بر اساس آنچه در خبرها آمده کمیسیون تلفیق قصد تک نرخی کردن ارز و افزایش یارانه دهک دهم درآمدی تا ۵۰۰ هزار تومان را دارد. موضوعی که اما و اگرهای خاص خودش را دارد و باید دید آیا چنین موضوعی امکان‌پذیر است.
درواقع این روزها در خصوص آنکه آیا کمیسیون تلفیق می‌تواند در راستای اصلاح ساختار بودجه که جزو مطالبات مهم رهبری است، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را به سرانجام برساند یا خیر، حرف و حدیث‌های بسیاری مطرح است.
عضو هیات رئیسه مجلس در همین خصوص با بیان اینکه نرخ تسعیر ارز هنوز در مجلس نهایی نشده است، می‌گوید: پیشنهاد مسئولان بانک مرکزی در جلسات خصوصی بالاتر از نظر مجلس است و عده ای به دلیل منافع شخصی با تک نرخی شدن قیمت ارز مخالفت می‌کنند.
علیرضا سلیمی در واکنش به اظهارات رئیس بانک مرکزی درباره مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ درخصوص تعیین نرخ تسعیر ارز و ادعای تعیین این نرخ بدون مبنای محاسباتی و خلاف مصلحت کشور، می‌گوید: نرخ تسعیر ارز هنوز در مجلس نهایی نشده است، از سوی دیگر دولت و مسئولان بانک مرکزی در جلسات کارشناسی به شکلی دیگر اظهارنظر می‌کنند به نوعی که اظهارات آنها در جلسات کارشناسی و آنچه در رسانه‌ها مطرح می‌کنند، متفاوت است. رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به مصوبه کمیسیون تلفیق درخصوص تعیین نرخ تسعیر ارز با بیان اینکه رسمیت دادن به نرخ تسعیر ۱۷۵۰۰ تومان را به صلاح اقتصاد نمیدانم، گفته است: مبنای محاسباتی آن مشخص نیست.
عده‌ای به دلیل منافع شخصی مخالفت می‌کنند
سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی معتقد است مسئولان بانک مرکزی حتی در برخی جلسات برای نرخ تسعیر ارز ، عدد بالاتری از آنچه در کمیسیون تلفیق بودجه مطرح شده، عنوان کردند. این در حالی است که مجلس برای تعیین نرخ تسعیر ارز کار کارشناسی انجام داده و همچنان هم این موضوع را پیگیری می‌کند.
سلیمی می‌گوید: جای این مباحث در مجلس و کمیسیون تلفیق است کما اینکه هنوز نهایی نشده و در صحن مجلس مجدد این موضوعات طرح و بررسی خواهد شد.
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از سوی دیگر با توجه به اینکه نرخ آزاد ارز حدود ۲۵ هزار تومان است، قیمت‌ها بر مبنای این نرخ تطبیق داده می‌شود و دولت از مابه التفاوت قیمت ارز درآمد غیرواقعی کسب می‌کند. لذا دولت به جای طرح چنین اظهاراتی باید پاسخ دهد، در سالی که قیمت ارز در بودجه حدود ۵ هزار تومان دیده شده بود ولی قیمت ارز تا ۲۵ هزار تومان افزایش یافت، این مابه التفاوت کجا هزینه شده است؟ متاسفانه دولت عادت به استفاده از این مابه التفاوت قیمت ارز کرده است.
عضو هیات رئیسه مجلس یازدهم در ادامه اظهار کرد: با وجود تعیین نرخ ارز ۴هزار ۲۰۰ تومانی، قیمت تخم مرغ، گوشت و مرغ افزایش پیدا کرد و این مابه التفاوت در اختیار عده‌ای خاص قرار گرفت، منافع این مسئله هم برای عده‌ای خاص است اما مجلس به دنبال این است که اگر درآمدی در این زمینه حاصل شود، به مردم برسد و در اختیار عموم مردم قرار گیرد. نه آنکه عده ای خاص منافع را به جیب بزنند و عموم مردم محروم بمانند.
