کمیسون مشترک کشورهای طرفهای برجام دیروز در حالی در وین و در سطح وزرا مجدد بر سر یک میز، به مذاکره پرداختند که شواهد و قرائن از برآورده نشدن بسیاری از انتظارات جمهوری اسلامی ایران و عدم تضمینهای لازم از سوی اروپا برای حفظ توافق هستهای حکایت دارد.
مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا بعد از پایان نشست مشترک کمیسیون برجام به خبرنگاران گفت: طرفین توافق کردند مذاکرات ادامه یابد.
خبرنگار رویترز حاضر در محل مذاکرات میگوید؛ موگرینی به هیچ سوالی پاسخ نداد و محل مذاکرات را ترک کرد.
لارنس نورمن خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال درباره نشست وین در حساب توئیتری خود نوشت؛ تقریبا هیچ چیز جدیدی در بیانیه کمیسیون مشترک درباره برجام وجود ندارد. جزئیات صفر، وعدههای بیشتر، بدون دستاورد قاطع و برای خرید زمان.
بعد از خروج "دونالد ترامپ" رییس جمهور آمریکا در تاریخ ۱۸ اردیبهشت سال جاری از برجام، سه کشور اروپایی حاضر در این توافق نامه (انگلیس، فرانسه و آلمان) هر کدام جداگاه بر حفظ توافق هستهای تاکید کردند و خواستار ماندن ایران در برجام شدند؛ البته مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از اقدام آمریکا، ضرب الاجل دو ماهای را به اروپا برای ارائه تضمینهای لازم در برابر تحریمهای آمریکا خواستار شدند.
قرار بود در این بسته حمایتی وضعیت فروش نفت و سرمایهگذاری در ایران علیرغم وضع مجدد تحریمهای واشنگتن علیه ارائه شود. حالا دیروز نشست کمیسون مشترک کشورهای طرفهای برجام با حضور "فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اروپا و البته بدون حضور "بوریس جانسون" وزیر خارجه بریتانیا به دلیل حضورش در نشستی در لندن درباره برگزیت، برگزار و بعد از دو ماه بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران ارائه شد اما، بستهای که در آن نه از تضمینهای لازم اروپاییها در قبال تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران خبری بود و نه انتظارات جمهوری اسلامی را بر آورده میکند.
حسن روحانی، رییس جمهور کشورمان نیز پیش از برگزاری نشست وین در تماس با همتای فرانسوی خود اذعان داشت: بسته پیشنهادی اروپا درباره ادامه روند همکاری ها در برجام دربرگیرنده همه خواستههای ما نیست.
نکته جالب توجه اینکه یک دیپلمات اروپایی نیز با بیان اینکه هدف از نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۴ حفظ برجام است، تاکید کرده؛ بعید است بتوان تمام انتظارات ایران را برآورده کرد.
وزیر خارجه فرانسه، نیز در سخنانی تصریح کرد: بعید است بسته پیشنهادی اقتصادی به ایران تا پیش از نوامبر آماده شود.
به نظر میرسد اروپاییها به دنبال به تاخیر انداختن زمان هستند چرا که اولا؛ توان رویارویی با تصمیمات اتخاذ شده از سوی آمریکا را ندارند؛ دوم اینکه با این وقت کشی تلاش میکنند تهران را مجبور به عقبنشینی از خواستههایش کنند، سوم اینکه فاز اول تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران قرار است از ۱۳مردادماه سال جاری اجرایی شود، از این رو اروپا با این اتلاف وقت تا رسیدن موعد این تحریمهای ضد ایرانی، میخواهد تهران را در موضع عدم توانمندی برای مقابله با این تحریمها قرار دهد و ذیل آن بتواند مذاکره بر سر مسائل منطقهای و موشکی را به جمهوری اسلامی تحمیل کند و این تقسیم کار حساب شده بین آمریکا و سه کشور اروپایی مسیر خود را طی میکند.
کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرفهای برجام به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در حالی در وین برگزار شد که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به همراه هئیتی شامل لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهوری، مجید تختروانچی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهوری و عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه حضور داشتند
برگزاری این نشست در شرایطی بود که وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به وین تأکید کرد: انتظار میرود بسته پیشنهادی، تعهدات مجموعه کشورهای باقیمانده در برجام شامل تعهداتی باشد که حقوق مردم ایران از این توافق در سایر زمینهها ازجمله اقتصادی، سیاسی و هستهای را تضمین کند.
