اشاره:
مبنای عملکرد قوه مقننه، قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی است که ساختار، تشکیلات و گردش کار را در آن تعیین می کند. این قانون دارای فصول و مباحث گوناگونی است که اجرای آن وظیفه هیات رییسه مجلس شورای اسلامی با مشارکت نمایندگان مردم است. صرف نظر از اشکالات ماهیتی و عملکردی قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و ضمن اطلاع رسانی عمومی آن، این نوشتار به پرسشگری پیرامون نحوه اجرای قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی (نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه، استيضاح و تقاضاي همه‌پرسي) می پردازد که از نظر خوانندگان می گذرد:

قانون آئين‏نامه داخلى مجلس شوراى اسلامى
باب دوم- وظايف و اختيارات مجلس شوراي اسلامي (ادامه)
‎‎‎‎‎فصل دوم – نظارت (ادامه)
‌مبحث پنجم – استیضاح
‌اول – استیضاح وزیران ‌
ماده ۲۲۸ – در استیضاح باید موضوع به صورت صریح و با ذکر مورد یا موارد، معین شود و به صورت کتبی تنظیم و به هیأت رئیسه تسلیم گردد. هیأت رئیسه موظف است بلافاصله طرح استیضاح را به کمیسیون تخصصی ذی‌ ربط ارجاع نماید. کمیسیون مکلف است حداکثر ظرف یک هفته با دعوت از استیضاح‌ کنندگان و وزیر مربوطه موارد استیضاح را بررسی نماید. پس از مدت مذکور در صورتی که حداقل ده نفر از امضاء کنندگان استیضاح از طرح آن منصرف نشوند استیضاح در اولین جلسه علنی طرح می‌ شود و پس از طرح استیضاح در جلسه علنی کاهش امضای نمایندگان تأثیری در مطرح شدن استیضاح ندارد و وزیر موظف است ظرف ده روز در مجلس حاضر شود هیأت رئیسه در همان روز متن استیضاح را برای وزیر یا وزیران مورد استیضاح ارسال و همزمان چاپ و بین نمایندگان توزیع کند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۲/۳/۸)
تبصره۱ـ علاوه بر امضاء کنندگان استیضاح، سایر نمایندگان می توانند تا قبل از طرح استیضاح در جلسه علنی استیضاح را امضاء نمایند.
تبصره۲ـ هیأت رئیسه موظف است در روز برگزاری استیضاح، متن استیضاح و نام آخرین متقاضیان استیضاح را چاپ و توزیع نماید.
تبصره۳ـ پس از طرح استیضاح در جلسه علنی، فقط در صورتی استیضاح از دستور کار مجلس خارج می شود که تعداد متقاضیان استیضاح به کمتر از ده نفر کاهش یابد. در این صورت می توانند دلایل خود را توسط نماینده منتخب خود ظرف پنج دقیقه در جلسه علنی مطرح نمایند. پس از این مرحله چنانچه وزیر درباره استیضاح درخواست صحبت بنماید، با تقاضای کتبی و موافقت رئیس مجلس می تواند حداکثر ده دقیقه در جلسه علنی صحبت کند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰) (حذف شده به موجب قانون اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۳/۸)
ماده ۲۲۹ – تقاضای استیضاح نمایندگان از وزیر یا وزیران باید کتباً در جلسه علنی به رئیس مجلس داده شود و در آن، موضوع استیضاح صریحاً و‌با ذکر مورد یا موارد معین شود. تقاضای مزبور در آن جلسه یا جلسه بعد قرائت می‌شود. این تقاضا بدون مباحثه و فوراً برای وزیر یا هیأت وزیران‌فرستاده می‌شود.
همچنین متن استیضاح چاپ و دراختیار نمایندگان قرار می‌گیرد.
