درست است که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا با خارج شدن از برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام تحریم های ضد ایرانی و تحمیل آن به ملت ایران را بیشتر کرد اما عملکرد دولتها قبلی و نظام حاکم این کشور رویکرد دشمنی ترامپ با ملت ایران را تحت تاثیر بیشتری قرار داده است و بطورحتم بر سر کار قرار گرفتن جو بایدن سیاست دولت این کشور با ملت ایران بر مبنای دشمنی و نیرنگ و البته تداوم تحریم های ضد ایرانی خواهد بود.
برخی تصور میکنند با آمدن جو بایدن، آمریکا به برجام باز می گردد، تحریم های ضد ایرانی لغو می شود و سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران تغییر رفتار میکند، چنین تصوری برداشت اشتباهی است، چرا که یکی از اصول سیاست خارجی امریکا بر مدار دشمنی با ملت ایران بنا شده است و آمریکا بر مبنای این دشمنی ضمن ایجاد هزینه سازی برای منطقه، از سران سعودی و برخی مرتجعان عربی می دوشد.
در دوران اوباما و سایر رؤسای جمهور پیشین آمریکا تحریم های ضد ایرانی برقرار بود و هیچگاه آمریکا صداقتی در برابر تهران به کار نبست که بتوان ذیل آن روی مقامات آمریکایی حساب باز کرد.
حالا چند روز دیگر جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا قرار است برای چهار سال آینده، عهدهدار کاخ سفید شود. او که در کمپینهای انتخاباتی از بازگشت به برجام سخن گفته بود، بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نیز در این زمینه اظهارنظر کرد. جو بایدن شهریور ماه در یک مراسم مجازی به میزبانی مرکز جیاستریت طی اظهاراتی در این باره عنوان کرد که در صورتی ایران به پایبندی کامل به برجام برگردد، او آمریکا را به توافق مذکور بازخواهد گرداند. با این حال، بایدن گفت که این اقدام نیازمند کمک از سوی سایر طرفهای برجام از جمله روسیه و چین خواهد بود. رئیس جمهور منتخب آمریکا ۱۲ آذر ماه سال جاری نیز در مصاحبه با نیویورک تایمز با بیان اینکه هنوز بر سر موضع خود درباره بازگشت به برجام ایستاده، گفت؛ قصد دارد وارد «مذاکرات تکمیلی» در خصوص طولانیکردن محدودیتهای ایران ذیل برجام شود و افزود: «ما از طریق مشورت با متحدان و شرکای خود، وارد مذاکرات و توافقات تکمیلی برای طولانیکردن محدودیتهای هستهای ایران خواهیم شد و همچنین به برنامه موشکی ایران نیز خواهیم پرداخت.
بایدن در پاسخ به این سؤال که آیا موضعش درباره برجام هنوز همان موضع مطرحشده در یادداشتاش در وبگاه سی.ان.ان است یا نه؟ گفت: «کار، دشوار خواهد بود، ولی بله! بایدن سپس تصریح کرد که هر زمان نیاز باشد، آمریکا گزینه بازگشت تحریمها را در اختیار دارد و ایران نیز این موضوع را میداند.
او، قبل از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در یادداشتی در سیانان نوشته بود چنانچه ایران به پایبندی به تعهداتش برگردد، آمریکا نیز به توافق هستهای بازخواهد گشت.
از دیگر سو، جیک سالیوان گزینه مشاور امنیت ملی دولت بایدن نیز آذرماه در سخنرانی خود در دانشگاه مینهسوتا گفت: اگر ایران موافقت کند که به تعهداتی که نقض کرده است بازگردد و آمادهپیشبرد مذاکرات با حسن نیت برای توافقهای بعدی باشد، آقای بایدن هم آماده است همان کار را انجام دهد.
در همین خصوص نیز چهارم دی ماه سال جاری ۱۵۰ قانونگذار دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا با امضای نامهای از بازگشت بایدن به توافق هستهای ایران، آن هم بدون هیچ شرط جدیدی، حمایت کردند.
در این مدت مواضعی از سوی وزیر امور خارجه و دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در خصوص بازگشت احتمالی بایدن به برجام مطرح شده است.
مسئولان دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بارها اعلام کردهاند که ا یران هیچ شرطی را برای بازگشت آمریکا به برجام نمیپذیرد و ایالات متحده باید طابق النعل بالنعل به تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ عمل کند.
محمدجواد ظریف ۱۷ آبان ماه در گفتوگو با شبکه ونزوئلایی تلهسوردرباره احتمال بازگشت آمریکا به برجام گفت: آمریکا تصمیم گرفت از توافق خارج شود و اگر میخواهد برگردد، باید یک صندلی در میز مذاکره به دست بیاورد. چیزی که مهم است این است که آمریکا حق ترک این توافق را نداشت زیرا این توافقی دوجانبه بین ایران و آمریکا نبود، بلکه بخشی از قطعنامه شورای امنیت است. بنابراین اگر آمریکا میخواست از الزامات آن قطعنامه خلاص شود، باید سازمان ملل را ترک میکرد و نه فقط این توافق را.
وزیر امور خارجه کشورمان اخیرا تاکید کرد: صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمیکند. بهخاطر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریمها علیه ایران مطرح بود و رفع آن تحریمها در داخل برجام تشریح شد. امروز برای اینکه آن شرایط فراهم بشود، صرفاً بازگشت به برجام برای آمریکا کافی نیست، بلکه باید تحریمها را بردارد.
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب در امور بینالملل نیز در گفت وگویی اعلام کرد: ما هیچ اصرار و عجلهای نداریم که آمریکا برگردد؛امّا اگر میخواهد برگردد شرایطی دارد که مهمترینش این است که تحریمها را بردارد و معلوم بشود که دولت جدید به تعهدات برجام پایبند است؛ یعنی اعلام کند و رئیسجمهور آمریکا هم متعهد شود. در نوبت اوّل مقرر بود که آقای اوباما رئیسجمهور وقت تعهد بدهد و شرط رهبر معظّم انقلاب هم این بود که رئیسجمهور آمریکا مکتوب بنویسد که بعداً نتواند کتمان کند. البته گفتند قول شفاهی ما کافی است و رهبر معظّم انقلاب هم به این راضی نبودند و متأسفانه قول شفاهی شد و بعد هم به قول شفاهیشان عمل نکردند.
وی ادامه داد: لذا اگر آمریکا بخواهد به برجام برگردد، باید تحریمها را پایان دهد و البته ما اصراری نداریم به این برگشت، میخواهد برگردد، میخواهد برنگردد. اگر میخواهند برگردند باید شرایط مورد نظر که شرایط کاملاً معقولی است را انجام بدهند و کوتاهیهای گذشته را جبران کنند. کوتاهیهای گذشته هم این بود که نهتنها تحریمها را برنداشتند، بلکه تحریمها را اضافه کردند و این خلاف تعهدی است که انجام دادند. لذا به طرفهای مقابل حق بدهند که به تعهد آمریکاییها شک کنند و بعد هم کارهایی که رئیسجمهور یا دولت در آمریکا انجام میدهد یا در هر کشور دیگری، دولت بعدی ملزم است که تعهدات قبلی را انجام بدهد. فرض را بر این می گیریم که آمریکا به برجام باز میگردد؛ بطور حتم این بازگشت حتی اگر بدون شرط و شروط باشد که فرضی محال است نمایشی است،ذیل آنکه این امر سبب می شود تا آمریکا فرصت استفاده از مکانیسم ماشه را پیدا کند؛ از این رو تهران نباید بگذارد چنین اتفاقی بیفتد.