محمدجواد ظریف هم‌اویی که گفته بود زبان دنیا را می‌فهمد، در امریکا تحصیل کرده و واو به واو برجام را خوانده و می‌داند که معاهده‌ای برد - برد نوشتیم؛ اویی که به خاطر نوشتن برجام بدون انتشار فکت شیت ایرانی نشان دولتی گرفت، در برنامه‌ای تلویزیونی رسما اعلام کرد:« آمریکایی‌ها عادت ندارند به توافقی بپیوندند که منافعشان را به دنبال نداشته باشد» البته همین یک جمله از آن همه صحبت بیان شده می‌تواند خود برای همین گزارش از سخنان رئیس دستگاه دیپلماسی نشان به سینه، کفایت کند اما باقی سخنان وی را نیز مرور و بررسی می‌کنیم.

شاید!
وزیر امور خارجه گفته است که شاید ما در دولت و رسانه‌ها در بالا رفتن توقعات از برجام نقش داشتیم. امروز شرایط با توجه به خروج آمریکا و شرایط روانی ایجاد شده متفاوت است.
کاش وزیر عزیز و محترم توضیح دهند که اولا کدام رسانه‌ها توقع را بالا بردند و با انتشار سخنان چه کسانی! و بگویند با همه اینکه قطعا شنیدند که اعضای هیات دولت از بلد نبودن تولید آبگوشت بزباش و ربط برجام به مهار ریزگرد و... شنیدند چطور باز می‌گویند شاید!! توقعات را بالا بردند و در این مسیر به جای همراه کردن رسانه‌های طیف خود از همه رسانه‌ها یاد می‌کنند!

فشار روانی!
ظریف در ادامه با بیان اینکه امروز بیشترین تمرکز امریکایی‌ها بر روی فشار روانی بر مردم ایران است گفت: امریکایی‌ها پس از خروج از برجام همه تیرهایشان برای وادار کردن ایران به خروج از این توافق بین‌المللی به سنگ خورد؛ لذا در شرایط فعلی تلاش دارند تا با ایجادفضایی روانی، اهداف خودرا پیش ببرند.
خب راهکار کاهش فضای روانی آیا تعیین نرخ دولتی ارز است؟! آیا در پاسخ به این فشار نباید اقدامی عملی صورت گیرد؟!
وزیر امور خارجه با بیان اینکه امروز در قضیه برجام نزدیک‌ترین متحدان امریکا نیز در برابر این کشور قرار گرفته‌اند افزود: ما با کانادا روابط سیاسی نداریم حتی دفتر حفاظت منافع هم در کانادا نداریم، اما شما مشاهده می‌کنید که این کشور نیز در موضوع برجام در مقابل امریکا ایستاده است؛ در واقع همه متحدان امریکا در ناتو نیز در قضیه برجام جلوی امریکا ایستاده‌اند و فقط دو سه کشور در جنوب ایران هستند که به دلایل کوتاه‌بینانه از اقدام امریکا در خروج از برجام حمایت می‌کنند؛ البته موضع ضدایرانی رژیم صهیونیستی نیز مشخص است.
خب اینها همه حرف است که در عمل آن کشورها بارها و بارها اقدامات عملی متناقض با حرفشان را ثابت کردند و اکنون قابل مشاهده است. جناب وزیر لطفا برای مردم نتایج این اختلافات را توضیح دهید و بگویید چطور و چه زمانی می‌شود نتایج عملی این اختلافات را مشاهده کرد؟!
وی در ادامه با اشاره به موضوع پرداخت ۱۸ میلیون دلار از سوی اروپایی‌ها به ایران گفت: اروپایی‌ها برای حفظ برجام ۱۲ تعهد ارائه کرده‌اند که یکی از آن‌ها حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط است و این مبلغ مورد اشاره شما ناظر بر این امر است؛ و اینکه برخی اعلام کردند این مبلغ ما به ازای حفظ برجام است با واقعیت مطابقت ندارد.
چرا قبل از اینکه برخی اظهارنظر کنند شفاف‌سازی نمی‌کنید؟
ظریف با بیان اینکه امریکا از زمان خروج از برجام به اهدافی که مد نظرش بود نرسیده است تصریح کرد: از زمانی که امریکا از برجام خارج شده است شاهد بودیم که پمپئو دو الی سه سخنرانی با هدف تاثیرگذاشتن بر افکار عمومی ایرانیان کرد و یا ترامپ طی نمایشی مدعی مذاکره با ایران شد. در واقع امریکایی‌ها همه تلاش خود را کردند تا ایران را نیز به خروج از برجام بکشانند. اما نتوانستند. امریکا باور نمی‌کرد برجام توافقی است که از استحکامات لازم برخوردار است.
اولا ماندن در توافقی که نتیجه عملی لازم را که برداشتن تحریم‌ها طبق فرمایشات رهبری بود ندارد چه تاثیر مثبتی برای کشور دارد که از آن دفاع می‌کنید؟ دوما اگر ساز و کار محکم داشت چطور امریکا خارج شد و ککش نگزید؟!