ماده ۲۳۰- چنانچه استیضاح نمایندگان مرتبط به حوزه فعالیت نهادهای انقلابی باشد که از بودجه دولت استفاده می‌نمایند و قانوناً وابسته به قوه‌مجریه می‌باشند، آن استیضاح خطاب به رئیس جمهور یا وزیری که نهاد موردبحث درحوزه مسؤولیت او قرار گرفته است، خواهد بود.
ماده ۲۳۱- وزیر یا هیأت وزیران موظفند ظرف ده روز پس از طرح استیضاح، در مجلس حاضر شوند و توضیحات لازم را بدهند، تعیین وقت‌استیضاح در مهلت مقرر با پیشنهاد وزیر یا هیأت وزیران و تصویب هیأت رئیسه مجلس در دستور هفتگی قرار می‌گیرد. حضور وزیر یا هیأت وزیران در‌این وقت مقرر الزامی است.
ماده ۲۳۲- در جلسه استیضاح، پس از بیانات استیضاح کنندگان، رئیس جمهور می‌تواند به دفاع از وزیر یا وزیران مورد استیضاح بپردازد، همچنین‌وزیر یا وزیران مورد استیضاح نیز می‌توانند به دفاع از خود بپردازند. حداکثر وقت دفاع از استیضاح برای رئیس جمهور یا چند وزیر پنج ساعت وبرای‌یک وزیر سه ساعت خواهد بود.
تبصره ۱ – وزیر یا وزیران مورد استیضاح می‌توانند حداکثر یک ساعت ازوقت دفاع خود را در اختیار یک یا دو نفر از نمایندگان موافق قرار دهند.
تبصره ۲ – بیانات استیضاح کنندگان و پاسخ آنها در یک یا چند جلسه باید به‌طور متوالی صورت گیرد.
تبصره ۳ – استیضاح کنندگان مجاز نخواهند بود در ضمن ارائه دلائل و توضیحات خود، موضوعات دیگری را که به مورد استیضاح مربوط نیست ‌موردبحث قرار دهند.
ماده ۲۳۳ – پس از پاسخ وزیر یا وزیران مورد استیضاح و یا پاسخ رئیس‌جمهور از طرف هیأت وزیران مورد استیضاح، حداکثر دو نفر از نمایندگان‌استیضاح کننده حق دارند توضیحات تکمیلی بدهند، به شرطی که صحبت هرکدام از ربع ساعت تجاوز ننماید. رئیس جمهور می‌تواند حداکثر یک‌ساعت به دفاع از هیأت وزیران بپردازد و وزیر مورد استیضاح هم می‌تواند حداکثر نیم ساعت مجدداً از خود دفاع کند.
ماده ۲۳۴ – پس از انجام استیضاح ، رئیس عدم اعتماد وزیر یا وزیران را به رأی می‌گذارد.
ماده ۲۳۵ – درصورتی که وزیر یا هیأت وزیران مورد استیضاح در مجلس حاضر نشوند، استیضاح‌کنندگان مطالب خود را بیان می‌کنند و رئیس‌اعلام اخذ رأی عدم اعتماد می‌کند.
ماده ۲۳۶ – هنگامی که استیضاح در دستور مجلس است به‌هیچ‌وجه نمی‌توان دستور را تغییر داد مگر در موارد طرح‌ها و لوایح سه فوریتی.
دوم – استیضاح و عدم کفایت رئیس جمهور
ماده۲۳۷ـ رئیس‌جمهور و هر یک از وزرا موظف هستند در مردادماه هر سال براساس برنامه‌های ارائه شده در زمان تشکیل دولت و اخذ رأی اعتماد وزراء اسناد و قوانین بالادستی و شاخص‌های عملکردی متناسب با حوزه وظایف خود، که هیأت رئیسه مجلس تعیین می‌کند، گزارش عملکرد سال گذشته و برنامه سال آینده خود را به صورت کمی و مقایسه‌ای به مجلس شورای اسلامی تقدیم کنند. (الحاقی مصوب ۱۳۹۷/۴/۵
براساس اصل هشتاد و نهم (۸۹) قانون اساسی نمایندگان مجلس می‌توانند رئیس جمهور را درمقام اجرای وظایف مدیریت قوه مجریه‌و اداره امور اجرائی کشور مورد استیضاح قرار دهند. این استیضاح وقتی قابل طرح است که حداقل به امضای یک سوم نمایندگان برسد.
