"کجا بورس بخریم" اصطلاحی عامی اما سودآور. این جمله را این روزها که بازارهایی همچون دلار، سکه و مسکن دیگری محلی برای جولان دلالان و سفته‌گران شده بیش از هر چیز دیگری در ذهن سرمایه‌گذاران تداعی می‌شود چراکه تنها بازاری که روی خوش خود را به مردم و سرمایه‌گذاران نشان داده؛ بازار سرمایه یا همان بورس بوده است.
بازاری که با وجود تمام ریسک‌هایی که دارد می‌تواند زمینه‌ساز رونق و توسعه تولید در کشور باشد زیرا امروزه در حدود ۵۰۰ شرکت تولید و بنگاه اقتصادی دراین بازار مشغول به فعالیت هستند و هربار که نقدینگی وارد این بازار شود چرخ دنده رونق این شرکت‌ها به حرکت درآمده و ماحصل آن رشدی خواهد شد که از تولید مولد حاصل شده است.
از آخرین روز کاری تالار شیشه‌ای در هفته گذشته که بورس با سبدی سبز به پیش و از عید فطر رفت تا اولین روز کاری هفته جاری شاهد اتفاقات خوشایند در این بازار بودیم به این ترتیب که روز گذشته برای نخستین‌بار بعد از ۵ سال؛ ارزش کل معاملات بازار سهام در بورس و فرابورس به مجموع بیش از ۸۷۶ میلیارد تومان رسید. در همین راستا شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران (تدپیکس) در پایان معاملات با افزایش ۳ هزار و ۳۰۶ واحدی رکورد تاریخی ۱۰۲ هزار و ۴۵۷ واحد را برای خود ثبت کرد. همچنین شاخص کل هم‌وزن با افزایش ۳۹۷ واحدی؛ عدد ۱۸ هزار و ۲۸۷ واحد را به نمایش گذاشت و در کنار آن شاخص سهام آزاد شناور نیز با افزایش ۳ هزار و ۵۰۶ واحدی به رقم ۱۱۲ هزار و ۹۸۳ واحد دست یافت.
در معاملات روز گذشته در حالی شاخص بازار اول با افزایش دو هزار و ۵۰۱ واحدی به رقم ۷۴ هزار و ۱۰۷ واحد رسید که شاخص بازار دوم نیز با افزایش ۶ هزار و ۲۲۷ واحدی عدد ۲۱۱ هزار و ۴۴ واحد را به نمایش گذاشت. در معاملات روز گذشته شاخص بازار اول نیز با افزایش ۱۰۱۴ واحدی به ۷۳ هزار و ۴۳ واحد رسیده و شاخص بازار دوم نیز با افزایش ۱۹۹۴ واحدی روی رقم ۲۰۶ هزار و ۸۱۱ واحد ایستاده است.

نقدینگی پاشنه آشیل اقتصاد
این اتفاق در حالی در بازار سرمایه رخ داد که طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر شاهد چرخش نقدینگی سرگردان کشور در بازارهایی همچون سکه، طلا و ارز بوده‌ایم و ماحصل آن این شد که این بازارها از جمله بازار دلار با چنان نوساناتی روبه‌رو شد که به پاشنه آشیلی برای بانک مرکزی و اقتصاد کشور تبدیل شدند.
پس از آن آنکه بانک مرکزی با اعمال سیاست‌های دستوری و ابلاغ دستورات یک‌شبه تصمیم بر آن گرفت تا به شکل دستوری بازار ارز را کنترل کند؛ حجم قابل توجهی از سرمایه‌های سرگردان کشور رهسپار بازار سکه و طلا شد. پس از این اقدام و همزمان با اعلام خبر توقف سکه‌های پیش‌فروش بار دیگر این سرمایه‌ها فرار را بر قرار در این بازار ترجیح دادند و این بار؛ بازار مسکن را که سال‌ها در رکود به سر می‌برد نشانه گرفتند. این اقدامات و تصمیمات متولیان اقتصادی کشور از جمله بانک مرکزی در شرایطی وضعیت اقتصادی کشور را تحت‌الشعاع قرار داد که به واسطه نوسانات ایجاد شده در بازارهایی مانند ارز و سکه و تصمیمات اتخاذ شده مبنی بر فروش ارز صادراتی به قیمت ۴۲۰۰ تومان (آن هم برای تولیدکنندگانی که مواد اولیه خود را به قیمت ۶ و ۷ هزار تومان تهیه می‌کنند) تعداد قابل توجهی از تولیدکنندگان مجبور به توقف خط تولید خود شدند تا شاید بتوانند از زیان بیش از حد خود خودداری کنند.

