آمریکایی‌ها در ماجرای برجام، خروج از آن، تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران و اینک تلاش برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی مصداق این ضرب المثل که « می‌خواهد هم از توره بخورد هم از آخور!»
ناظران سیاسی بر این باورند؛ تیر آمریکایی‌ها به سنگ خورده و چون نتوانسته‌اند افکار عمومی را قانع کنند، حالا می‌خواهند با ارائه پیش‌نویس قطعنامه جدید در مورد تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به شورای امنیت، دست به یک اقدام تازه بزنند که به احتمال زیاد چین و روسیه آن را وتو خواهند کرد. وزیر خارجه آمریکا به تازگی در اظهاراتی نخ نما شده علیه ایران، مدعی شد خروج آمریکا از برجام به امن تر شده این کشور و خاورمیانه منجر شده است.
مایک پمپئو همچنین در ادعایی مضحک، ایران را بزرگترین دشمن یهودیان توصیف کرد و از آنچه جامعه بین المللی خواند، درخواست کرد تا به آمریکا بپیوندند.
در همین حال مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، با انتشار پیامی ضمن اشاره به اقدام ۲ سال پیش این کشور مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای، مدعی شد آمریکا تمامی گزینه‌ها را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به کار خواهد گرفت. اورتگاس، همچنین ادعا کرد اجازه نمی‌دهیم که ایران به سلاح اتمی دست یابد.
همزمان با نزدیک شدن به پایان تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر (اواخر مهر ماه)، دست و پا زدن مقامات آمریکا برای تمدید این تحریم‌ها افزایش یافته و آنها با مطرح کردن اتهاماتی بی اساس سعی در همراه کردن دیگر کشورها با خود هستند. در این راستا، واشنگتن اقدام به تهیه یک استدلال حقوقی کرده که بر اساس آن، مدعی است همچنان عضوی از توافق هسته‌ای به شمار می‌رود.
هدف از این اقدام، اعمال فشار به شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران است؛ تحریم‌هایی که بر اساس توافق هسته‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ ذیل این توافق، در ماه اکتبر پایان می‌یابد. بسیاری از کارشناسان و مقامات کشورهای مختلف، وجاهت قانونی این ادعا را با مطرح کردن استدلال‌های بسیار، به چالش کشیدهاند.
دولت آمریکا تنها می‌تواند امیدوار به جلب حمایت فرانسه، بریتانیا و آلمان به عنوان سه عضو اروپایی برجام باشد. چین و روسیه به عنوان دو عضو دارای حق وتو در شورای امنیت به احتمال زیاد با هر گونه تلاش از سوی آمریکا برای تمدید این تحریم‌ها مخالفت خواهند کرد.
ممنوعیت‌های مربوط به فروش سلاح به ایران به موجب مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۱۳۹۹) برداشته خواهد شد. پامپئو طی روزهای اخیر رهبری تلاش‌هایی را برای جلوگیری از اتمام این تحریم‌ها به عهده گرفته، اما رویترز گزارش داده احتمالاً این تلاش به بن‌بست خواهد خورد.
همچنین محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز پیش از این با انتقاد از تلاش‌های پامپئو برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از طریق قطعنامه ۲۲۳۱، گفت: آمریکا جایگاهی در آن ندارد.
مجید تخت‌روانچی در سخنرانی خود در نشست مجازی و غیررسمی شورای امنیت، به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در اروپا، با اشاره به درس‌هایی که می‌بایست از تجربه تلخ جنگ جهانی دوم گرفت، افزود: یکی از مثال‌های زنده استهزای سیستماتیک حقوق بین‌الملل، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط آمریکا و تهدیدات بی شرمانه علیه سایر کشورها برای نقض این قطعنامه و یا مواجهه با اقدامات تنبیهی است.
نماینده کشورمان در سازمان ملل عنوان کرد: آمریکا با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و تهدید سایر کشورها، حقوق بین‌الملل را به سخره گرفته است.
تخت روانچی با یادآوری این نکته که سازمان ملل با هدف ایجاد مرکزی برای هماهنگی اقدامات کشورها و حل مشکلات جهانی تأسیس شده است، گفت: سیاست‌ها و اقدامات برخی کشورها مانند آمریکا که قوانین و مقررات بین المللی را نقض می‌کند و سیاست خارجی آن به استفاده از ابزار‌های غیرانسانی نظیر تحریم‌های یکجانبه معتاد شده است، اعتبار این سازمان و حاکمیت قانون را تضعیف کرده است.
وی با انتقاد از رهیافت آمریکا در خروج از سازمان‌ها و توافقات بین‌المللی، از جمله خروج غیرقانونی آن از برجام و نیز نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، اضافه کرد: اینگونه سیاست‌ها، چندجانبه گرایی را با چالش مواجه کرده و منافع جمعی کشورهای جهان را در معرض خطر قرار داده است و به همین علت، دنیا باید تلاش کند حاکمیت قانون، جایگزین سیاست قدرت و همکاری، جایگزین تقابل شود.
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد همچنین طی سخنرانی در وبینار بین المللی تحریم‌های آمریکا و کووید-۱۹، یک تهدید جهانی با اشاره به تداوم چهار دهه تحریم‌های غیرانسانی آمریکا علیه ایران، به تشریح آثار مخرب این تحریم‌ها بر مبارزه ایران با بیماری همه گیر کرونا پرداخت.
سفیر ایران، تمامی بشریت را در جبهه واحدی در مبارزه با کرونا خواند و هرگونه ایجاد محدودیت و مانع در توانایی کشورها در این زمینه را باعث تضعیف تلاش‌های جهانی با این بیماری همه گیر برشمرد.