باید هزینه قلدری‌های آمریکا را زیاد کنیم
وزیر امور خارجه بابیان اینکه کاری که دیپلماسی در شرایط فعلی می‌تواند انجام دهد آن است که هزینه قلدری‌های امریکا را زیاد کند تصریح کرد: من از جوانان سرزمینم این سوال را می‌پرسم که آیا دوست دارند رئیس‌جمهور یک کشور خارجی بگوید اگر من چتر حمایتی خود را از سر شما بردارم شما سه هفته بیشتر دوام نمی‌آورید؟ قطعا هیچ‌کس دوست ندارد حال آنکه ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در مورد کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس این جمله را به زبان آورد.
خب قبول، اما چطور؟! و چرا شما که در عمل این نگاه درونی توجه به اقتصاد مقاومتی برای نشنیدن چنین جملاتی از استکبار را ندارد و از خاک گربه تا گل و لای وارد می‌شود و با ارز دولتی اقلام غیرضرور هم می‌آید تا آنجا که حتی گلایه رهبری را هم درپی داشته باشد؟

عمده دلیل مشکلات اقتصادی فشار روانی وارده از آمریکاست
وی با بیان اینکه به استثنای حجم نقدینگی شاخص‌های اقتصادی کشور خیلی نامطلوب نیست گفت: فشار‌های اقتصادی وارد شده چندان مبنای اقتصادی ندارد و بیشتر ناشی از همان فضای روانی است که در ابتدا به آن اشاره کردند؛ همین فضای روانی را امریکایی‌ها در ترکیه ایجاد کردند و علی‌رغم اینکه ترکیه در تحریم نبود شاهد بودیم که ارزش پولی این کشور طی یک مدت زمانی کوتاه به یک‌سوم رسید.کاری که در ترکیه صورت گرفته و مردم دلارهایشان را به صرافی‌ها دادند، نمایشی بود.البته آن کاری که در ترکیه انجام گرفت و این چنین تبلیغ شد که مردم بنابر گفته رئیس‌جمهور ترکیه دلار‌ها و طلا‌های خود را به صرافی‌ها و زرگری‌ها فروخته‌اند بیشتر یک حرکت نمایشی بود.
چرا شما در راه انداختن این فضای نمایشی برای کاهش تاثیرات روانی نوسانات پیشگام نمی‌شوید و چرا مردم مانند درخواستتان برای انصراف از یارانه‌ها این اطمینان را ندارند که دلارها را برای بهبود فضا به دولت بسپارند؟

