رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سفری رسمی دیروز برای دیدار با پوتین همتای روس خود وارد مسکو شد. از ابتدای سال ۲۰۱۹۶ طرفین چندین دیدار داشته‌اند که نشانگر اراده دو کشور برای توسعه مناسبات است. حال این سوال مطرح می‌شود که هدف اردوغان برای سفر به مسکو چیست و چه اهدافی را پیگیری می‌کند؟
بخشی از این سفر برگرفته از اهداف دو کشور برای توسعه مناسبات اقتصادی است. از یک سو روسیه از محورهای صادرات ترکیه و نیز حضور معماران و ساختمان سازان این کشور است و از سوی دیگر بخش گردشگری ترکیه با گردشگران روس رونق می‌گیرد. در همین حال بخشی از نیازهای اقتصادی ترکیه توسط روسها تاکید می‌شود. در کنار این مباحث عرصه منطقه شاهد تحولاتی است که هم برای روسیه و هم برای ترکیه دارای اهمیت است. نخست آنکه تحولات سوریه همچنان از کانون‌های اصلی مناسبات دو کشور است. بر اساس توافقات سه جانبه میان ترکیه، روسیه و ایران در سوچی و آستانه، در کنار پذیرش حق ترکیه برای مبارزه با تروریسم، هر گونه اقدام نظامی در مرزهای سوریه باید با هماهنگی دمشق صورت گیرد و همه کشورها از جمله ترکیه باید از اقد ام خصامانه علیه امنیت دمشق دست بردارند.
در همین حال آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی تحرکات نظامی خود در سوریه و منطقه را تشدید کرده‌اند که عملات بر امنیت ترکیه تاثیر بسیار خواهد داشت. بر همین اساس از محورهای سفر اردوغان را بررسی تحولات سوریه با محوریت چگونگی اجرای توافقات آستانه و نیز مقابله با تحرکات نظامی غرب در سوریه تشکیل می‌دهد.
نکته مهم دیگر در سفر اردوغان را می‌توان بررسی پرونده فلسطین دانست. اخیرا دو رویداد مهم در این حوزه روی داده است. از یک سو روسیه میزبان گروه‌های فلسطینی بوده و از سوی دیگر در اقدامی مغایر با تمام قوانین جهانی، ترامپ حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان سوریه را مطرح کرده است. در این میان ترکیه که همواره بر آن بوده تا خود را حامی فلسطین معرفی کند، در کنار استقبال از نشست گروه‌های فلسطینی در مسکو، مخالفت شدیدش با اقدام ترامپ را بیان کرده است. این مسئله تنش‌هایی را در میان ترکیه و رژیم صهیونیستی به همراه داشته است. بررسی پرونده فلسطین بویژه در باب مسئله جولان از محورهای سفر اردوغان است.
اما شاید یکی از مهمترین محورهای سفر اردوغان درباره خرید اس ۴۰۰ روسی باشد. ترکیه در حالی به دنبال خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ است که در نقطه مقابل آمریکا درباره این اقدام هشدار داده و حتی تهدید به توقف فروش جنگنده اف ۳۵ به ترکیه کرده است. ترکیه مصمم است که اس ۴۰۰ روس را دریافت نماید و همزمان نیز تمایل به تشدید فشارهای آمریکا نمی‌باشد. زمینه سازی برای تحقق این مهم را می توان از ابعاد مذاکرات اردوغان و پوتین دانست که می‌تواند بر آینده روابط آنکارا با غرب تاثیرگذار باشد در حالی که همین مسئله می‌تواند ابزار فسار مسکو بر اروپا و آمریکا باشد. 

^{نویسنده: علی تتماج}