دستیار وزیرخارجه پیشین آمریکا تحریم همکاری هسته‌ای ایران را در راستای تلاش دولت ترامپ برای نابودی همیشگی برجام دانست و گفت جمهوریخواهان در پی ناممکن کردن بازگشت رئیس جمهوری بعدی آمریکا به برجام هستند.
رژیم استکباری آمریکا در سال ۲۰۱۸ علی‌رغم پایبندی ایران به مفاد برجام، به صورت یکجانبه از این توافق هسته‌ای خارج شد و از آن پس سیاست فشار حداکثری علیه ایران را در پیش گرفت به امید آنکه بتواند، تهران را وادار به موافقت با توافق مورد پسند آمریکا کند اما این سیاست نه تنها نتیجه‌بخش نبود بلکه ایران را وادار کرد که به دلیل عدم تعهد کشورهای اروپایی به برجام، از برخی تعهداتش ذیل این توافق هسته‌ای عقب‌نشینی کند.
یکی از همین فشارهای ظالمانه تقلای آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است؛ بر اساس یکی از بندهای قطعنامه ۲۲۳۱ که از سال ۲۰۱۶ میلادی اجرایی شد، ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده است. این بند از قطعنامه در اکتبر سال ۲۰۲۰ (اواخر مهر ماه ۱۳۹۹) منقضی می‌شود و پس از آن ایران امکان خرید جنگ‌افزار از دیگر کشورها را خواهد داشت.
نمایندگی آمریکا در سازمان ملل طی روزهای گذشته، ضمن متهم کردن تهران به نقض قطعنامه ۲۲۳۱، پیش‌نویس طرحی را میان شماری از اعضای شورای امنیت توزیع کرده که خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است. تحلیلگران بر این باورند که دولت آمریکا تنها می‌تواند امیدوار به جلب حمایت فرانسه، بریتانیا و آلمان به عنوان سه عضو اروپایی برجام باشد. چین و روسیه به عنوان دو عضو دارای حق وتو در شورای امنیت به احتمال زیاد با هر گونه تلاش از سوی آمریکا برای تمدید این تحریم‌ها مخالفت خواهند کرد.
پیش از این محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز ضمن اشاره به اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام از همدیگر جدا نیستند، از مایک پامپئو همتای آمریکایی خود خواست بار دیگر این متن‌ها را مطالعه کند.
نامه‌نگاری چین و روسیه در سازمان ملل
در همین حال با نزدیک شدن به موعد انقضای تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت (هجدم اکتبر، بیست‌وهفتم مهر) و افزایش تلاش‌های آمریکا برای تمدید این تحریم یا بازگرداندن تحریم‌های قبلی سازمان ملل، روسیه و چین نیز وارد عمل شده تا با استفاده از یک دیدگاه حقوقی ۵۰ ساله، مانع موفقیت واشنگتن در این موضوع شوند.
وانگ یی وزیر خارجه چین و سرگئی لاوروف همتای روسی او در نامه‌هایی جداگانه به ۱۵ کشور عضو شورای امنیت و همچنین «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل، تلاش‌های آمریکا علیه ایران را به دلیل خروج یکجانبه این کشور از توافق هسته‌ای و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مردود و غیرقابل قبول دانستند.
وانگ در این نامه که به تاریخ هفتم ژوئن نوشته شده، تصریح کرد: ایالات متحده بعد از کنار کشیدن، دیگر عضوی از برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته‌ای) نیست و هیچ حقی برای درخواست از شورای امنیت جهت فعالسازی [مکانیسم] بازگشت [تحریم‌ها] ندارد.
بر این اساس، لاوروف نیز با بیان اینکه برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، یک موجودیت واحد را تشکیل می‌دهند و نمی‌توان آنها را جداگانه در نظر گرفت، تاکید کرد ایالات متحده به صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی خارج شد و اکنون هیچ حق قانونی برای تلاش جهت استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ برای تداوم نامحدود تحریم تسلحیاتی ایران ندارد.
به نوشته رویترز، لاوروف همچنین به یک دیدگاه حقوقی با قدمت ۵۰ ساله متوسل شد که می‌گوید: دادگاه‌های بین‌المللی می‌گویند اگر یک طرف از توافقی خارج شود یا تعهداتش ذیل آن را انجام ندهد، نمی‌تواند از حقوقی که ذیل آن رابطه داشت، برخوردار شود. ایالات متحده قطعنامه شورای امنیت را نقض کرد و از اجرای توافق هسته‌ای امتناع ورزید، پس امکان استفاده از بندهای احیای تحریم‌ها را از دست داد.
پیشترنیز سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه با هشدار درباره عواقب وخیمی که تفسیر به رأی آمریکا از توافق هسته‌ای ایران خواهد داشت، گفت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران، منجر به بحران در شورای امنیت می‌شود.
از سوی دیگر؛ وزارت خارجه روسیه با هشدار درباره عواقب وخیمی که تفسیر به رأی آمریکا از توافق هسته‌ای ایران خواهد داشت، گفت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران، منجر به بحران در شورای امنیت می‌شود.
