بامداد سه شنبه دونالد ترامپ در سلسلسه صحبتهای مدعی شد که حاضر است بدون قید و شرط با سران جمهوری اسلامی مذاکره کند، در ادامه صحبتهای ترامپ رئیسجمهوری امریکا پمپئو نیز اشارهای تلویحی به فشار اقتصادی کرده و اینطور وانمود کرده که انگار جمهوری اسلامی برای بقا چارهای برای مذاکره ندارد!!!! اما در جمهوری اسلامی هیچکدام از مسئولین و حتی آنهایی که تمایل به غرب دارند از چنین پیشنهادی خوشحال نشدند چراکه نگاهی به سابقه اقدامات ضد ایرانی و اسلامی ترامپ ثابت میکند که رئیسجمهوری نامتعادل امریکا نمیتواند نیت خری در پس این سخنی که با رفتارش بسیار متفاوت است داشته باشد. ترامپ درابتدای روی کار آمدنش قانون مهاجرتی منع سفر به جمهوری اسلامی و چند کشور را اجرایی کرد و در کنارلغو لاتاریها با خروج از تعهد بینالمللی برجام عملا ثابت کرد که قابل اعتماد برای مذاکره نیست حتی اگر در لفظ اینطور بیان کند که بدون قید و شرط این عمل را انجام خواهد داد.
بازی با افکار عمومی
اما در همین راستا عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اهداف آمریکا از مطرح کردن پیشنهاد مذاکره با ایران را تشریح کرده است. مجتبی ذوالنوری ، در خصوص دعوت ترامپ از ایران برای انجام مذاکرات جدید با آمریکا، اینطور به افکار نیوز گفته که ترامپ بعد از توئیتی که علیه رئیسجمهور ایران منتشر کرد، با واکنش گسترده محافل سیاسی دنیا روبه رو شد و از سخنان روسای سایر کشورها، وزرای خارجه کشورهای مختلف و حتی از درون هیات حاکمه آمریکا دریافت که این ادبیات کمکی به حل مشکلات نمیکند، بلکه جامعه جهانی را علیه آمریکا متشکل میکند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: اکنون اگر ترامپ صحبت از مذاکره را مطرح میکند، در حقیقت یک در نیرنگ و فریب است، جملهای که ترامپ گفته مبنی بر این است که آمریکا آماده مذاکره اساسی و اصلی با ایران است، این در حالی است که پیش از بیان این موضع، ترامپ گفته که برجام قراردادی وحشتناک است. وی افزود: با این ۲ سخن ترامپ مشخص میشود که رئیسجمهور آمریکا برای تحقق ۳ هدف، برای مذاکره با ایران اعلام آمادگی کرده است.
ذوالنوری ادامه داد: هدف اول آنها این است که محدودیتهای برجامی را بدون تاریخ کنند و بدون انقضا باشد، این در حالی است که محدودیتهای ایران در برجام از ۸ سال تا ۲۵ سال است.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ایران با بیان اینکه هدف دوم آنها این است که نفوذ منطقهای ایران را به برجام ربط بدهند و بر آن مسیر مانع ایجاد کنند، گفت: هدف سوم آمریکاییها این است که توان موشکی و دفاعی ایران را هم به برجام ربط دهند و آن را محدود کنند. عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی ایران بیان کرد: با این شرایط ورود آمریکاییها به این موضوع، فریب کارانه و زیادهخواهانه است.
امریکاییها هم پیشنهاد ترامپ را قبول ندارند
شاید مهم ترین بخش اظهارات روز دوشنبه ترامپ که مورد توجه رسانههای آمریکایی قرار گرفت، پیشنهاد او برای دیدار «بدون هرگونه پیش شرط» با سران ایران بود؛ رویکردی که ساعتی بعد «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا آن را زیر سوال برد.
پمپئو در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «سی ان بیسی» باز هم شرطهایی برای دیدار سیاستمداران ایران و آمریکا گذاشت و گفت: اگر ایرانیها تعهد نشان بدهند که میتوانند تغییرات اساسی در رفتار با مردمانشان داشته باشند، رفتارهای سوء خود را کاهش داده و وارد توافقی واقعی در حوزه منع گسترش تسلیحات هستهای شوند، آنگاه میتوان برای گفتوگو آماده شد.
این اظهارات از دید رسانههایی چون «بلومبرگ» و «آسوشیتدپرس» به عقبنشینی ضمنی کاخ سفید و ارسال سیگنالهای متناقض تعبیر شد.
