فرا رسیدن موسم حج تمتع بار دیگر نام عربستان را بر سر زبان‌ها آورده است. قرار گرفتن بیت الله حرام و اماکن مقدسه در سرزمین عربستان، موجب شده تا این کشور از جایگاه معنوی و به تبع آن جایگاه سیاسی ویژه ای برخوردار و امت اسلامی انتظارات خاصی از حاکمان این سرزمین داشته باشند. شاید اولین خواسته امت اسلامی میزبانی صحیح و صادقانه از زائران، بدون تبعیض در کنار مقابله جدی با دشمنان وحدت امت اسلامی یعنی نظام سلطه، رژیم صهیونیستی و وهابیت است.
از انتقادهای اساسی جهان اسلام به سعودی آن است که از یک سو تحت سیطره وهابیت قرار گرفته و از سوی دیگر به جای همراهی با جهان اسلام علیه دشمنان، در بازی روابط با آمریکا و صهیونیستها قرار گرفته که به دلیل ریشه ضداسلامی آنها، عملا تهدیدی علیه جهان اسلام هستند. متاسفانه این نوع رفتارها از زمان به قدرت رسیدن حاکمان کم تجربه و هیجانی و غیرمنطقی در سمت‌های ارشد سعودی، شدت گرفته است که حاصل آن فاجعه منا در سال ۱۳۹۴ و قربانی شدن هزاران حاجی بی گناه است.
حج امسال در حالی آغاز شده است که حاکمان سعودی از همین ابتدا اعلام کرده اند که حجاج از دادن شعار سیاسی و مذهبی در حج خودداری کنند. هیات وزیران سعودی عدم اجرای این امر را برابر با مجازات سنگین دانسته است. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که چند نکته در قبال آن در ذهن ایجاد می‌شود:
نخست آنکه مفهوم حج چیست؟ آیا حج به معنای صرفا طواف خانه خدا و دیدار از اماکن مقدسه است؟ نگاهی ریشه ای به فریضه حج نشان می‌دهد که فلسفه حج وحدت و یکپارچگی جهان اسلام و قرار گرفتن امت اسلامی در کنار هم برای آگاهی از درد و رنج یکدیگر و حل مشکلات کلان جهان اسلام است. اکنون جهان اسلام با درد و رنج‌های بسیاری همچون اشغال فلسطین و طراحی آمریکا برای نابودی آن با طرح معامله قرن است که در نشست بحرین بخشی از آن اجرا شد، بحران انسانی در یمن با حملات ائتلاف سعودی ـ آمریکایی، وضعیت بحرانی مسلمانان در اروپا و آمریکا و ... تنها بخشی از چالشهای جهان اسلام است. براساس سنت اسلامی حج جایگاهی برای وحدت جهان اسلام در برابر این مشکلات است که اصل برائت از مشرکین محور اصلی این وحدت خواهد بود. دوم آنکه سعودی در حالی از سیاسی نشدن حج می‌گوید که خود در اقدامی سیاسی از ورود حجاج سوری و یمن و حتی قطری جلوگیری و برای حجاج برخی کشورها همچون ایران مانع تراشی می‌کند. اگر سعودی واقعا به دنبال حج سیاسی نیست باید از این رفتارها دست بردارد و میزبانی صادق باشد. در مجموع می‌توان گفت که منع کردن حجاج از شعارهای سیاسی و مذهبی خود رفتاری کاملا سیاسی از سوی حاکمان سعودی است که بسیاری آن را برای خوشایند آمریکا، انگلیس، صهیونیستها و وهابیون می‌دانند به ویژه اینکه سعودی همچنان به رفتار گزینشی در پذیرش حجاج کشورها ادامه می‌دهد. پایان دادن بر این وضعیت و پذیرش برگزاری مراسم‌هایی چون برائت از مشرکین به عنوان مولفه وحدت جهان اسلام می‌تواند شاخصه‌ای برای نشان دادن صداقت سعودی، مبنی بر عدم سیاسی کردن حج باشد.

^{نویسنده: قاسم غفوری}