وزیر خارجه ایران همچنین در پیامهای توئیتری از کشورهای طرف برجام خواست به جای وعدههای مبهم، تعهدات قابل راستیآزمایی بدهند.
در حالی قرار بود رایزنیهای کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرفهای برجام در مورد بسته پیشنهادی اروپاییها به صورت تفصیلی مورد بحث و بررسی قرار گیرد که وزیر خارجه فرانسه، در سخنانی تصریح کرد" بعید است بسته پیشنهادی اقتصادی به ایران تا پیش از نوامبر آماده شود.
"ژان ایوه لودریان" در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: کشورهای اروپایی و روسیه و چین در حال همکاری با هم برای رسیدن به یک سازوکار مالی برای کاهش [اثر] تحریمهای سخت آمریکا هستند؛ ما تلاش داریم تا این کار را پیش از اعمال تحریمها در ابتدای ماه آگوست و یک سری تحریمهای دیگر در ماه نوامبر انجام دهیم. برای آغاز کار، در ماه آگوست، به نظر میرسد که فرصت کوتاه است، اما تلاش میکنیم تا آن کار را تا ماه نوامبر انجام دهیم.
وزیر خارجه آلمان پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرفهای برجام تصریح کرد: اروپاییها نمیتوانند تمامی خسارتهای ناشی از خروج شرکتها از ایران را جبران کنند.
"هیکو ماس" با این حال هشدار داد که خروج ایران از توافق هستهای به اقتصاد این کشور آسیب بیشتری خواهد زد.
در میان مواضع روسیه و چین کمی متفاوت از موضع سه کشور اروپایی بود چناچنه، "لاوروف" وزیر خارجه روسیه پس از دیدار با همتای چینی خود بر تلاش مسکو و پکن برای حفظ برجام و اجرای کامل آن تأکید کرد.
وی گفت: ما و همچنین همتایان چینی ما، علاقه مندیم تا روند تحقق برجام به طور کامل حفظ شود. البته اوضاع چندان ساده نیست، اما، در مسکو، در چین و سایر شرکت کنندگان در این توافقنامه و همچنین در سطح حقوق بینالملل و در شورای امنیت سازمانملل مایل هستیم تا این طرح (برجام) تقویت شده و به یک قانون بینالمللی تبدیل شود.
"وانگ یی" وزیر خارجه چین نیز در نشست خبری مشترک با همتای خود از اتریش پیام نشست وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۴ را همبستگی برای حفظ برجام خواند.
البته وزیر امور خارجه کشورمان پس از نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرف برجام، در کنفرانسی خبری گفت: نشست بسیار جدی و سازندهای داشنیم در طول دو ماه گذشته بعد خروج غیرقانونی آمریکا تلاشهای فراوانی صورت گرفت تا ایران بتواند از منافع برجام بهخصوص اقتصادی علیرغم اقدام غیرقانونی آمریکا استفاده کند.
ظریف افزود: ایران این حق را محفوظ داشته که در برابر تخلف رسمی و بزرگ آمریکا از برجام به درخواست اعضای دیگر برجام اقدامات خود را به تعویق انداخته تا مطمئن شود منافع ایران تامین میشود.
وی گفت: دیروز بر این تاکید کردیم که باید مردم ایران منافع برجام را ببینند. این را همه اعضای باقیمانده برجام تاکید کردند. [طرفهای برجام] در سطح وزرای خارجه بر تعهدات خود در حوزه مختلف تاکید کردند. از ادامه فروش نفت تا روابط بانکی و حمل و نقل و همکاریهای تجاری و سرمایه گذاری و ... که در بیانیهای خانم موگرینی قرائت کرد، ذکر شده است.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به بیانیه نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه طرفهای برجام که از سوی موگرینی خوانده شد، گفت: این بیانیه در کنار اقدامات عملی است. ما دو روز پیش بستهای را در تهران دریافت کردیم که رئیس جمهور روحانی گفت کافی نیست. در جلسه توضیحات بیشتری شنیدیم. برخی حوزهها مثل نفتی و بانمی را بیشتر توضیح دادند. الان آنچه مهم است، آنچه به عنوان تعهد و اقدامات مطرح شده که الزاما همهاش علنی اعلام نشده باید عملی شود تا ببینیم منافعش را می بریم.