اردن اخیرا شاهد اعتراضات مردمی در واکنش به تصویب پیش‌نویس قانون مالیات بر درآمد و ریاضت‌های اقتصادی بود؛ موضوعی که منجر به برکناری «هانی المُلقی» نخست‌وزیر شد. پس از الملقی، عمر الرزاز مأمور به تشکیل کابینه شد؛ وی در طی یک کنفرانس خبری، بزرگترین چالش اردن را فرار مالیاتی عنوان کرد و گفت که دولت با فرار مالیاتی بدون اینکه به حقوق شهروندی مردم صدمه‌ای وارد آید، مبارزه خواهد کرد.
این بحران‌ها در حالی اردن را فرا گرفت که همزمان چند نکته قابل توجه در منطقه در حال شکل گرفتن است. نخست همزمانی این بحران با تشدید سرکوب‌گری صهیونیست‌ها در فلسطین و البته اشغالگری صهیونیست‌ها در قدس با انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به این مکان مقدس در حالی که براساس طرح سازمان ملل اردن مسئولیت قابل توجهی در قبال مسئله قدس دارد.
دوم تقارن این بحران‌ها برای طراحی عربستان برای تحمیل طرح‌های منطقه‌ای خود به کشورهای منطقه‌ از جمله اردن در قبال ایران، سوریه و البته آنچه معامله قرن در قبال فلسطین نامیده می‌شود. حال این سوال مطرح می‌شود که راهکار اردن برای خروج از این بحران چیست؟ مهمترین مسئله توجه به مطالبات مردمی در حوزه داخلی و خارجی است که احیای اعتماد مردمی به ساختار حاکمیتی اردن را می‌تواند به همراه داشته باشد. همگرایی با عربستان و‌آمریکا و البته عدم حمایت از فلسطین از ریشه‌های اعتراض مردمی است چنانکه اردنی‌ها این مثل را دارند که شاه ما وقتی صحبت می‌کند نه برای مردم بلکه برای اربابان بیرونی خود سخن می‌گوید.
در این میان باید توجه داشت که طرح عربستان برای نشست چهارجانبه کویت، اردن، عربستان و امارات اقدامی برای سلطه عربستان بر اردن است و نه حل بحران‌های آن چنانکه بسیاری این طرح را اقدامی برای تحمیل خواسته‌های ضد فلسطینی عربستان عنوان کرده‌اند. سعودی می‌خواهد تا دیگران را در سازشکاری خود شریک سازد تا از اعتراض‌های مردمی به دور باشد و در اصل به دنبال قربانی ساختن سایر کشورها و نه کمک به حل مشکلات آنها است.
نکته دیگر وابستگی به اقتصاد رژیم صهیونیستی در قالب صادرات انرژی و نیز طرح خط راه آهنی که با نام فلسطین به اردن کشیده می‌شود و در اصل برای منافع صهیونیست‌ها است از دلایل بحران اردن است حال آنکه مردم این کشورها همواره تاکید کرده‌اند که خواستار دوری کشورشان از اشغالگران قدس و رویکرد به مقاومت مردمی هستند چنانکه عملکرد اردن در برخی همگرایی‌ها به سوریه و ایران با حمایت مردمی همراه شده است.
در جمع بندی نهایی از آنچه ذکر شد می‌توان گفت که راهکار اردن برای خروج از بحران توجه به مطالبات مردمی است که در قالب تغییرات در ساختار حکومتی و نیز دوری از بازی در زمین سعودی - آمریکایی و صهیونیستی که می‌تواند در کنار تحقق مطالبات مردمی نقش و جایگاهی موثر را برای اردن به عنوان کشوری مستقل و تاثیرگذار به همراه داشته باشد. 

^{نویسنده: فرامرز اصغری}