پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا در سفر به پاکستان با مقامات این کشور دیدار کرد. این سفر در حالی صورت گرفت که پاکستان ساختار جدید سیاسی با نخستوزیری عمرانخان قدرت را در پاکستان به دست گرفته و سعی دارد تا ابعاد جدیدی را در سیاست داخلی و خارجی اجرایی سازد. آنچه در سفر پومپئو مطرح است ادعاهای وی مبنی بر رویکرد تعاملی میان آمریکا و اسلامآباد است بگونهای که او تلاش کرده تا چنان وانمود سازد که پاکستان برای ادامه حیات نیاز به حمایتهاتی آمریکا دارد.
این ادعاهای به ظاهر دوستانه در حالی مطرح شده که بررسی روند رفتاری آمریکا نکات قابل توجهی را در خود دارد. در عرصه داخلی آمریکا طرحهای متعددی برای فشار بر پاکستان صورت گرفته که از آن جمله عدم پرداخت تعهدات آمریکا به این کشور و نیز اعمال تحریمهای اقتصادی علیه آن به بهانه مقابله با تروریسم و حقوق بشر است. آمریکا نام پاکستان را از لیست متحدان استراتژیک نیز حذف کرده و حتی آن را تهدیدی برای منافع دانسته است. در کنار این مباحث رفتار منطقهای آمریکا نیز قابل تامل است.
پومپئو در حالی وارد پاکستان شد که پیش از این راهی هند شده و توافقات نظامی و امنیتی با آنها داشته است. پاکستان همواره هند را تهدیدی برای امنیت خود دانسته و رقابتی شدید میان دو کشور در منطقه در جریان است که حتی به درگیری نظامی میان طرفین منجر شده است. مسئله کشمیر نیز از جمله مباحث مطرح در تنشها میان دو کشور است. آمریکا با رویکرد به هند به ویژه در حوزه نظامی هر چند ادعا دارد که به دنبال منافع اقتصادی و تقویت هند در برابر چین است اما در اصل به دنبال فشار بر پاکستان و سوق دادن اجباری آن به همراهی با آمریکاست.
نکته دیگر اقدامات متیس وزیر دفاع آمریکا در منطقه است. متیس در سفری ناگهانی وارد افغانستان شد در حالی که ادعا داشته برای بررسی وضعیت امنیتی این کشور است اما مواضع و رفتارهای آمریکا نشان میدهد که این حضور برای تقویت مواضع آمریکا در قبال منافع پاکستان در افغانستان بوده است که بخشی از آن شامل هدایت مذاکره با طالبان براساس خواست آمریکاست که تهدیدی برای امنیت ملی پاکستان قلمداد میشود. بعد دیگر سفر ژنرال متیس حضور در امارات بوده است. هر چند که این سفر با نام هماهنگی برای جنگ افغانستان و نیز اقدام علیه ایران و برنامهریزی برای جنگ یمن بوده اما روابط امارات با پاکستان نشان میدهد که این کشور از بحرانسازان علیه اسلام آباد بوده چنانکه عمرانخان خواستار همکاری امارات برای بازپس دادن اموال انتقال یافته به امارات شده است.
با توجه به این شرایط میتوان گفت که سفرهای پومپئو و متیس مستقیم و غیرمستقیم علیه منافع پاکستان بوده در حالی که در ظاهر آمریکا از رویکرد دوستانه به اسلامآباد میگوید. رفتار آمریکا همان اصل نوازش با دستان زهرآلود است که هدف آن تبدیل سازی پاکستان به کشوری مطیع و دست نشانده است که مغایر با اهداف دولتمردان اسلامآباد بوده که تاکید عمرانخان بر روابط با کشورهای منطقه نمودی از این رفتار است.
نویسنده: فرامرز اصغری