طی روزهای اخیر مطالبات مردم عراق با محوریت پایان حضور نیروهای آمریکایی شدت گرفته است. مردم در حالی مراسم سالگرد شهادت سرداران مقاومت شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نایب الرئیس حشدالشعبی را برگزار کردند که اساس مطالبه آنها را پایان دادن به حضور نیروهای آمریکایی بر اساس مصوبه پارلمان تشکیل میدهد. این مطالبه در حالی صورت میگیرد که الکاظمی نخست وزیر عراق در سخنانی عنوان میدارد که بخشی از نیروهای آمریکایی خارج و تنها صدها نفر از نظامیان آمریکایی برای همکاری در زمینههای آموزشی در عراق باقی خواهند ماند. پیش از این واشنگتن از کاهش تعداد نظامیان آمریکایی در عراق به ۵۰۰ نفر خبر داده بود.
این مواضع از سوی الکاظمی دولتمردان آمریکا در حالی مطرح میشود که نگاهی به کارنامه حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان درسهای قابل تاملی را به همراه دارد. آمریکا در سال ۲۰۱۴ توافقنامه کابل-واشنگتن را امضا و بر اساس بخشی از نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان با ادعای آموزش نیروهای این کشور ماندگار شدند. کارنامه ۶ ساله این حضور نشان میدهد که آمریکایی دو هدف را اجرا کردهاند. نخست آنکه با این حضور به حمایت از گروههای تروریستی پرداخته و حتی زمینه را برای حضور داعش در افغانستان فراهم کردند. گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد میزان خشونت و کشتار غیر نظامیان در این دوران شدت گرفته که یا در حملات مستقیم نیروهای آمریکایی بوده و یا به واسطه اقدامات گروههای تروریستی بوده است. دوم آنکه آمریکاییها با ادعای آموزش نیروهای افغانستان و در قالبی مستشاری چند هدف را اجرا کرده اند. از یک سو با در اختیار گرفتن ردههای بالای فرماندهی و مشاورهای نظامی عملا سلطه و سیطره خود بر ارتش افغانستان را رقم زدهاند و از سوی دیگر سلطه تسلیحاتی بر افغانستان داشته و مانع همکاری نظامی این کشور با سایر کشورها و یا حتی آزادی کابل در خرید تسلیحات از کشورها شدهاند. در اصل آمریکا در قالبی مستشاری عملا ارتش افغانستان را به زیر سلطه درآورده و از این ابزار نیز برای فشار بر دولت مرکزی بهره می گیرند بگونهای که افغانستان حتی حق خرید آزادانه سلاح از سایر کشورها و یا همکاری نظامی با دیگران برای رسیدن به امنیت پایدار را ندارد.
با توجه به این تجربه میتوان گفت که آمریکا در قبال عراق نیز همین سناریو را در دستور کار دارد. رویکردی که یک سوی آن را حمایت از گروههای تروریستی و سوی دیگر آن را نیز سلطه بر ارتش عراق تشکیل میدهد. رفتاری که نتیجه آن را در دخالتهای آمریکا در تامین نیازهای تسلیحاتی عراق میتوان مشاهده کرد که این کشور به خرید انحصاری از آمریکا سوق داده و بغداد را از روابط نظامی با سایر کشورها از جمله با ایران، روسیه، چین و ... محروم کرده است. آمریکا به دنبال اجرای تجربه تلخ افغانستان برای عراق است که تنها راه مقابله با آن اجرای مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج کامل نیروهای آمریکایی است.
نویسنده: قاسم غفوری