?>?> سیاست روز - زمانی برای تشریح موفقیت‌ها! - نسخه قابل چاپ

کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

آیا مجلس همچنان برای سوال از رئیس جمهور مردد است؟

زمانی برای تشریح موفقیت‌ها!

13 اسفند 1396 ساعت 21:43


اگر چه مدتی است که موضوع طرح سوال از رئیس جمهور در مجلس در رسانه‌ها مطرح شده است اما به نظر می‌رسد که همچنان مجلس برای رسیدن به تصمیم‌گیری در این باره مردد است.
این درحالی است که مردم براین عقیده‌اند که رئیس جمهور باید مطالبات آنها را پاسخ داده و برنامه‌های خود را برای حل مشکلات مردم به گوش آنها برساند.
درست است که سوال از رئیس جمهور صرفا وی را به صحن علنی می‌کشاند و رأی‌گیری برای اقناع نمایندگان صورت نمی‌گیرد اما رؤسای جمهور تلاش می‌کنند مشکلات به جایی نرسد که باعث حضور آنها در صحن شود و پیشنیه سیاسی و کاری‌شان را زیر سوال ببرد.
در حقیقت سؤال از رئیس‌جمهور و وزرا یکی از ابزارهای نظارتی نمایندگان در راستای حسن اجرای قوانین است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل اعتراضات اقتصادی اخیر مردم، عدم پاسخگویی دولت به سوالات آنها در این باره بود و این درحالی است که اگر مجلس در این زمینه به درستی و بر طبق قانون ورود می‌کرد زمینه‌ای برای آشوب در کشور و سوءاستفاده و موج سواری ضد انقلاب فراهم نمی‌شد.
حالا هم رئیس جمهور نه تنها پاسخی به مشکلات معیشتی مردم نداده و به وعده‌های خود عمل نکرده است بلکه بازهم در سخنانی تازه منتقدان خود را "کم‌عقل" خوانده است و می‌گوید: ما امروز به تورم تک رقمی رسیدیم و این دستاورد بزرگی است که باید آن را حفظ کنیم. بی‌خبر نیستم از افرادی که تلاش می‌کنند، این دستاورد صدمه ببیند. البته این از روی کم‌عقلی است. وقتی حساب می‌کنم، می‌بینم کسانی که با دولت مخالفت می‌کنند، بیشتر بر مبنای کمبود عقل است.
ریس‌جمهور حتی، نقد از دولت را به مثابه، ضربه زدن به منافع ملی و ضربه به امید و اعتماد مردم دانسته و تاکید می‌کند که مبارزه با دولت معنی دارد.
اگرچه واقعا مردم از جمله منتقدین دولت دیگر گوششان از شنیدن این گونه توهین‌ها پر شده است اما از نمایندگان خود در مجلس انتظار دارند تا از رئیس جمهور بخواهند تا ایشان توضیح دهند که چرا آمارها و موفقیت‌های ایشان در زندگی روزمره مردم ملموس نیست؟ مردم از نمایندگان خود می‌خواهند که از دولت بخواهند که حداقل به حرف آنها گوش دهد و مشکلات آنها را بشنود نه اینکه با بی‌اعتنائی به آنها موجب سلب اعتماد و ایجاد فاصله و شکاف بین حاکمیت و مردم شود.

شرایط سوال از رئیس جمهور
برای طرح سوال از رئیس جمهور حداقل یک چهارم نمایندگان یعنی ۷۳ نماینده باید موافقت خود را اعلام و این طرح را امضا کنند.
مطابق ماده ۱۹۶ آئین‌نامه داخلی مجلس، براساس اصل ۸۸ قانون اساسی در صورتی که یک چهارم کل نمایندگان مجلس بخواهند درباره یکی از وظایف رئیس جمهور سوال کنند، باید سوال خود را به طور صریح، روشن و مختصر همگی امضا و به رئیس مجلس تسلیم کنند.
رئیس مجلس موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون تخصصی ارجاع می‌نماید. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده رئیس جمهور و نماینده منتخب سوال کنندگان تشکیل جلسه دهد و در این جلسه نماینده رئیس جمهور پاسخ مقتضی را از طرف رئیس جمهور ارائه خواهد نمود تا به نمایندگان سوال کننده گزارش شود.
پس از یک هفته چنانچه هنوز حداقل یک چهارم نمایندگان مجلس که سوال را امضا نمودند، از سوال منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سوال آنان را قرائت و فورا برای رئیس جمهور ارسال کند و این سوال ظرف ۴۸ ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار می‌گیرد.
بر اساس ماده ۱۹۷ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، رئیس جمهور موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت سوال در جلسه علنی مجلس حضور یابد و به سوال پاسخ گوید مگر با عذر موجه و با تشخیص مجلس، مدت طرح سوال از طرف نماینده منتخب سوال کنندگان حداکثر ۱۵ دقیقه و مدت پاسخ رئیس جمهور حداکثر یک ساعت خواهد بود.
در عین حال باید در نظر داشت که رئیس جمهور موظف است به سوال نمایندگان پاسخ دهد. چرا که اگر رئیس جمهور سوال نمایندگان مجلس را بدون پاسخ گذارد مجلس ممکن است به سراغ اصل ۸۹ قانون اساسی رفته و استیضاح رئیس جمهور را در دستور قرار دهد. که این امر تبعات زیانباری برای وی خواهد داشت.

