?>?> سیاست روز - پوزخند میلیاردرها به نگاه درآمدی دولت - نسخه قابل چاپ

کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

سیاست روز عوامل فرار مالیاتی درکشور را بررسی می کند؛

پوزخند میلیاردرها به نگاه درآمدی دولت

8 آبان 1398 ساعت 1:11


«نیمی از میلیاردهای کشور مالیات نمی دهند» این جمله را رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده و گفته است ؛«حدود ۳۰۰ هزار نفر در کشور وجود دارند که درآمدهای میلیاردی دارند و بررسی لیست بانکی تراکنش‌های مالی حدود این افراد نشان می دهد که نیمی از آنان مودی مالیاتی نبودند و نیم دیگر هم کمتر از آنچه لازم است مالیات می‌پردازند. البته این گفته پارسا در شرایطی است که وی تا پیش از این مدعی شده بود که «بر اساس برآوردها حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم که رقم بسیار بزرگی است و تنها راه مقابله با آن فراهم شدن زیرساخت های الکترونیکی و انتقال اطلاعات اقتصادی همه افراد حقیقی و حقوقی به سازمان امور مالیاتی است».
این گفته های رئیس امور مالیاتی کشور درحالی مطرح شده که در اواسط مهر ماه سالجاری دژپسند وزیر امور اقتصاد و دارایی کشور درباره میزان فرار مالیاتی ثبت شده در اقتصاد ایران مدعی شد که « برآورد‌ها عددی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان را نشان می‌دهد. دلیل گسترده بودن دامنه این عدد تفاسیر مختلفی است که از فرار مالیاتی وجود دارد، زیرا احتمال دارد یک مالیات معوق شده باشد یا بنا به دلایل دیگری دریافت نشود که این‌ها جدایی از فرار مالیاتی محاسبه خواهند شد.»
در کنار صحبت های این افرادی که منتسب به دولت هستند اما نگاه بهارستانی ها نگاه جالبی است به این ترتیب که طی روز های اخیر یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس از این مهم پرده برداشت که « بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان در اقتصاد ایران فرار مالیاتی وجود دارد» و گفت:« متاسفانه تبعیض مالیاتی در کشور به گونه‌ای است که دهک‌های پایین که درآمد چندانی ندارند تمام مالیاتشان را میدهند ولی از کسانی که درآمد میلیاردی دارند مالیات اخذ نمی‌شود و فرار مالیاتی می‌کنند.» به باور وی «در حال حاضر سازوکار اعطای یارانه و اخذ مالیات در کشور به نفع طبقات برخوردار است و این موضوع باعث ایجاد فاصله طبقاتی در کشور شده است. به این ترتیب که به جای اینکه مالیات و درآمد براساس سرانه تقسیم شود، براساس میزان برخورداری تقسیم شده و این بدان معناست که هر فردی هر چقدر امکانات و توانمندی بیشتری دارد به همان میزان از بیت المال سهم بیشتری می برد.»