سرگئی ریابکوف طی سخنرانی در نشست ویدئوکنفرانسی اندیشکده شورای روابط خارجی در نیویورک، توضیح داد: به نظرم اینکه آمریکا اکنون تلاش می‌کند آزادانه چیزهایی را انتخاب کند که در خدمت منافعش برای رد کامل نظرات دیگران و حتی رد کامل عقل سلیم در تلاش برای به شکست کشاندن برجام است، بیدادگرانه است.
وی درباره عواقب موفق شدن آمریکا در نابود کردن توافق هسته‌ای ایران و احیای تحریم‌های سازمان ملل بر این کشور، هشدار داد: آنگاه ما ناگزیر دچار وضعیت بحرانی وخیمی در شورای امنیت خواهیم شد که ضربه بزرگی به حاکمیت شورای امنیت خواهد بود و مسئولیت آن امر نیز بر دوش آمریکا است.
این مقام روسی درباره ناتوانی آمریکا در استفاده از مکانیسم احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تصریح کرد که واشنگتن از توافق هسته‌ای، که حاوی این بند است، خارج شده و به تبع آن از قطعنامه شورای امنیت در تایید برجام (قطعنامه ۲۲۳۱) نیز خارج شده است.
ریابکوف با انتقاد از تفسیر به رأی آمریکا از بخش‌های دلخواه توافق هسته‌ای ایران، اظهار داشت: اینگونه اقدامات خارج از چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ است. اگر این اقدامات ادامه یابد، منجر به بحران وخیمی در شورای امنیت می‌شود که قدرت آن را تضعیف خواهد کرد.
در همین رابطه تامس کانتریمن دستیار وزیرخارجه پیشین آمریکا افزود: این کار فشارها به دولت ایران را افزایش نخواهد داد. در واقع نتیجه این کار عکس خواهد بود. همچنین به زیان رژیم خلع سلاح هسته‌ای در جهان تمام خواهد شد.
وی اظهار کرد: در صورتی که ایران بخواهد، این کار مسیر را برای ایرانی‌ها هموار خواهد کرد تا ذخیره مواد شکاف‌پذیر هسته‌ای خود را افزایش دهند.
رییس انجمن کنترل جنگ افزار در واشنگتن خاطرنشان کرد: در واقع هدف اصلی این کار نابود کردن همیشگی برجام است. جمهوریخواهان به شکل فزاینده‌ای نگران باختن انتخابات ریاست جمهوری هستند و برای همین تمام توان خود را به کار بسته‌اند تا بازگشت رئیس جمهوری دموکرات بعدی را به برجام ناممکن سازند.
دستیار جان کری ادامه داد: مخالفت آمریکا با همکاری هسته‌ای دیگر کشورها برای جلوگیری از افزایش ذخیره مواد شکاف‌پذیر اتمی در ایران، گامی به عقب است. اگر ایالات متحده نمی‌خواهد در برجام باشد، یک موضوع است اما سنگ‌اندازی در برابر دیگر طرف‌های برجام برای اجرای اهداف آن، غیرسازنده و به زیان رژیم خلع سلاح و روابط آمریکا با دیگر کشورها و اعتبار بین‌المللی آن خواهد بود.
کانتریمن درباره تلاش رژیم ترامپ برای اجرای سازوکار ماشه و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران هم گفت: به نظر من وجهه قانونی ندارد اما آنها به تلاش خود در شورای امنیت برای عملی کردن این موضوع ادامه خواهند داد.
وی تصریح کرد: کار در شورای امنیت سازمان ملل نه بر مبنای حقوقی بلکه در درجه اول سیاسی پیش می‌رود. به دشواری می‌توان پیش‌بینی کرد که این موضوع نیز چه سرنوشتی در شورای امنیت پیدا خواهد کرد.
ایرنا پرسید توان آمریکا برای به کرسی نشاندن خواسته‌اش به واکنش دیگر اعضای دائم شورای امنیت بستگی خواهد داشت. واکنش این اعضا از جمله انگلیس و فرانسه را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟رییس انجمن کنترل جنگ افزار پاسخ داد: من فکر می‌کنم که بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین با تفسیر آمریکا موافقت نخواهند کرد اما باز می‌گویم که این فرایندی بسیار پیچیده خواهد بود. من نمی‌دانم که بازی پشت پرده در نیویورک چه چیزی رقم خواهد زد.
کانتریمن در پاسخ به این سوال که با این وجود احتمال اجرایی شدن سازوکار ماشه را نمی توان منتفی دانست، گفت: شاید! من فکر می‌کنم درصدی احتمال خواهد داشت. وی تاکید کرد: روشن است که دولت ترامپ به دنبال تحریک ایران است تا از توافق هسته‌ای خارج شود.
مقامات دولت ترامپ مدعی شده‌اند پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به برخی کشورهای عضو شورای امنیت داده‌اند که بر اساس آن، ممنوعیت تسلیحاتی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ به صورت مجزا تمدید شود.
به گفته هوک، در این پیش‌نویس همچنین اسامی دیگری به اسامی قبلی پیوست این قطعنامه اضافه شده است تا شامل محدودیت سفر به خارج از کشور بر آنها اعمال شود.
روسیه و چین تاکنون به صراحت با این پیش نویس مخالفت کرده‌اند و سایر اعضای برجام نیز بر این قول متفقند که آمریکا از هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ به مشارکت خود در برجام پایان داده است و نمی‌تواند در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ که بخشی از این توافق هسته‌ای است، اقدامی انجام دهد.
دریافت صفحه با کد QR