سابقه سوال
استفاده از این ابزار نظارتی در طول عمر قانونگذاری درمجلس شورای اسلامی کم سابقه بوده ولی بی‌سابقه نبوده است.
سابقه سوال از رئیس جمهور به سال ۱۳۹۰ زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد نیز باز می‌گردد که طرح ۷۹ تن از نمایندگان برای سؤال از رئیس جمهوری، شامل سؤالاتی در ده مورد اقدامات دولت و تصمیمات احمدی‌نژاد بود که این گروه از نمایندگان پاسخ به آنها را «برای رفع ابهامات و حسن تفاهم مجلس دولت و آگاهی ملت» لازم دانسته و گفته بودند که از پاسخ نمایندگان رئیس جمهوری که پیش‌تر به کمیسیون‌های مجلس ارائه شده بود، قانع نشده‌اند.
سوال از رئیس جمهور را علی مطهری نماینده مردم تهران با موضوعات اقتصاد مترو و عدم اعطای تسهیلات ارزی به مترو، عدم تخصیص بودجه فرهنگی برای مبارزه با بدحجابی، یازده روز خانه‌نشینی و ترویج مکتب ایران به جای مکتب اسلام را که توسط رئیس دفتر رئیس جمهور مطرح شده بود، طرح کرد که در نهایت احمدی‌نژاد با شوخی به سوال‌ها جواب داد.
در آبان ماه سال ۹۱ نیز طرح سوال دیگری از رئیس جمهور در مجلس کلید خورد و به ۷۷ امضا نیز رسید اما مقام معظم رهبری در یکی از دیدارهای خود شکاف میان مسئولان و افزایش اختلافات را خیانت به نظام دانست که همین باعث شد سوال کنندگان از طرح سوال خود از رئیس جمهور منصرف شوند و احمدی‌نژاد دیگر برای پاسخ به سوالی به صحن نرود.

تلاش برای سوال از روحانی
خرداد ماه امسال جاری بود که مشکلات مؤسسات مالی و اعتباری همچون کاسپین و فرشتگان و آرمان باعث شد طرح سوال از رئیس جمهور از سوی برخی نمایندگان کلید بخورد. به دنبال این تلاش‌ها تعداد امضاها نیز به ۱۸۰ امضا رسید اما اعلام وصول نشد.
دلیل این امر این بود که رئیس مجلس خود وارد موضوع شد و با همکاری سران قوا تلاش کردند تا حدود زیادی از مشکلات مؤسسات مالی و اعتباری را برطرف کنند و به این ترتیب تعداد زیادی از نمایندگان را راضی کردند که از طرح سوال منصرف شوند، اما بعد از ۸ ماه از گذشت نخستین تلاش‌ها برای طرح سوال از رئیس جمهور، این طرح به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع شد تا طبق آیین‌نامه روند رسیدگی به سوال طی شود.
با این حال علیرغم وجود سوالات بسیار، بتدریج به دلایلی تعداد سوال کنندگان کاهش یافت تا جایی که معاون پارلمانی رئیس جمهور مدعی شد که تعداد سوال کنندگان از رئیس جمهور از حد نصاب قانونی برخوردار نیست و موضوع از نظر قانونی حل شده است.
با این وجود برخی از نمایندگان طرح سوال دوم را در این زمینه نیز کلید زدند.
حجت‌الاسلام مجتبی ذالنوری نماینده مردم قم در مجلس درآن زمان گفت: سوالی که با تلاش آقای وقف‌چی و بسیاری از دوستان تهیه و امضاء شد، با لابی آقایان دولتی به کمتر از پنجاه امضاء رسید از این رو مجددا تلاش کردیم، امضاها را افزایش دادیم و آن را به ۷۶ امضاء افزایش دادیم و در سیر قانونی رسیدگی قرار گرفت.
اخیرا نیز وی در گفت وگوئی اعلام کرد: در حال حاضر آقایان ادعا دارند که این طرح فقط ۵۶ امضاء دارد و از حد نصاب افتاده است اما ما این ادعا را قبول نداریم و تاکید داریم که این طرح سوال ۷۶ امضا دارد که بیش از حد نصاب است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: اینجانب از نمایندگانی که می‌خواستند این طرح دوم را امضاء کنند، با تک تک شان صحبت کردم که به هیچ وجه امضای خود را پس نگیرند و آنها هم متعهد شدند که پس نمی‌گیرند و سپس این طرح را امضا می‌کردند.
به گفته وی علت افزایش قیمت ارز، گسترش بیکاری و ایجاد نشدن شغل برای جوانان، دلایل استمرار تحریمهای بانکی علی رغم اجرایی شدن همه تعهدات برجام از سوی ایران، حجم زیاد کالای قاچاق به کشور و رکود اقتصادی چندین ساله از جمله محورهای طرح دوم سوال از رئیس جمهور است.
به گفته طراح سوال از رئیس جمهور بررسی طرح سوال دوم در دستور کار کمیسیون اقتصادی مجلس قرار دارد که صبح امروز دوشنبه با حضور نمایندگان دولت این سوال هم بررسی می‌شود. 