آمارهای متناقض
آنچه از شواهد امر بر می آید اختلاف نظر مسئولین در مقدار فرار مالیاتی ریشه در شفاف نبودن فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد و در واقع بر خلاف کشورهای پیشرفته دنیا در ایران سازوکار مشخصی برای رصد جریان پول و کالا وجود ندارد و همین امر باعث می‌شود که نتوان مقدار واقعی مالیات را مشخص کرده و از مودیان مالیاتی اخذ کرد.
در مقابل این آمار و ارقام ها یی که از سوی نمایندگان مجلس و متولیان مالیاتی کشور و وزیر اقتصاد مطرح می شود که محاسبات سرانگشتی از اختلاف های فاحش دراین زمینه خبر می دهد به این ترتیب که این کارشناسان بر این ادعا هستند که ۷۰ هزار میلیارد تومان است. این گروه از منتقدان با استناد به دسته بندی درآمدهای مالیاتی در کشور اینگونه عنوان میکنند که « مالیات‌های درآمدی به سه دسته مالیات از شرکت‌ها، مالیات از مشاغل و افراد و مالیات از حقوق و دستمزد تقسیم می‌شود. از مقدار ۲۳۸ هزار میلیارد تومان مالیات و عوارض در قانون بودجه ۹۸، حدود ۱۵۳ هزار میلیارد تومان از طریق اخذ مالیات و مابقی از طریق عوارض تامین می‌شود. از این ۱۵۳ هزار میلیارد تومان نیز ۱۲ هزار میلیارد تومان آن مربوط به مالیات گروه حقوق و دستمزدی‌ها و ۹ هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات گروه مشاغل و مابقی نیز مربوط به مالیات شرکت‌ها است.»
به باور این افراد در میان این دسته بندی ؛مشاغلی مانند پزشکان، وکلا، طلافروشان، آهن‌فروشان، رستوران‌ها، هتل‌ها و .... می‌شود و درآمد بسیار بالایی نیز دارند مالیات بسیار کمی را پرداخت می‌کنند به گونه ای که مجموع مالیات پرداختی آنها حتی از مالیات کارمندان دولت که ذیل دسته حقوق و دستمزدی‌ها قرار میگیرند نیز کمتر است.
این گروه از منتقدان با استنماد به آمار مرکز آمار نیز می گویند؛«سهم گروه مشاغل از مجموع گردش مالی در اقتصاد ایران، حدود ۳۶ درصد است و با این وجود سهم مالیاتی این گروه نیز از کل مالیات باید حدود ۳۶ درصد باشد اما طبق قانون بودجه ۹۸ ؛تنها ۶ درصد از کل مالیات (۹هزار میلیارد تومان) از گروه مشاغل اخذ می‌شود. در نتیجه اگر با یک جدول تناسب مقدار ۶ درصد را به ۳۶ درصد رسانده شود مقدار واقعی فرار مالیاتی گروه مشاغل مشخص می‌شود. این مقدار حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان است.» 

مقصران فرار مالیاتی
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی دلایل این مساله اما نکات جالبی را مطرح کرده و می گویند؛« بررسی عوامل بروز فرار مالیاتی بسیار گسترده است بهاین ترتیب که این عوامل از نبود شفافیت در اقتصاد آغاز شده و در نهایت به مساله ای تحت عنوان ضعف فرهنگ مالیاتی می رسد . این کارشناسان در کنار این دو عامل اما سازمان امور مالیاتی را به عنوان یکی از عوامل اصلی در بروز چنین رویه ای برشمرده و می گویند؛«فرار مالیاتی بیش از هرچیز به عملکرد سازمان مالیاتی در وصول مالیات حقه دولت باز می گردد زیرا با وجود الزام های قانونی برای راه اندازی طرح جامع مالیاتی در کشور، هنوز این امر محقق نشده و در حقیقت شاهد نوعی کم کاری در این زمینه هستیم.» ابوذر ندیمی از جمله این منتقدان است و براین اعتقاد است که اجرای ناقص طرح جامع مالیاتی به طور ناقص در کشور ؛ بیش از هر چیز ناشی از کم کاری سازمان مالیاتی است چراکه عده ای تمایل ندارند تا ممیزسالاری از بین برود »
البته این کارشناسان درکنار عملکرد ضعیف سازمان امور مالیاتی در فرارهای مالیاتی معتقدند تا مادامی که سازوکار اخذ مالیات در کشور اصلاح نشود ،مشکلات و چالش های این حوزه به همین روال خواهد بود و امیدی به حل این بحران وجود ندارد.
با این وجود اما روز گذشته نوبخت از این تصمیم دولت خبر داد که« در بودجه سال ۹۹؛ منابع حاصل از فروش نفت وجود ندارد، نگاه جامعه جهانی به ایران بدین گونه است که اقتصاد ایران غیرنفتی است و بدون نفت اداره می‌شود » و کارشناسان در تحلیلاین گفته این نکته را یادآور شدندکه چنین نگاهی بدان معناست که دولت در نظر دارد تا بتواند درآمدهای مالیاتی خود را حقیقی کرده و به واسطه آن مشکلات این حوزه را پوشش دهد ،اما با این وجود باید منتظر ماند و دید این مهم در سال پیش رو محقق می شود و یا اینکه مشکلی دیگر بر مشکلات افزوده شده و تحقق این اتفاق به وعده ای وعید شده دیگر تبدیل خواهد شد. 

نویسنده: سارا علیاری


کد مطلب: 111368

آدرس مطلب :
https://www.siasatrooz.ir/fa/report/111368/پوزخند-میلیاردرها-نگاه-درآمدی-دولت

سیاست روز
  https://www.siasatrooz.ir