ماده ۲۳۸ – تقاضای استیضاح رئیس جمهور که باید با ذکر موارد صریح و روشن و مستدل باشد، به رئیس مجلس داده می‌شود. این تقاضا باید در‌اولین جلسه قرائت شود و ضمن چاپ و توزیع بین نمایندگان برای رئیس جمهور ارسال گردد. دراین صورت، رئیس جمهور باید ظرف یکماه در مجلس‌حاضر شود و درخصوص مسائل مطرح شده توضیحات کافی بدهد.
ماده ۲۳۹ – حداکثر وقت برای مذاکره موافقین و مخالفین استیضاح پنج ساعت است که به تساوی و متناوباً انجام می‌شود. مدت صحبت برای هر یک از‌موافقین و مخالفین حداکثر نیم‌ساعت خواهد بود که با رأی مجلس تا یک ساعت قابل تمدید می‌باشد.(اصلاحی مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰)
ماده ۲۴۰ – وقت برای توضیحات و پاسخ‌های رئیس جمهور جمعاً پنج ساعت می‌باشد. رئیس جمهور می‌تواند قسمتی از وقت خود را به‌نمایندگان موافق واگذار کند. این وقت اضافه بر فرصتی است که به موجب ماده قبل به آنان تعلق می‌گیرد.
ماده ۲۴۱ – هیأت رئیسه مجلس موظف است پس از تصویب قوانین مربوط به اصلاح آیین نامه داخلی، اقدام لازم را جهت اعمال مصوبات در متن آیین نامه، تعیین شماره مواد و تبصره های الحاقی و اصلاح شماره آنها به عمل آورد و با کسب نظر کمیسیون تدوین آیین‌ نامه داخلی چاپ و توزیع نماید. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۲/۳/۸)
ماده ۲۴۲ – زمان اجرای این آیین‌نامه از هفتم خرداد ماه ۱۳۷۸ همزمان با انتخابات هیأت رئیسه مجلس و هیأت رئیسه کمیسیون‌ها خواهد بود.
ماده ۲۴۳ – کلیه قوانین و مقررات دیگر درخصوص آیین‌نامه داخلی مجلس لغو می‌گردد.
قانون فوق مشتمل بر دویست و چهل و دو ماده و شصت و پنج تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مهر ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و‌هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و مواد (۱۹۲) و (۱۹۸) آن در تاریخ ۱۳۷۹.۱.۲۰ با اصلاحاتی به تصویب نهائی مجمع تشخیص مصلحت‌نظام رسیده است.
علی‌اکبر ناطق نوری – رئیس مجلس شورای اسلامی
ماده الحاقی ۱ (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) ـ هرگاه حداقل ده‌نفر از نمایندگان و یا هرکدام از کمیسیونها، عدم رعایت شؤونات و نقض یا استنکاف از اجراء قانون یا اجراء ناقص قانون توسط رئیس جمهور و یا وزیر و یا مسؤولین دستگاههای زیرمجموعه آنان را اعلام نمایند، موضوع بلافاصله از طریق هیأت رئیسه جهت رسیدگی به کمیسیون ذی‌ربط ارجاع می‌گردد. ‎کمیسیون حداکثر ظرف مدت ده‌روز موضوع را رسیدگی و درصورت وارد بودن با اظهارنظر صریح، گزارش خود را از طریق هیأت‌رئیسه بهمجلس ارائه می‌دهد.
‎تبصره ۱- چنانچه نظر مجلس بر تأیید گزارش باشد موضوع جهت رسیدگی به قوه قضائیه و سایر مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌شود تا خارج از نوبت و بدون تشریفات دادرسی رسیدگی نمایند.
