افغانستان سرزمینی است که در طول چند دهه اخیر روی آرامش ندیده و هر زمان با بحرانی داخلی و یا خارجی مواجه بوده است. زمانی اشغالگری انگلیسی‌ها و اقدامات آنها برای بهره گیری از افغانستان برای حفظ هند، زمانی جنگ داخلی و حاکمیت کمونیست‌ها ، جنگ با ارتش سرخ شوروی سابق و بعد آن نیز حاکمیت طالبان و از سال ۲۰۰۱ تا به امروز نیز حضور نیروهای آمریکایی و ناتو سرنوشتی بحران زده را برای این کشور رقم زده است.
نکته قابل توجه در تحولات این کشور آنکه نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و شماری از اعضای ارشد کنگره در سفری از پیش اعلام نشده روز یکشنبه به افغانستان سفر کردند. همچنین مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز در دیداری از پیش اعلام نشده وارد کابل شده بود. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا آمریکا رویکرد سیاسی و نظامی همزمانی به افغانستان داشته و چه اهدافی را پیگیری می‌کند؟
پاسخ به این پرسش را در تحولات ئاخیر افغانستان می توان جستجو کرد. نخست آنکه طی هفته های اخیر بحران امنیتی در افغانستان به شدت افزایش یافته است چنانکه طی ناآرامی‌ها و انفجارهای اخیر صدها نفر کشته و زخمی شده‌اند بگونه‌ای که برخی از این تحولات به عنوان دوران خونین این کشور یاد می کنند. همزمان با این بحران‌ها، سازمان ملل طی سال ۲۰۱۹ بویژه در عملیات‌های کور ناتو و آمریکا صدها افغان به کام مرگ رفته‌اند. مجموع این دو تحول رسوایی نظامی بزرگی برای آمریکا قلمداد می‌شود لذا بخشی از سفر مقامات نظامی و سیاسی آمریکا به این کشور را می توان اقدامی برای روحیه دادن به نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان و نیز اعمال فشار بر دولتمردان افغان برای بحران‌های امنیتی دانست که بخشی از آن می تواند شامل چگونگی تعامل و یا مقابله با طالبان پس از اعلام شکست مذاکرات آمریکا با طالبان باشد. دوم آنکه انتخابات افغانستان در حالی یک ماه پیش برگزار شد که همچنان نتایج آن اعلام نشده اما برخی نامزدها از جمله اشرف غنی و عبدالله عبدالله ادعای پیروزی در انتخابات را سر داده‌اند. این مسئله می‌تواند سرآغازی برای یک چالش سیاسی در افغانستان و حتی آمدن مطالبات و ادعاها به کف خیابان‌ها باشد. با توجه به اینکه در حوزه امنیتی آمریکا نتوانسته کارکردی در افغانستان داشته باشدف نمایش یک انتخابات با نتایجی آرام دارای اهمیت می‌شود لذا می‌توان گفت که آمریکا با سفر مقامات سیاسی و نظامی به دنبال ایجاد فضای آرام در آستانه اعلام نتایج انتخابات است تا از آن به عنوان مولفه‌ای برای نمایش دموکراسی آمریکایی بهره گیرد. البته باید به این مسئله هم توجه داشت که با توجه به اختلافات میان کنگره و کاخ سفید، سفر هیات پارلمانی آمریکا به افغانستان را می توان ادامه تقابل طرفین دانست که کنگره با ارزیابی تحولات افغانستان احتمالا به دنبال بازکردن پرونده‌ای جدید علیه ترامپ است. به هر تقدیر آنچه در باب این سفرها باید در نظر داشت وضعیت بحرانی افغانستان است که برگرفته از اشغال این کشور است و تا زمانی که نیروهای خارجی در این کشور حضور دارند امیدی به حل این بحران‌ها وجود ندارد خصوصا اینکه همزمان با عملیات ترکیه و آمریکا در سوریه و عراق شواهد از طرح آمریکا برای انتقال داعش به افغانستان حکایت دارد که تشدید کننده بحران این کشور خواهد بود.
نویسنده: علی تتماج
دریافت صفحه با کد QR