برف و کولاک می‌شود ارتش و سپاه و نیروهای مردمی در صحنه‌اند، وقتی سیل می‌آید همینطور و این حضور از فاجعه ریختن پلاسکو تا حوادث طبیعی به چشم می‌خورد، فارغ از همراه بودن همه دستگاه‌ها برای کاهش مخاطرات این سوال پیش می‌آید که مدیریت بحران با نیروهایی که باید از قبل برای بحران به وجود آمده تربیت می‌کرده در کجاست؟! یا اینکه چرا قبل از رخدادی وظایف نیروهای ستادی مشخص نیست و در دقایق اولیه نمی‌توانند در محل حاضر شوند؟! این موضوع در حوادث طبیعی هفته اخیر هم به چشم می‌خورد بر همین اساس ماجرا را بررسی می‌کنیم.
در حالی که بخش‌هایی از کشور طی هفته‌های اخیر دچار سیلاب شده و امدادرسانی به حادثه دیدگان با مشکل همراه است؛ ظاهرا دولت عزمی برای کاهش حوادث و خسارات ناشی از آن ندارد که غیبت وزرا در شورای عالی هلال‌احمر و نامه‌های اعتراضی بدون پاسخ به رئیس جمهور مؤید این مسئله است. اردیبهشت امسال امیر محسن ضیایی، رئیس جمعیت هلال‌احمر کشور درباره سرنوشت نامه به رئیس‌جمهوری در زمینه زیادشدن غیبت‌های سه وزیر کابینه به رسانه‌ها گفته بود: حضور وزیر بهداشت، وزیر امورخارجه و وزیر کشور در شورای عالی هلال‌احمر بسیار کم است و ارتباط گرفتن نیز بسیار سخت شده است.
البته آنطور که مشخص است نخستین بار اواسط پاییز سال گذشته رئیس جمعیت هلال‌احمر از یک غیبت مهم از طرف سه وزیر انتقاداتی داشت و حتی عنوان کرده بود: «ما یک مکاتبه‌ای درباره نحوه حضور اعضای شورای عالی با ریاست جمهوری داشتیم. البته وزرا در این دوره کار بسیار سنگینی دارند که انتظار زیادی از آنها نداریم ولی حضورشان می‌تواند کمک کند چون افراد کلیدی دولت هستند هم وزیر خارجه، هم وزیر کشور و هم وزیر بهداشت؛ اینها کسانی‌اند که می‌توانند جمعیت را کمک کنند و با همین نیت هم انتخاب شدند در حالی که می‌توانستند کسان دیگری را انتخاب کنند. ولی به هر حال دنبال این هستیم که حضور آنان را پررنگ‌تر کنیم».
گلایه از وزرایی که غیبت می‌کنند
حال بعد از یکسال و نیم از این مسئله ضیایی درباره سرنوشت این مکاتبات به فارس گفته که جلسات شورای عالی هلال هر ماه تشکیل می‌شود که اعضای آن نمایندگان رئیس‌جمهور و وزرا هستند، همچنین آقای نوبخت به عنوان رئیس کمیسیون بهداشت و درمان در این جلسات حضور دارد. دو بار به هیأت دولت اعلام کرده‌ایم که وزرا به عنوان نماینده رئیس‌جمهور در جلسات شورای عالی شرکت کنند چرا که این شورا جزء معدود شوراهایی بوده که ۴ عضو آن نماینده رئیس‌جمهور هستند و در واقع قانون از این طریق می‌خواسته که ارتباط دولت و جمعیت هلال‌احمر را وسیع کند و کمک به این جمعیت افزایش یابد.