سلیمی با بیان اینکه دولت ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای کنجاله و سویا اختصاص داد اما این کالاها با قیمت ارز ۳۰ هزار تومانی در بازار عرضه شد، گفت: این وضعیت نشان می‌دهد عده‌ای به دلیل منافع شخصی، با تک نرخی شدن قیمت ارز مخالفت می‌کنند.
عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در گفت و گو با خبرگزاری‌ها درباره تصمیم کمیسیون تلفیق برای افزایش نرخ محاسباتی ارز در بودجه ۱۴۰۰ به ۱۷۵۰۰ تومان گفته است: موضوع نرخ ارز در بودجه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای همین دربحث های مربوط به لایحه بودجه در جلسات دولت در خصوص نرخ تسعیر درآمدهای ارزی دولت (ناشی از صادرات نفت ومیعانات گازی ) با حساسیت خاصی تصمیم گیری شد.
همتی معتقد است: تعیین نرخ ۱۷۵۰۰ تومان به ازای هر دلار و رسمیت دادن به این نرخ تسعیر ارز در بودجه را با توجه به توفیقات اخیر در صدور نفت و فرآورده های نفتی و خنثی کردن تحریم های جاری از یک طرف و نیز روند تحولات و احتمال کاهش تحریم ها در سال آتی از طرف دیگر، به صلاح اقتصاد کشور نمی دانم.
رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید: نکته ای که باید توجه شود موضوع تأثیر آن بر رشد پایه پولی است. ممکن است در ظاهر این اقدام با کم کردن از میزان صادرات نفت موجب تراز دخل وخرج بودجه بشود ولی براساس تجربه کشور و رابطه مالی دولت و بانک مرکزی ، تاثیر آن در نقدینگی را نمی توان نادیده گرفت.
همتی تصریح می‌کند: به جای بالا بردن نرخ تسعیر ارز دربودجه که مبنای محاسباتی آن نیز مشخص نشده است ، بهتر است تلاش مجموعه نظام به صدور نفت بیشتر که حق مردم ایران است متمرکز شود.
دولت باید به سمت یکسان‌سازی ارزی حرکت کند
سید شمس‌الدین حسینی عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰ مجلس با اشاره به مصوبه این کمیسیون درباره محاسبه ارز در بودجه سال آینده به صورت تک نرخی می‌گوید: دولت در هیج بخشی از لایحه بودجه سال آینده از ارز ۴۲۰۰ تومانی صحبتی به میان نیاورده و نگاهش در این لایحه کاملا اتخاذ سیاست چند نرخی ارزی است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه در خصوص سیاست چند نرخی ارز مشکلات متعددی در کشور به وجود آمده است، اظهار می‌کند: بسیاری از دستگاه‌های تخصصی و کارشناسان دولتی نسبت به سیاست چند نرخی بودن ارز و به طور مشخص عدم دستیابی مردم از مزایای ارز ۴۲۰۰ تومانی و یارانه‌ای گلایه‌مند هستند.
وی ادامه می‌دهد: به رغم اینکه طی سالیان گذشته صدها میلیارد تومان از منابع ملی و بیت‌المال به صورت ارز ترجیحی و یارانه‌ای برای تامین کالاهای اساسی تخصیص پیدا کرده ولی در عمل نه تنها این موضوع کمکی به کنترل قیمت‌ها و تولید نداشته حتی کالاهای ضروری هم با قیمت مناسب به دست مردم نرسیده است.
نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس آباد در مجلس با تاکید براینکه بسیاری از کالاهای ضروری مردم با افزایش قیمت مواجه بوده است، بیان کرد: دولت با ادعای کنترل قیمت‌ها و پایین نگاه داشتن اقلام مورد نیاز مردم طی سال‌های گذشته از ارز ترجیحی استفاده کرده است اما براساس واقعیت‌های بازار و گزارش نهادهای تخصصی مانند دیوان محاسبات کشور این ارز عمدتا در اختیار افراد خاص قرار گرفته و در نتیجه منجر به تشکیل یک سری پرونده برای گروه‌ها شده و افرادی هم دستگیر شده‌اند.
