در روزهای اخیر در باب تحولات سوریه یک نکته قابل توجه مشاهده میشود و انتشار اخباری مبنی بر خروج بخشی از نیروهای روسیه از این کشور است. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه از خروج شماری از تجهیزات و نیروهای نظامی این کشور از سوریه طی روزهای اخیر خبر داد. وی در این سخنرانی خاطرنشان کرد: در چند روز گذشته ۱۳ جنگنده، ۱۴ بالگرد و ۱۱۴۰ نظامی ما از سوریه خارج شدهاند. حال این سوال مطرح میشود که چرا روسیه چنین اقدامی را صورت داده است.
برخی محافل رسانهای بر این ادعایند که خروج نیروهای روسیه از سوریه بیارتباط با سفر جان بولتون به روسیه نبوده است.طبق اعلام یک مقام روس جان بولتون در مورد خروج آمریکا از برجام، کره شمالی، وضعیت سوریه و اوکراین با رئیسجمهوری روسیه گفتوگو کرده است. و یا اینکه این تصمیم پوتین بیارتباط با دیدار ماه آینده (۱۶ ژوئیه) ترامپ و پوتین در فنلاند نیست. بدین معنا که پوتین با نیت نشان دادن حسننیت خود در برابر ترامپ این تصمیم را گرفته که به خودی خود میتواند زمینهساز توافقات بزرگ تر میان آنها باشد.
در این میان نیز ادعا شده است اعلام خروج نیروهای روسیه از سوریه میتواند سیگنالی برای ایران باشد؛ بدین معنا که روسیه با این اقدام، از ایران نیز خواهد خواست نیروهای خود را از سوریه خارج سازد. این واکنشها در حالی مطرح میشود که در باب رفتار روسیه چند نکته قابل توجه است. نخست آنکه روسیه همواره آمریکا و ناتو را به شکست در مبارزه با تروریسم متهم و شاهد مثال وی نیز ادامه حضور نیروهای غربی در افغانستان است. روسیه با این خروج سعی دارد تا توان خود و متحدانش در مبارزه باد تروریسم را به رخ غرب بکشد. در همین حال این خروج در شرایطی است که ارتش سوریه توان مقابله با ناامنیها را یافته است و نیازی به ادامه حضور گسترده نیروهای روسیه نیست بویژه اینکه این حضور در بلندمدت میتواند تحریک کنند کشورهای غربی و حضور نظامی آنها شود.
دوم آنکه در باب ادعای پالسهای روسیه مبنی بر خروج ایران از سوریه این نکته قابل توجه است که روابط ایران و روسیه یک روابط استراتژیک بوده و در عین حال ایران حضور نظامی در سوریه ندارد که بخواهد نیروهای خود را خارج سازد. حضور ایران مستشاری بوده و تا زمانی که نظام سوریه صلاح بداند ایران به این حضور ادامه خواهد داد. بر این اساس میتوان گفت که نسبت دادن خروج نیروهای روسی به مسئله ایران ادعایی واهی برای برهم زدن روابط تهران مسکو و تهران دمشق است تا شاید با این ادعاها بتوانند حربه اختلافافکنی در میان مبارزان با تروریسم و حامیان آنها را رقم زنند.
نویسنده: قاسم غفوری