تخت‌روانچی با اشاره به اینکه ایران یکی از بیشترین واگیری به ویروس کرونا را داشته است، تحریم‌های یکجانبه آمریکا را باعث تضعیف تلاش‌ها در مبارزه با این بیماری خواند و گفت: این تحریم‌ها به مثابه ستون پنجم دشمن در میانه نبرد با این بیماری به اقدامات کشورها لطمه می‌زند.
آمریکا با خروج از برجام حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد
یک کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در این زمینه گفت: زمانی که آمریکایی‌ها در اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شدند، فکر این را نکرده بودند که با خروج از توافق هسته‌ای دیگر توان استفاده از مکانیسم ماشه را نخواهند داشت.
حسن بهشتی‌پور در گفت وگو با مهر، درباره تلاش آمریکا برای تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی ایران، گفت: زمانی که آمریکایی‌ها در دوسال قبل (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) از برجام خارج شدند، فکر این را نکرده بودند که با خروج از توافق هسته‌ای دیگر توان استفاده از مکانیسم ماشه را نخواهند داشت.
وی افزود: آمریکایی‌ها در حال حاضر تلاش می‌کنند تا میان قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام تفکیک قائل شوند و این در حالی است که توافق هسته‌ای عیناً ذیل قطعنامه قرار گرفته است. به این معنی که نمی‌شود قطعنامه شورای امنیت را قبول داشت ولی برجام را قبول نداشت.
تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه برجام بخشی از قطعنامه شورای امنیت است، تصریح کرد: آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا مصادره به مطلوب کرده و بخشی را که به نفعشان است به نفع خود بهره‌برداری کرده و بخشی را که به ضررشان است اجرا نکنند. به این موضوع اصطلاحاً مصادره حقوق بین‌الملل به نفع خود می‌گویند.
بهشتی‌پور با اشاره به عدم پذیرش اقدام آمریکایی‌ها از سوی دیگر کشورها، افزود: کاری که آمریکا تلاش می‌کند تا انجام دهد، نشدنی است و رویه‌ای خطرناک است. اگر قرار باشد کشوری به یک قطعنامه رأی داده و خودش آن را اجرا نکند، رویه‌ای حقوقی بسیار بد در روابط بین‌الملل خواهد شد که اساس روابط بین‌الملل را دچار مشکل خواهد کرد.
وی با اشاره به اتهامات واشنگتن به ایران در مورد آزمایش موشکی ذیل پرتاب ماهواره به فضا، تاکید کرد: آمریکایی‌ها با زرنگی در حال تفسیری از قطعنامه ۲۲۳۱ هستند که منطبق با واقعیت نیست. ایران موشکی نساخته است که قابلیت حمل کلاهک اتمی داشته و یا برای آن طراحی شده باشد. اقدام ایران پرتاب ماهواره به فضا بوده که در این مسیر ماهواره‌بر می‌سازد و ماهواره را با موفقیت در مدار خود قرار داده است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اقدام ایران کاملاً روشن و صریح بوده و از سوی کشورمان اعلام شده است. این نکته را نیز باید مورد توجه قرار داد که اصولاً در دکترین هسته‌ای ایران بحث تولید سلاح اتمی نیست. ایران در برجام هم برای خود و هم برای آینده تضمین داده بود که دنبال سلاح هسته‌ای نبوده، نیست و نخواهد بود.
بهشتی‌پور با مترادف دانستن تلاش آمریکا به بهانه‌جویی، تصریح کرد: تیر آمریکایی‌ها به سنگ خورده است و چون نتوانسته‌اند افکار عمومی را قانع کنند، حالا می‌خواهند با ارائه پیش‌نویس قطعنامه جدید در مورد تمدید تحریم‌های تسلیحاتی به شورای امنیت، دست به یک اقدام تازه بزنند که به احتمال زیاد چین و روسیه آن را وتو خواهند کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا می‌تواند کشورهای اروپایی حاضر در برجام از جمله انگلیس و فرانسه را ترغیب به استفاده از مکانیسم ماشه کند، خاطرنشان کرد: بعید می‌دانم که چنین موضوعی رخ دهد، چرا که ایران رسماً و صریحاً اعلام کرده است که رفتن پرونده هسته‌ای کشورمان به شورای امنیت و بازگشت تحریم‌ها، خط قرمز ایران است.
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: در صورت رخ دادن چنین موضوعی، ایران دست به واکنش متقابل خواهد زد که اصلاً به نفع هیچ طرفی ازجمله اتحادیه اروپا نخواهد بود.
بهشتی‌پور با اشاره به نقش رژیم صهیونیستی در ترغیب آمریکا به اقدامات ضدایرانی، تاکید کرد: کاری که امروز توسط آمریکا انجام می‌شود، به تحریک اسرائیلی‌ها بوده و اصطلاحاً رژیم صهیونیستی این موضوع را در دامن آمریکا گذاشته‌اند. واشنگتن بعد از دو سال از اقدام خود پشیمان هستند و تلاش می‌کنند اروپا را با خود همراه کنند.
وی با بیان اینکه روش آمریکایی‌ها غلط بوده و بعید می‌دانم هیچ کشوری به آن تن دهد، گفت: ولی اگر اتحادیه اروپا به آن تن دهد، قطعاً زیان خواهد دید.
کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: اروپایی‌ها سال گذشته ایران را تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه کردند اما در نهایت این اقدام را نکردند، چرا که مطمئن بودند که این کار اوضاع را برایشان بدتر خواهد کرد.
دریافت صفحه با کد QR