‎تبصره ۲- درصورتی که مجلس در مورد رئیس‌جمهور یا هریک از وزیران سه نوبت ‌رأی به وارد بودن گزارش بدهد طرح استیضاح درصورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم(۸۹) قانون اساسی در دستورکار مجلس قرار خواهد گرفت.
ماده الحاقی ۲ (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) ـ هیأت رئیسه می‌تواند در چهارچوب امکانات موجود و بودجه مصوب تشکیلات مناسبی را جهت تدوین،‌نگارش، ویرایش حقوقی و ادبی طرحها و لوایح ایجاد نماید. نظرات این تشکیلات قبل از تصویب نهایی طرح یا لایحه در مجلس، با موافقت کمیسیون ذی‌ربط انجام می‌شود.
ماده الحاقی ۳ (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) ـ گزارشهای تحقیق و تفحص، تفریغ بودجه و کمیسیونها به‌جز گزارش طرحها و لوایح، خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این گزارشها باید حداقل (۴۸) ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختیار نمایندگان قرار گیرد وخلاصه آن حداکثر به مدت نیم‌ساعت در جلسه قرائت و متن کامل گزارش در مشروح مذاکرات چاپ ‌شود.
ماده الحاقی ۴ (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) ـ تعیین مصادیق و تهیه شرح وظایف و اختیارات کمیسیونها با رعایت کلیت آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی توسط هیأت رئیسه مجلس یا هریک از کمیسیونها و یا حداقل پنجاه‌نفر از نمایندگان پیشنهاد می‌شود و پس از تصویب در جلسه مشترک هیأت رئیسه مجلس، اعضای کمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی و رؤسای کمیسیون‌های تخصصی اجراء می‌شود.
تبصره – جلسه مشترک فوق‌الذکر به ریاست ‎ رئیس یا یکی از نواب رئیس مجلس و با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی حداقل دوسوم اعضاء حاضر معتبر خواهد بود و مصوبات به اطلاع نمایندگان خواهد رسید.
‎ماده الحاقی ۵ (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) – کمیسیون‌ها می‌توانند گزارش طرحها و لوایح مشابه یا با موضوع مشترک یا نزدیک به هم را در یک گزارش به مجلس ارائه نمایند.
ماده الحاقی (مصوب ۱۳۸۷/۹/۲۶) ـ کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست داخلی، شوراها، امور غیرعمرانی شهرداریها و ثبت احوال مطابق ضوابط این آئین‌نامه تشکیل می‌شود.
ماده الحاقی (مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰) ـ نحوه انتخاب نمایندگان ناظر برای عضویت و شرکت در جلسات مجامع، هیأت ها و شوراهای مذکور در قوانین و چگونگی اجرای وظایف نظارتی آنها به شرح زیر است:
۱ـ برای انتخاب ناظران کمیسیونهای تخصصی و یا مجلس شورای اسلامی، کمیسیون ذی ربط موظف است حداقل به تعداد دو برابر مورد نیاز از نمایندگان داوطلب واجد شرایط را به مجلس معرفی نماید تا مجلس نسبت به انتخاب تعداد مورد نیاز اقدام کند.
۲ـ نمایندگان هر استان، نماینده منتخب خود را از بین نمایندگان همان استان برای شرکت در مجامع و شوراهای استانی تعیین و به کمیسیون ذی ربط اعلام می نماید تا به مجلس شورای اسلامی برای انتخاب معرفی شود.
۳ـ مدت عضویت نمایندگان ناظر تابع قانون ذی ربط است و در صورت عدم تعیین زمان در قانون، یک سال می باشد.
۴ـ دستگاههای ذی ربط مکلفند دعوتنامه و دستور جلسه را به همراه گزارش توجیهی حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه به نماینده ناظر و همچنین معاونت نظارت مجلس ارسال نمایند.