حسینی تاکید می‌کند: براین اساس اعضای کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ می‌گوید، دولت به لحاظ سیاست ارزی باید به سمت کاهش نرخ‌های ارزی در بازار و به طور مشخص یکسان‌سازی ارزی حرکت کند و با برچیدن رانت و فساد ارزی، منابع حاصله را به جای پرداخت به واسطه‌ها و دلالان به طور مستقیم در اختیار مردم قرار دهد. عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس معتقد است: براساس مصوبه این کمیسیون به جای پرداخت ارز یارانه ای به دلالان و واسطه‌ها، دیگر این منابع به صورت یارانه و متناسب با دهک‌ها به حساب مردم واریز خواهد شد.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ضمن تاکید براینکه سیاست چند نرخی ارز در کشور آکنده از رانت و فساد است و باید ما به سمت سیاست تک نرخی حرکت کنیم، می‌گوید: ما هیچ نرخ ارزی را در کمیسیون تلفیق بودجه تصویب نکرده‌ایم بلکه این هنر دولت خواهد بود که تلاش کند بازار ارز را تنظیم کند.
حسینی تصریح می‌کند: ما در کمیسیون تلفیق بودجه تنها نرخ محاسباتی که در بخش‌های مختلف لایحه بودجه دولت از ۴۲۰۰ تومان تا ۱۱ هزار و پانصد تومان و ۱۷ هزار و پانصد تومان و حتی در بخشی دیگر نرخ سامانه معاملات الکترونیکی و نیما را آورده بود، اصلاح کردیم و اکنون این هنر دولت است که بتواند نرخ ارز ۲۶ هزارتومانی را کاهش دهد، البته امیدواریم که آن را افزایش ندهد.
نمایدگان حواسشان باشد
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است نمایندگان با صداقت باید حواسشان باشد که به سیاست‌های سی سال اخیر که ابتدا نرخ ارز را بالا می‌بردند و سپس سیکل معیوب مافیاپرور منتهی به شدت‌یابی دور باطل رکود تورمی را به جریان می‌اندازند که منابع ارزی را به هدر می‌دهند، تن ندهند.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: از دل آن تجربه سی سال گذشته رکود تورمی فلاکت‌زا برای مردم، ورشکستگی برای تولیدکنندگان و وابستگی ذلت‌آور و فزاینده به واردات برای کشور بازتولید می‌شود. بنابراین نمایندگان مجلس در مورد برخی استدلال‌های خطرناک و آدرس‌های عوضی در این راستا آگاه و بر حذر باشند.
رییس موسسه دین و اقتصاد ادامه می‌دهد: خیلی مهم است که حواسمان باشد آدرس‌های غطلی مانند تک نرخی شدن ارز یا نقدینگی، هر کدام منطق‌ها و لوازمی دارد که در اثر تسخیرشدگی بخشی‌هایی از تصمیم‌گیران این خطر وجود دارد که روند حاکمیت‌زدایی در عرصه‌های دیگر مانند بازار سرمایه و بازار کار نیز طی شود. همچنین من از نمایندگان درخواست می‌کنم از مرکز پژوهش‌های مجلس بخواهند گزارش‌های مربوط روند تحولات بخش غیر رسمی را گزارش کنند، چراکه به موازات افزایش اندازه بخش غیررسمی، سیطره و اقتدار حکومت حق اعمال حاکمیت در اقتصاد و جامعه را به دست خود از دست می‌دهیم و می‌تواند در آینده فاجعه‌های غیرقابل جبران داشته باشد. کدام گروه از سیاست‌گذاران حتی اگر حداقلی از قدرت یادگیری از تجربیات گذشته برایشان فرض کنیم در شرایط آشوبناکی منطقه‌ای خودشان به دست خودش با سیاست‌های منتهی به گسترش بخش غیررسمی از اقتدار و حق حاکمیت خود، حاکمیت‌زدایی می‌کنند.
دریافت صفحه با کد QR