صبح روز گذشته و همزمان با بازگشایی بازار ارزصرافی بانکی ملی به عنوان بازار ساز اصلی این بازار درتاکتیکی عجیب نرخ فروش دلار را در رقم ۳۱ هزار تومان قرار داد که موجب شد تا تعجب فعالان و مبادله گران این بازار هم برانگیخته شود.
کارشناسان در ارزیابی این اتفاق اینگونه عنوان کردند که بازارساز ارزی در حالی نرخ خرید دلار را زیر ۳۰ هزار تومان نگه داشته است که نرخ فروش دلار را با افزایش ۱۱۰۰ تومانی نسبت به روز شنبه بالاتر از ۳۱ هزار تومان اعلام کرد. به اعتقاد آنان این اقدام صرافی ملی نشان می‌دهد که بانک مرکزی سقف ۳۱ هزار تومانی را برای دلار گذاشته و اعلام آمادگی کرده که هر کس در این نرخ‌ها دلار می‌خواهد فروشنده صرافی رسمی بانک ملی است.
کارشناسان از این اقدام به عنوان سبک هلندی یاد کرده و می گویند: «این اقدام که به سبک هلندی (حراج از بالاترین نرخ بازار) مشهور است در دوره‌هایی پیشین تا حدی توانسته بود از التهاب بازارها بکاهد.»
نکته قابل توجه و تاسف برانگیز در برابر این اتفاقاتی که دربازار دلار شاهد آن هستیم نوع نگاهی است که همتی تا پیش از این برای این بازار و به تبع آن سایر بازارها داشته است و به اعتقاد کارشناسان ،این اقدامات پیش از آنکه حرکتی برای حل مشکلات باشد فرار از واقعیت است .

آرزویی که به واقعیت تبدیل شد
۲۹بهمن ماه سال گذشته بود که رییس کل بانک مرکزی درباره ادعای سوداگران بازار ارز برای رسیدن افزایش نرخ ارز به مرز ۲۰ هزار تومان با نیش خندی مبنی بر میسر نبودن اجرای این کار گفت:«آنها میتوانند همچنین آرزویی را داشته باشند آرزو بر جوانان عیب نیست.»
این موضوع نه تنها آرزویی بیش نبود بلکه واقعیتی بود که همتی از روزی که بر مسند بانک مرکزی تکیه زده همواره در تلاش بوده تا باادبیاتی این چنینی از واقعیت فرار کند.
حالا دیگر جایی برای فرار از واقعیت وجود ندارد چرا که دلار مرز ۳۰ هزار تومان را رد کرده و به رقم های بالاتر فکر می کند.
اینگونه اظهار نظر رئیس کل بانک مرکزی رویه ای دیرینه دارد چراکه مادامی که دلار مرز ۲۰ هزار تومان را هم رد کرد و به رقم های ۲۴ هزار تومان رسید هم همتی در اظهار نظری آن را غیر واقعی خواند. رئیس کل بانک مرکزی این اظهارات را همزمان با حضور خود در صدا وسیما در سالگرد تأسیس بانک مرکزی ارایه کردو گفت:« قیمت واقعی دلار خیلی پایین تر از رقم ۲۴ هزار تومان است.»
همتی در همان زمان هم مدعی شد که توانسته التهابات سال ۹۷ را کنترل و مدیریت کند و گفت:«سال ۹۷ التهابات بازار را مدیریت کردیم و من همان آدم سال ۹۷ هستم؛ تا آبان شرایط مناسب بود اما دو، سه اتفاق از جمله حوادث آبان و شیوع بیماری کرونا ،بازار را بر هم زدو نتوانستیم درآمد ارزی داشته باشیم.»

دست خالی و سنگ بزرگ
همتی در شرایطی نوسانات بازار ارز و دست خالی بودنش را به گردن کرونا و برخی مسائل دیگر انداخت که مثل روز برای تمام فعالان و اقتصاد دانان روشن بود که دست همتی برای مدیریت این بازار خالی است و اگر وی و تیم تحت مدیریتش دست از تصمیمات خلق الساعه و ...برندارد بازار از این وضعیتی که هست به مراتب بدتر خواهد شد.
کارشناسان و تحلیلگران بعد از اتفاقاتی که برای بازار بورس رخ داده و نوساناتی که منجر به فراری شدن سرمایه گذاران از این بازار شده با بررسی روندحرکتی این بازار می گویند :«اعتماد افراد به بازار سهام در ابتدای سال موجب شده بود که بازار‌های موازی تقریبا روند آرامی را تجربه کنند اما برخلاف آنچه می توانست مشکل گشای وضعیت اقتصادی کشور باشد برخی تصمیمات خلق الساعه و بازگشت نگاه رئیس کل بانک مرکزی و متولیان تحت امر وی کار را به جایی رساندند که نه تنها اعتماد از بازار سهام سلب شد بلکه به فاصله بسیار کوتاهی بازارهای مختلف از جمله سکه ؛ملک و خودرو و دست آخر ارز دچار نوسانات بی حد و حصر شدند .حالا نه بازار بورسی باقی مانده برای جذابیت و جمع آوری این سرمایه های سرگردان و نه دیگر همتی توان پاسخگویی و هدایت دلالان را در بازارهای موازی دارد و دلار هم روز به روز مرزهای جدیدی را در می نوردد.

راهکارهای تخصصی
برخی از تحلیلگران با برشمردن راهکارهایی جذاب کردن بازار پول، جذاب‌سازی اوراق برای کنترل نقدینگی، بالا بردن گیرایی بازار سهام با حذف مقررات دست و پا گیر، پیش گرفتن دیپلماسی مدیریت انتظارات در بازار ارز و دست آخر تسهیل شرایط و حذف موانع برای بازگشت ارز صادراتی معتقدند اگر متولیان نسبت به اجرای این موارد اقدام کنند بی شک در شرایط ناموزون اقتصادی می توان تا حدودی آرامش را به این بازار باز گرداند . البته در میان تمام این نوسانات هم عده ای زمزمه های استعفای همتی را دست به دست می کنند و می گویند : تا پایان هفته پیش رو همتی استعفای کتبی خود را تقدیم می کند اما هرچه هست حتی اگر همتی هم از سمت خود کناره گیری کند هر شخص دیگری هم به جای وی تکیه بر مسند بانک مرکزی بزند تا مادامی که واقعیت را نپذیرد وگمان ببرد که در شرایطی که ازآن به عنوان جنگ اقتصادی یاد می شود می توان با دخالت دستوری و نگاه غیر واقعی و برخی جملات تکراری این بازار را هدایت کرد خیالی بیش نبوده و نیست چراکه علم اقتصاد برخلاف سایر علوم شاخص ها و مولفه های خود را دارد وبررسی این شاخص ها همواره پیش از رسیدن بحران به خوبی نقشه راه رهایی را نیز نجات می دهد مگر آنکه متولیان و دست اندرکاران در خواب غفلت باشند و یااینکه اعتقادی به اصول این علم نداشته باشند و مدعی باشند که قدرت مدیریت آنها می تواند در برابر هر بازاری مقاومت کرده و آن را کنترل کند. 

^{نویسنده: سارا علیاری}