نقشه راه
این اتفاقات در حالی بازارهای اقتصادی کشور را دستخوش نوسان کرده که از ابتدای شروع سال و همزمان با نام‌گذاری سال ۹۷ از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر "حمایت از کالای ایرانی" مسیر و نقشه راه بر همگان روشن بود.
با توجه به اینکه بازار سرمایه محل تجمع بخش عمده‌ای از شرکت‌های داخلی بخش خصوصی و فعالیت‌های آنهاست، این امکان که دستیابی به هدف حمایت از کالای ایرانی از مسیر بازار سرمایه متبلور شود وجود داشته و دارد؛ به این معنا که به اثر اقدامات مربوط به حمایت از کالای داخلی و بهبود صنایع بلافاصله در شاخص بورس و رونق معاملات نمایان می‌شود.
بنابراین در صورتی که سیاست‌گذاران اجرایی، ارزش سهام و سودآوری شرکت‌های بورسی را با استفاده از شاخص‌های لحظه‌ای بازار سرمایه نظارت کنند به راحتی می‌توانند از حسن اجرای سیاست‌های منطبق با نامگذاری سال ۹۷ مطمئن شوند. آنچه مسلم است؛ افزایش تعرفه‌های کالاهای وارداتی، اصلاح قیمت ارز مبادله‌ای، کاهش هزینه‌های تامین مالی، جذب سرمایه‌گذاری در راستای تولید تکنولوژی و افزایش کیفیت کالاها، عواملی هستند که می‌تواند به تولید داخلی کمک کرده و بازارسرمایه شاه کلید اجرا و تحقق شعار سال است.
البته در این بین باید در نظر داشت که دستیابی به اهداف اقتصادی و تحقق برنامه‌ریزی در این زمینه نیازمند پایش حسن اجرای آن است زیرا در بسیاری از موارد دیده می‌شود که به دلیل عدم امکان پایش دقیق اهداف، عملا امکان به کارگیری اجرای آن در حوزه اقتصادی محقق نمی‌شود و در برخی موارد هم اتخاذ برخی سیاست‌های غلط و غیرکارشناسی منجر به آن می‌شود که از مسیر درست منحرف شویم.

هدایت نقدینگی به بورس
با این وجود در شرایطی با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر حرکت نقدینگی به سمت تولید در خطبه‌های نماز عید فطر را نیز می‌توان نشان از سیاست کلان کشور در جهت هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه برشمرد و در این مسیر حرکت کرد چراکه با توجه به وضعیت پدید آمده برای دلار و افزایش ارزش جایگزینی شرکت‌ها و امید به بهبود سودآوری که دراختیار سیاست‌های ارزی آتی کشور است؛ به نظر می‌رسد بازار سرمایه مستعد رشد قابل توجهی باشد و در این بین فعالیت نهادهای مالی بازار و سازمان بورس به منظور هدایت سرمایه‌ها به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت آن و جذب سرمایه‌گذاران خرد به صورتی که به شکل مدیریتی؛ پراکنده و توزیع شده در بازار شکل بگیرد می‌تواند رشد پایدارتری را رقم زده و شرایط امیدوار کننده‌ای را برای بازار سهام ایجاد و به رشد اقتصاد کمک کند انشاالله.

^{نویسنده: سارا علیاری}