مجلس مصمم نیست
در حال حاضر بسیاری معتقدند که لابی دولت در مجلس موجب شده است که بعضی از نمایندگان از سوال انصراف کنند
اما بسیاری در این باره می‌گویند گویا مجلس نمی‌خواهد به چنین درخواستی پاسخ دهد و درباره آن به نتیجه برسد چرا که حتی بسیاری موارد که براستی نیاز به پاسخگوئی دولت وجود داشته مجلس نه تنها از رئیس جمهور بلکه از وزرا نیز سوالی نکرده و به قولی به نظر می‌رسد که مجلس نمی‌خواهد هزینه این امر را بپردازد
شاهد هستیم در مورد بسیار پاسخگوئی و استیضاح بسیاری از وزرا یا طرح‌ها اعلام وصول نمی‌شود یا اینکه امضاها به حد نصاب نمی‌رسد و پس گرفته می‌شود و این درحالی است که همین نمایندگان زمان مصاحبه با رسانه‌ها منتقد جدی بسیاری از اقدامات دولت هستند و مردم را در این زمینه محق می‌داند با این حال معلوم نیست که چرا نمی‌خواهند از ابزار خود برای پاسخگو بودن دولت بهره ببرند؟
اینکه مسئولان اجرایی کشور به جای پاسخگویی به نمایندگان با آنها وارد لابی شوند و بخواهند با مذاکره و امتیاز سوال کننده را منصرف کنند پدیده قابل توجهی است که نشان از کاهش اقتدار مجلس دارد.
اگرچه دولت گرفتار موضوعات مختلفی است و شاید بهتر باشد که موضوع طرح سؤال فعلاً معطل بماند اما باید گفت که پرسیدن سوال از رسیدن جمهور یا وزرا به معنای نادیده گرفتن اقدامات موثر و یا حمایت نکردن از دولت نیست بلکه نشان از آن است مجلس نمی‌تواند شاهد تخلفات و کوتاهی‌ها باشد.
مردم نباید همواره همراه و پاسخگو باشند بلکه دولتمردان هم باید در قبال اقدامات خود به مردم پاسخ دهند. دولتمردان برای انجام مسئولیت‌های خود نباید بر سر مردم منتی بگذارند و در قبال بی‌کفایتی های خود نیز پاسخگو نباشند.
این امر نباید از منظر نمایندگان مجلس و دولت تابو مفروض شود چرا که وقتی اصل ۸۸ قانون اساسی و ماده ۲۱۲ آیین‌نامه داخلی مجلس به سازوکار سؤال از رئیس‌جمهور اختصاص دارد دیگر دلیلی بر اینکه طرح سؤال به مثابه تابو مطرح شود وجود ندارد. به خصوص اینکه قانون اساسی نصاب یک چهارم را برای سؤال از رئیس‌جمهور قرار داده است؛ نصابی که احتمالاً به آسانی بدست نمی‌آید.
در این مقطع زمانی سؤال از رئیس‌جمهور حداقل مشخص خواهد کرد که دولت در قبال مردم چه برنامه‌ای دارد؟


کد مطلب: 103523

آدرس مطلب :
https://www.siasatrooz.ir/fa/interview/103523/زمانی-تشریح-موفقیت-ها

سیاست روز
  https://www.siasatrooz.ir