۵ ـ معاونت نظارت موظف است حداقل بیست و چهار ساعت قبل از تشکیل جلسه، گزارش توجیهی خود را درباره دستور جلسه به نماینده ناظر ارائه نماید.
۶ ـ نماینده ناظر، عضو و تابع ضوابط مجمع یا هیأت یا شورا و از نظر حق رأی تابع قانون ذی ربط است.
۷ـ نماینده ناظر موظف است در کلیه جلسات ذی ربط شرکت نماید و حداکثر ظرف یک هفته پس از تشکیل جلسه، گزارش کتبی خود درباره موضوعات مطروحه در جلسه و تصمیمات متخذه و نیز رعایت آیین نامه داخلی آن جلسه و همچنین دیگر نقطه نظرات خود را به کمیسیون ذی ربط و معاونت نظارت ارائه نماید. رؤسای کمیسیونها مکلفند گزارش ناظر را بررسی و ارزیابی نظارتی خود را ظرف یک هفته برای پیگیری به معاونت نظارت اعلام نمایند.
۸ ـ معاونت نظارت موظف است گزارش نماینده ناظر و کمیسیون را بررسی و نظرات خود را حسب مورد به رئیس مجلس، دستگاه مربوط، دیوان محاسبات، کمیسیون ذی ربط و نماینده ناظر اعلام نماید.
۹ـ معاونت نظارت موظف است عدم شرکت نماینده ناظر در جلسات را به رئیس مجلس اعلام کند.
۱۰ـ حضور نماینده ناظر در جلسات موضوع این ماده مأموریت اداری محسوب می گردد. نماینده ناظر به تشخیص رئیس کمیسیون ذی ربط با غیبت غیرموجه در سه جلسه متوالی یا پنج جلسه غیرمتوالی مستعفی شناخته می شود. کمیسیون مکلف است نسبت به انتخاب فرد جدید طبق این آیین نامه اقدام نماید.
ماده الحاقی (مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰) ـ معاونت نظارت مجلس موظف است حداکثر تا پایان اردیبهشت هر سال گزارشی از اقدامات نظارتی مجلس شورای اسلامی در سال قبل را تهیه و به هیأت رئیسه ارسال کند تا در صورت صلاحدید در جلسه علنی قرائت شود.
ماده الحاقی (مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰) ـ رئیس دیوان محاسبات کشور موظف به اجرای موارد زیر است:
۱ـ گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور را حداکثر تا پایان دی ماه سال بعد تهیه و برای رسیدگی به مجلس شورای اسلامی تسلیم نماید.
۲ـ پیشنهاد بودجه سالانه دیوان محاسبات را تا پایان شهریور ماه هر سال و گزارش تفریغ بودجه سالانه دیوان را تا پایان شهریور ماه سال بعد تهیه و برای رسیدگی به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات تسلیم نماید.
۳ـ در اجرای وظایف نظارتی مجلس شورای اسلامی پاسخ درخواستهای رئیس مجلس، رؤسای کمیسیون ها، نمایندگان مجلس، هیأتهای تحقیق و تفحص و معاونت نظارت را که به صورت مکتوب دریافت می نماید در چهارچوب قانون دیوان محاسبات کشور تهیه و به صورت رسمی تسلیم نماید.
تبصره۱ـ رئیس دیوان هنگام تقدیم گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور حداکثر به مدت یک ساعت درباره آن در جلسه علنی توضیح می دهد. هیأت رئیسه گزارش کامل تفریغ بودجه را به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات به عنوان کمیسیون اصلی و بخشهای مرتبط با کمیسیونهای دیگر را به عنوان کمیسیون فرعی ارجاع می نماید تا حداکثر ظرف یک ماه گزارش خود را به کمیسیون اصلی تقدیم نمایند. کمیسیون اصلی موظف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم گزارش به مجلس با توجه به گزارش کمیسیونهای فرعی و اخذ توضیحات از دستگاههای اجرائی، گزارش بررسی نهائی خود را تهیه و به هیأت رئیسه تسلیم نماید. این گزارش خارج از نوبت در دستور هفته بعد مجلس قرار می گیرد و قرائت می شود.