رئیس جمعیت هلال‌احمر اضافه کرد: در جلسات شورای عالی هلال‌احمر فرد باید به عنوان شخص حقیقی حضور پیدا کند در حالی که در بسیاری از شوراها به طور مثال قائم‌مقام وزیر به جای وزیر می‌تواند در جلسه حضور یابد ولی در شورای عالی هلال چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر نیست این مسئله سبب شده که به دلیل سفر وزرا و یا شلوغ بودن برنامه‌هایشان نتوانند در جلسات شورای عالی هلال‌احمر شرکت کنند
ضیایی در پاسخ به اینکه آیا تا کنون دلیلی مبنی بر عدم حضور توسط وزرا و نمایندگان رئیس‌جمهور در جلسات شورای عالی هلال‌احمر اعلام شده است، گفت: وزیر بهداشت تا کنون دو جلسه از شورای عالی هلال‌احمر را شرکت کرده و آقای نوبخت نیز در این جلسات حضور دارند. شخص آقای عارف نیز نماینده رئیس‌جمعیت است و در شورای عالی اقدامات لازم را انجام می‌دهد ولی در کل سه وزیر در ارتباط با شرکت در جلسات اقدام مؤثری انجام نداده‌اند.
وی گفت: سه بار نامه کتبی داده‌ایم که حضور وغیاب افراد را به اطلاع رئیس‌جمهور برسانیم ولی پاسخ کتبی نگرفته‌ایم و اقدام مؤثری جهت شرکت وزرا در جلسات عالی هلال‌احمر انجام نگرفته است.
رئیس جمعیت هلال‌احمر در ارتباط با کسری بودجه هلال‌احمر و عدم تحقق آن اظهار داشت: در این زمینه ما مکاتبات زیادی با رئیس‌جمهور داشته‌ایم ولی بسیاری از این مکاتبات را لزوماً علنی نمی‌کنیم تا مردم نگران نشوند ولی از طریق رسمی و اداری پیگیری‌ها را انجام داده و ملاحظه‌ای در این زمینه نداریم ولی باید توجه داشت همه مکاتبات ما علنی نمی‌شود.
ضیایی در پاسخ به اینکه آیا تا کنون اعتراض رسمی نسبت به عدم تحقق بودجه داشته‌اید یا خیر، گفت: ما وضعیت را اعلام می‌کنیم و مکاتبات و پیگیری‌های لازم را انجام داده‌ایم ولی باید توجه داشت که وضعیت اعتبارات دولت یک مشکل است و منابعی که اعتبارات جمعیت بر اساس آن ساخته شده نیز مشکل دیگر که این مسئله باید مدنظر قرار گیرد.
وی گفت: مشکل دوم در جهت تعامل با سازمان برنامه و بودجه رخ می‌دهد چرا که ما بخش عمده‌ای از منابع داخلی‌مان را از تبصره ۱۰ و ۱۲که مربوط به مدیریت بحران است به دست می‌آوریم و ماهیت آن به طریقی است که به صورت تنخواه در اختیارمان قرار گرفته و در زمان بحران در اختیار دستگاه‌هایی همچون هلال‌احمر قرار می‌گیرد.
نباید منتظر بمانیم اتفاقی رخ دهد و بعد اعتبار بگیریم
رئیس جمعیت هلال‌احمر تصریح کرد: مسئله‌ای که حائز اهمیت است این بوده که هلال‌احمر باید از قبل آماده باشد و نباید منتظر بمانیم اتفاقی رخ دهد و بعد اعتبار بگیریم. باید انبارهایمان پر باشد، ناوگان هلی‌کوپتر آماده و امداد و نجات تکمیل باشد که همه اینها را باید طی سال انجام دهیم و نگذاریم بحرانی رخ دهد و سپس اقدام کنیم.
وی عنوان کرد: در جلسه آخر شورای عالی هلال‌احمر ما تقاضای استفاده از ذخایر جمعیت را کردیم که شورای عالی موافقت کرد که ۵۰ میلیارد تومان از این ذخیره را ابتدا به صورت قرض‌الحسنه برداشت کنیم تا بتوانیم انبارها را شارژ و ناوگان امداد و نجات را تقویت کنیم و اگر هم نتوانستیم، آن را به عنوان سند قطعی بپذیرند، البته امیدواریم بشود که آن مبلغ را دوباره جایگزین کرده تا ذخایر کاسته نشود.
