عراق سال ۲۰۱۸ را در حالی آغاز کرد که سال ۲۰۱۷ را با پیروزی بر تروریسم به پایان رساند. بسیاری بر این عقیدهاند که اتحاد ارتش و نیروهای مردمی موجب شد تا این کشور بتواند به نوعی ثبات نسبی امنیتی دست یابد هر چند که همچنان با برخی چالشهای امنیتی و تحرکات تروریستها مواجه است اما مسیر امنیتی مناسبی را سپری میکند که آیندهای مثبت را پیش روی این کشور قرار میدهد. آنچه در سال ۲۰۱۸ برای عراق مطرح میشود این نکته است که این کشور خود را برای انتخابات پارلمانی آماده میسازد.
انتخاباتی که روند سیاسی و چگونگی چینش ساختار آینده عراق را تعیین و حتی بر سیاست خارجی آن تاثیرگذار خواهد بود. در این میان چند نکته مهم مطرح است که در این روند تاثیرگذار خواهد بود. نخست چگونگی حضور جریانهای سیاسی و مردم نهاد در انتخابات است. خواست مردم عراق آن است که افراد و جریانهایی وارد پارلمان شوند که از یکسو دارای رفتارهای غیرسازنده برای کشور نبوده باشند و از سوی دیگر توان ارائه راهکارهایی برای رفع بحرانهای کشور را داشته باشند.
در طول دوره اخیر پارلمان عراق برخی جریانها و افراد در مسیر همراهی با دشمنان عراق گام برداشته و حتی به حمایت از تروریستها پرداختند. حذف چنین جریانهایی از مطالبات اصلی مردم عراق است. در این میان برقراری امنیت و ثبات در عراق پساداعش موجب میشود که قطعا جریانهای بسیاری در انتخابات حضور یابند و در این میان رویکرد مردم به جریانهایی که در امنیت و حل بحرانهای کشور نقش گستردهای داشتند قطعا بیشتر خواهد بود. جریانهایی مانند حشدالشعبی و نیروهای مردمی که به رغم فشارهای بسیار در چارچوب خواست ملت گام برداشتند میتوانند ابعاد جدیدی از وظایف را آغاز کنند که محور آن را حضور در عرصه اجرایی برای بازسازی کشور تشکیل میدهد. آنچه در سالهای اخیر در روند سیاسی عراق مشاهده میشود عدم وجود افرادی دلسوز و مردم نهاد در پارلمان است که از یکسو روند قانون گذاری را مختل کرده و از سوی دیگر زمینهساز چالشهای سیاسی وامنیتی در کشور شده است. ورود جریانهای مردم نهاد در پارلمان مولفهای مهم در تحقق این امر میتواند باشد.
دوم آنکه اهمیت موقعیت منطقهای عراق چنان است که دشمنان این کشور تحرکات بسیاری برای مقابله با داشتن ساختاری سیاسی و امنیتی با ثبات داشته باشند. کشورهایی مانند آمریکا و سعودی که همواره به دنبال بیثباتی در عراق بودهاند اکنون نیز برای ایجاد پارلمان ناکارآمد و حتی گرفتار درگیریهای قومی و فرقهای طراحی خواهند داشت. ایجاد جریانهای ساختگی و غیرمردمی نظیر اقداماتی که در گذشته صورت داده و افرادی همچون طارق الهاشمی را به قدرت رساندند که زمینه بحرانهای بسیار در کشور شد میتواند از محورهای این تحرکات باشد.
رویکرد مردم به جریانهای مردم نهاد و دلسور امنیت و ثبات عراق میتواند مولفهای برای مقابله با این تحرکات باشد که نمود عینی دستاوردهای این وضعیت را در مبارزه با تروریسم میتوان مشاهده کرد که زمینه ساز برقراری امنیت و ثبات در عراق و حتی منطقه شد.
نویسنده: علی تتماج