یمن در حالی با معضلاتی تجاوزات مکرر ائتلاف سعودی- آمریکایی، وبا و کرونا و قحطی و گرسنگی میلیونها نفر از جمله صدها هزار زن و کودک مواجه است که همزمان توافقاتی خارج از مرزهای این کشور با ادعای حل بحران این کشور صورت می گیرد. هشتم مردادماه خبر امضای توافقی جدید میان منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی یمن و شورای انتقالی جنوب موسوم به «توافق ریاض ۲» در رسانهها منتشر شد. این اولین بار نیست که سران ریاض تلاش میکنند اختلافها میان دولت منصور هادی و شورای انتقالی جنوب را با امضای توافق حل و فصل کنند.
توافق جدید در حقیقت تکمیلکننده توافق پیشین ریاض است که در آبان ماه سال گذشته امضا شد. از مهمترین بندهای آن توافق، استقرار دولت منصور هادی در شهر عدن ظرف مدت ۷ هفته، استقرار نیروهای نظامی زیر نظر وزارتخانههای کشور و دفاع، نبرد مشترک با جنبش انصارالله زیر نظر ائتلاف سعودی، تشکیل یک کمیته نظارت بر توافق ریاض با نظارت عربستان و تعیین ۱۲ وزیر از شورای انتقالی جنوب به عنوان همپیمان امارات در دولت آینده از مجموع ۲۴ وزیر کابینه بود. حال این سوال مطرح است که این توافق تا چه میزان میتواند حلال مشکلات یمن باشد و آیا اصلا این توافق به مرحله اجرایی خواهد رسید؟
نگاهی به توافقات صورت گرفته چند اصل آشکار میشود. نخست آنکه مجری این توافقات، سعودی و اماراتی هستند که خود ریشه و محور بحران یمن هستند که بیش از ۵ سال است که این کشور را محاصره و به کشتار مردم آن میپردازند. دوم آنکه توافق میان جریانهایی صورت گرفته است که هیچ جایگاهی نزد مردم یمن ندارند و اصلی ترین مطالبه مردم سرنگونی آنهاست. مردم تاکید دارند که این جریانها وابسته به دشمنان یمن هستند و باید با آنها مقابله شود. سوم آنکه این این توافق علیه انصارالله و دولت مردمی یمن است که در این سالها با برخوداری از حمایتهای همه جانبه مردمی توانستهاند در کنار مقابله با متجاوزان خارجی و مزدورانشان، کشور را در شرایط تحریمی و محاصره اداره کنند. مجموع این مولفهها نشان میدهد که این توافق نمیتواند راهکار حل بحران یمن باشد بلکه مولفهای برای توجیه ادامه محاصره و تحریمها و حملات ائتلاف سعودی به یمن است. در اصل این توافقات به دور از مولفه یمنی – یمنی و در چارچوب منافع دشمنان یمن بوده است که خود زمینه ساز هرج و مرجهای بیشتر در این کشور خواهد شد. راهکار پایان بحران یمن، اتمام تجاوزات به این کشور و نیز واگذاری تعیین سرنوشت آن به دست مردم و ساکنان این سرزمین است. بر این اساس این توافق را میتوان بازی رسانهای برای مقابله با مطالبات جهانی برای پایان تجاوز به یمن دانست که با ادعای صلح دوستی و تشکیل دولت صورت میگیرد.
نویسنده: علی تتماج