ضیایی گفت: سال گذشته نیز ۵۰ میلیارد تومان از ذخایر هلال‌احمر برداشته شد و باید توجه داشت که همه توانمان را در ایفای مأموریت‌ها انجام می‌دهیم و مردم به هیچ عنوان نگران نباشند حتی کمبودها با فداکاری امدادگران و جوانان داوطلب جبران می‌شود و با رایزنی‌هایی با دولت و مجلس تلاش می‌کنیم اعتبارات را بگیریم و سال آینده مشکلات برطرف شود.
گفتنی است در اثر بارندگی‌های شدیدی که طی هفته گذشته استان بوشهر و کرمان و فارس را در بر گرفت، تاسیسات شهری و زیرساخت‌های ارتباطی بسیاری از شهرها و روستاهای این استان‌ها از بین رفت. این بارش‌ها که در نوع خود در طی ۱۵ سال گذشته بی‌نظیر گزارش شده سبب شد که جنوب استان بوشهر با مشکلات عدیده‌ای همراه باشد.
حالا مردم حادثه دیده مانده بودند و امدادگران با دست خالی، به طوری که سخنگوی هلال‌احمر معتقد است؛ کمترین تجهیزات برای امدادگران هلال‌احمر در نظر گرفته شده و شاید بتوان گفت نسبت به امدادگران خارج از کشور از امکانات حداقلی برخورداریم.
وعده در سال پایانی!
محمدیون، دبیرکل جمعیت هلال‌احمر در پاسخ به سوالی درباره رایزنی‌هایی که با مسئولان جهت رفع مشکلات مالی هلال‌احمر داشته‌اند، گفت: اخیرا با مسؤلان کشوری در این باره جلساتی داشته‌ایم. انشاالله مشکلات مالی هلال‌احمر رفع شود. اگر هم رفع نشد، کسانی دیگر بیایند و هلال‌احمر را با ۱۰ هزار نیرو و همچنین ۵۰ هزار نیروی داوطلب بچرخانند. البته قول داده‌اند مشکلات حل شود. امیدواریم هرچه سریع‌تر در این زمینه اقدام شود، چراکه هلال‌احمر باید در مناطق دور افتاده خدمت‌رسان باشد؛ در مجموع مشکلی از جهت انبارها نداریم. اما این ادعای من با روند کنونی تداوم نخواهد داشت.
این در حالی است که به گفته کارشناسان و محققان ۴۵ نوع رخداد طبیعی در دنیا وجود دارد و ایران در حوزه حوادث طبیعی از ۱۰ کشور حادثه خیز محسوب می‌شود.
همچنین معاون پیش‌بینی و پیشگیری سازمان مدیریت بحران کشور چندی پیش اعلام کرد که در ۳۰ سال در کشور ۱۵۰ هزار نفر بر اثر سیل و زلزله کشته شده اند و با توجه به بررسی‌های صورت گرفته در ۹۷ درصد از کشور بستر وقوع زلزله با شدت متوسط یا بالا وجود دارد همچنین حدود ۸۰ درصد مناطق در کشور گرم و خشک بوده و زمینه بروز پدیده گرد و غبار نیز فراهم است.
اما با همه این تعابیر مدیریت بحران در کشور همچنان تعریف عملی دقیقی ندارد و قبل از به وقوع پیوستن بحران هماهنگی‌های لازم را انجام نمی‌دهد، همین موضوع باعث می‌شود دیگر ارگانها و بسیج مردمی برای کاهش خسارات وارد عمل شوند، این موضوع گرچه قابل تحسین است اما دلیل غیبت مدیریت بحران و هماهنگی قبل از بحران نیست چرا که همانطور که آمارها نشان می‌دهد برخی از حوادث قابل پیش‌بینی است مثلا ما می‌دانیم که در فلات ایران در نقطه زلزله‌خیز هستیم یا همین سیل از هفته قبل با پیش‌بینی‌های صورت گرفته عیان شده بود اما چرا آمادگی ما در حد بحران ایجاد شده نیست خود جای بحث و تحلیل دارد که طرح آن با حضور کارشناسان و مسئولان ضروری به نظر می‌رسد.
دریافت صفحه با کد QR