اما این سخن ترامپ به قدری خندهدار و دور از عقل و عمل است که حتی در درون کنگره هم کسی ان را باور ندارد، «جان گارمندی» نماینده مجلس آمریکا ازحزب دموکرات درگفتوگو با شبکه تلویزیونی«سیانان» در اینباره گفت که اختلافها باایران را«بحران خودساخته» ترامپ میداند.
وی در این رابطه تصریح کرد: رئیسجمهوری احتمالا خودش را زرنگ میپندارد و گمان میکند که میتواند بدون هرگونه گفتوگوی قبلی، نشستی با رهبران ایران تدارک ببیند.
این نماینده با انتقاد از خروج آمریکا از برجام، آن را مسبب ایجاد مشکلات جدی دیپلماتیک دانست وافزود: ما پیش از این توافق هستهای را داشتیم [...] که نظارت شدیدی روی فعالیتهای ایران ایجاد کرده بود. اکنون این نظارتها به شدت مختل شده است.
«باب منندز»سناتور ارشد دموکرات ازجمله مقامهایی بود که به این موضوع توجه نشان داد و اظهارات ترامپ را به «یک نسخه ضررآفرین دیگر» تعبیر کرد. منندز به خبرنگاران گفت: این هم مانند کره شمالی است؛ بدون پیششرط و بدون آمادگی. نتیجه چه شد؟ سخنان ترامپ اما موافقانی هم داشت. «باب کورکر»رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و «داین فاینستاین» سناتور قدیمی دموکرات از جمله افرادی بودند که در گفتوگو با رسانهها، موضع ترامپ را ستودند.
در همین رابطه، «تام روگان» تحلیلگر علوم سیاسی در یادداشتی در تارنمای خبری «واشنگتن اگزمینر»نوشت: رئیسجمهور ترامپ به خاطر اعلام آمادگی برای دیدار با همتای ایرانی خود مستحق تشویق است. وی گفت که معتقد است «اگر ترامپ مهرهها را خوب بچیند، ممکن است بتواند به توافق جدیدی با ایران برسد».
در میان مقامهای ایرانی اما یکی از نخستین واکنشها را «حمید ابوطالبی» مشاور رئیسجمهوری داشت.
ابوطالبی در صفحه توئیتر خود نوشت: کسانی که به گفتوگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشند. احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومتها و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است.
وی ادامه داد: گفتوگوی تلفنی روسای جمهور دو کشور در سازمان ملل متحد در ۱۳۹۲ بر این باور استوار بود که میتوان با التزام به ابزار گفتوگو، در مسیر اعتمادسازی گام برداشت. برجام دستاورد التزام به گفتوگو است؛ باید آن را پذیرفت.
لزم حفظ هوشیاری
اما در نهایت میتوان اینطور صحبتهای ترامپ را جمع بندی کرد که مذاکره بیقید و شرط مدنظر او در حالی که مهمترین سند توافق بینالمللی را پاره کرده و قانونمنع مهاجرتی وضع کرده است تنها یک شوی بینالمللی است که در کنار نفوذ اقتصادی به داخل و ایجاد بلوا و بزرگنمایی مشکلات داخلی مانند دو سناریویی که میخواهد خوشخیالیهای ما را خام و افکار عمومی جهان را فریب دهد دنبال میشود در حالی که چنین سخنی تنها یک بازی روانی است که در کنار اخلال اقتصادی تعبیه شده تا جمهوری اسلامی را وادار به مذاکره کند!!
مذاکرهای که حتی اگرهم اتفاق بیفتد نمیتواند ضمانت اجرایی داشته باشد چراکه برجامی که قطعنامه سازمان ملل را به عنوان ضمانت اجرا داشت نتوانست ترامپ را بر اجرای قانع کند قطعا مذاکره با او نمیتواند عاقلانه و مورد تایید قرار بگیرد چراکه مسلمانان مثلی دارند که میگویند:«یک مومن از یک سوراخ دوبار گزیده نمیشود» در کنار این شعر معروفی هم در زبان فارسی است که میگوید: «آزموده را آزمودن خطاست.» وگرنه جمهوری اسلامی براساس قانون اساسی برای مذاکره با همه کشورهای رسمی جهان مشکلی ندارد مگر آنکه دیگران بخواهند نگاه بالاتر داشته و بر مبنای امتیازگیری و استعمار پای میز بنشینند.
نویسنده: مائده شیرپور