کسی به برجام نمره زیر ۱۵ نمی‌دهد مگر افراد غیرمنطقی
وزیر امور خارجه اظهار کرد: روزی که برجام منعقد شد در نمازخانه وزارت خارجه به همکاران خود گفتم یک عده به برجام نمره ۱۵ می‌دهند و یک عده نمره ۸۵. ما باید سعی کنیم همان نمره ۱۵ را نقد کنیم که البته این کار را انجام ندادیم؛ همچنین فکر نمی‌کنم که کسی به برجام نمره زیر ۱۵ بدهد مگر افراد غیرمنطقی.
چرا نباید نمره زیر ۱۵ بدهد وقتی هدف اصلی برجام که برداشتن همه تحریم‌ها بود محقق نشده است؟! اگر نمره زیر ۱۵ نباید داد چرا رئیس سابق بانک مرکزی می‌گوید دستارد برجام تقریبا هیچ بود؟! چرا خودتان گفتید اگر دستاورد نداشته باشیم و روند ادامه پیدا کند از برجام خارج می‌شویم؟!
وی تصریح کرد: در همان زمان انعقادبرجام که عده‌ای در خیابان یک دلار را در کنار هزار تومان قرار داده بودند و چنین القا می‌کردند که با انعقاد برجام قیمت دلار به هزار تومان می‌رسد دولت چنین اعتقادی نداشت و اصلا ما معتقد بودیم که چنین توازنی به نفع اقتصاد کشور و صادرات کشور نیست.
خب چرا نگفتید تا مردم از اشتباه درآیند؟!
ظریف با اشاره به وضعیت متلاطم بازار ارز بیان داشت: اگر امروز از اقتصاددانان بپرسید که دلیل این وضعیت متلاطم بازار ارز چیست؟ آن‌ها برای پاسخ به این سوال قبل از اشاره به موضوع حجم بالای نقدینگی به موضوع عدم اطمینان به آینده اشاره می‌کنند؛ یکی از دلایل عدم اطمینان به آینده در بین مردم فشار‌های روانی ایجاد شده از جانب افرادی همچون ترامپ و نتانیاهو است.
حجم بالای نقدینگی یعنی سوء‌مدیریت قبول دارید؟!

عاملی که اوباما را ناچار به مذاکره کرد
وزیر امور خارجه با اشاره به اهمیت بالای پشتوانه مردمی درپیشبرد سیاست خارجی گفت: در یک مقطعی تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران کمتر از تحریم‌های امریکا نبود؛ در همان مقطع دولت اوباما در امریکا برای مذاکره با ایران اعلام آمادگی کرد در واقع دولت اوباما وقتی از تحریم‌ها علیه مردم ایران و زمین‌گیر شدن مردم ایران به واسطه تحریم‌ها ناامید شد به مذاکره روی آورد. وی با اشاره به موضوع اقدامات اتحادیه اروپا برای حفظ برجام اظهار داشت: تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ برجام کافی نبوده است و اروپایی‌ها از زمان خروج امریکا از برجام هنوز آمادگی خود رابرای دادن هزینه جهت حفظ برجام نشان نداده‌اند.
خب چرا در زمانی که ساز و کار تحریم‌ها درحال فرو ریختن است مذاکره می‌کنیم که تحریم‌ها را بردارند و تحریم‌ها دوچندان می‌شود؟! این خود دلیل منطقی برای نمره زیر ۱۰ به برجام نیست؟!

دروغگویی و ریاکاری مقامات امریکایی در طرح ادعای دوستی با مردم ایران
ظریف با اشاره به دروغگویی و ریاکاری مقامات امریکایی در طرح ادعای دوستی با مردم ایران گفت: مقامات امریکایی از جمله ترامپ و پمپئو مدام می‌گویند که ما طرفدار مردم ایران هستیم، اما پس از خروج از برجام نخستین کاری که کردند این بود که مجوز واردات هواپیما به ایران را لغو کردند. در واقع هواپیما‌هایی که مردم ایران می‌خواستند از آن‌ها استفاده کنند در نتیجه دشمنی امریکایی‌ها با مردم ایران به کشور ما وارد نشدنذ.
خسته نباشد؟! تازه متوجه شدید!

باید پرسید اگر برجام نبود، چه می‌شد؟
وی در ادامه بار دیگر با اشاره به موضوع برجام گفت: باید از منتقدان برجام این سوال را پرسید که اگر برجام نبود و در چنین شرایطی ترامپ روی کار می‌آمد و با اروپایی‌ها علیه ایران متحد می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟ باید تاکید کنم که برجام این خاصیت را دارد که هنوز هم علی‌رغم خروج امریکا از آن اروپایی‌ها می‌خواهند فروش نفت ایران را و بازگرداندن پول ایران به کشور ما را تنظیم کنند.
وقتی می‌گویید اوباما گفت تحریم‌ها در حال فروریختن است پاسخ شما این است که اگر برجام نبود قطعا جنگ نمی‌شد بر خلاف نظر خیلی که سایه جنگ را برجسته کردند تا برجام منعقد شود.

^{نویسنده: سوشیانت آسمانی}