تبصره۲ـ کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات موظف است کلیه گزارشهای واصله از دیوان محاسبات را بررسی و نتیجه آن را به اطلاع نمایندگان برساند.
تبصره۳ـ رئیس دیوان محاسبات موظف است چگونگی برخورد با متخلفین و پیگیری قانونی موارد تخلف را برای رئیس مجلس گزارش نماید.
ماده الحاقی (مصوب ۱۳۹۱/۲/۳۰) ـ چنانچه لایحه بودجه سالانه کشور تا تاریخ تعیین شده در این آیین نامه به مجلس تسلیم نشود دولت موظف است لایحه چند دوازدهم بودجه را نیز به مجلس تسلیم نماید.
این لایحه پس از چاپ و توزیع در دستور کار مجلس قرار می گیرد. ابتدا نماینده دولت و سپس دو مخالف و دو موافق به ترتیب هر کدام به مدت پنج دقیقه صحبت می کنند و سپس کلیات لایحه به رأی گذاشته می شود. در صورت تصویب، رسیدگی به لایحه در ردیف اول دستور جلسه علنی بعد قرار می گیرد. در وقت رسیدگی ابتدا پیشنهاد نمایندگان در خصوص میزان چند دوازدهم مطرح و در صورت عدم تصویب نسبت به عدد چند دوازدهم پیشنهادی دولت رأی گیری می شود.
تبصره۱ـ مجلس چند دوازدهم بودجه را بر مبنای آخرین قانون بودجه سالانه مصوب مجلس رسیدگی می نماید.
تبصره۲ـ حداکثر مدتی که مجلس می تواند برای بودجه چند دوازدهم تصویب نماید، سه دوازدهم است.

پرسشگری از مجلس شورای اسلامی
- گزارش عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون تعداد استیضاح موفق و ناموفق وزیران به تفکیک دوره های ده گانه مجلس شورای اسلامی چیست؟
- گزارش عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون تعداد موارد استرداد درخواست استیضاح توسط امضاکنندگان آن به تفکیک دوره های ده گانه مجلس شورای اسلامی چیست؟
- گزارش عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون تعداد استيضاح و عدم كفايت رئيس جمهور به تفکیک دوره های ده گانه مجلس شورای اسلامی چیست؟
- گزارش عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون تعداد اعلام عدم رعايت شؤونات و نقض يا استنكاف از اجراء قانون يا اجراء ناقص قانون توسط رئيس جمهور و يا وزير و يا مسؤولين دستگاه هاي زيرمجموعه به قوه قضاییه به تفکیک دوره های ده گانه مجلس شورای اسلامی چیست؟
- از نظر رسانه های گروهی عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه و استيضاح در ده دوره گذشته در راستای حل مشکلات زندگی مردم چگونه بوده است؟
- نظر خبرنگاران رسانه های گروهی پیرامون عملکرد عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه و استيضاح به تفکیک دوره های مجلس شورای اسلامی چیست؟
- به نظر نخبگان و اندیشمندان عملکرد عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه و استيضاح در ده دوره گذشته در راستای حل مشکلات زندگی مردم موفق بوده است؟
- از نظر سازمان های مردم نهاد آیا عملکرد عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه و استيضاح در ده دوره گذشته در راستای حل مشکلات زندگی مردم بوده است؟
- گزارش دستگاه های نظارتی بر نحوه عملکرد عملکرد مجلس شورای اسلامی پیرامون نحوه بررسى و تصویب برنامه توسعه، برنامه و بودجه ساليانه كل كشور و نظارت بر اجراى بودجه و استيضاح در ده دوره گذشته در راستای حل مشکلات زندگی مردم چیست؟ 

^{نویسنده: دکتر محمدرضا ناری ابیانه}