اشاره:
عملکرد مجلس شورای اسلامی در دو بخش تقنینی و نظارتی قابل بررسی و راستی آزمایی است. کارآمدی و ناکارآمدی مجلس شورای اسلامی از طریق شاخص های فرآیندی و عملکردی مشخص می شود: نوشتار حاضر به ارائه شاخص های اطلاعاتی فرآیندی و عملکردی ناظر به شفافیت، مشارکت و نظارت در مجلس شورای اسلامی می پردازد که از نظر خوانندگان می گذرد:
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به ستاد انتخابات کشور
- شفافیت کلیه قوانین و آییننامههای مرتبط با انتخابات
- تدوین اصول رفتاری انتخابات و نامزدهای انتخابات
- ارائه ترکیب هزینههای نظارتی و اجرایی انتخابات
- ارائه آمار انتخابات (در قالبهای ماشینخوان)
- ارائه شفاف ادله رد صلاحیت ثبتنامکنندگان
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به نامزدهای انتخابات
- منابع مالی انتخابات
- ترکیب هزینههای انتخاباتی
- افشای درآمدها و داراییها
- افشای مشاغل پیشین
- مکتوب وعدههای انتخاباتی
- ارزیابی وعدههای پیشین (برای نمایندههای سابق)
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به نمایندگان
- افشای حقوق و مزایای نمایندگی
- افشای سفرها و مزایای مسافرتی
- افشای هزینهها و فعالیتهای شاخص نمایندگی
- افشای هدایای دریافتی
- افشای منافع و تعارضات منافع احتمالی
- ثبت و اعلام عمومی مواضع، صحبتها، جهتگیریها، سخنرانیها، ...
- توصیهنامهها
- مهمانان
- پیشنهاد طرح به مجلس
- حمایت از طرح (البته کم ارزش است)
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به کمیسیونها
- دستور جلسه
- حضور و غیاب
- فهرست و مشخصات مهمانان جلسه
- امکان حضور عموم مردم در جلسات کمیسیونها (بدون حق صحبت یا رأی، صرفا در جایگاه ناظر)
- مشروح نطقها
- پخش زنده (تلویزیونی و اینترنتی) و آرشیو ویدئوها
- مشروح آراء
- کلیه اطلاعات مربوط به جلسات استماع
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به صحن
- دستور جلسه
- حضور و غیاب
- محل نشستن نمایندگان
- مشروح نطقها
- پخش زنده (تلویزیونی و اینترنتی) و آرشیو ویدئوها
- مشروح آراء
- متن و مشخصات تذکرات
- متن و مشخصات سؤالات
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به مجلس
- افشای بودجه، هزینهکردها و مسائل مالی مجلس
- افشای کارکنان و حقوق و مزایای آنها
- اعلام عمومی مسیرهای مشخص دسترسی به کارکنان در مجلس
- صفحه شفافیت مجلس
- مسیر و لیست تماس به نمایندگان
- روزنامه مجلس (گزارش مکتوب مهمترین خروجیهای مجلس)
- تدوین اصول رفتاری نمایندگان مجلس
- معماری مبتنی بر اصول صحن و کمیسیونها (مروج انضباط و کارآمدی یا بالعکس)
- اهداف و برنامههای توسعهای مجلس
- برنامههای آموزشی مجلس (برای اقشار مختلف)، به صورت حضوری و غیرحضوری، پیرامون مجلس، فرایندهای قانونگذاری و ...
- مسیرها و برنامههای بازدید حضوری از مجلس
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به قانون و سیاستگذاری
- موضوع اصلی، موضوعات فرعی
- چکیده رسمی قانون
- اسامی کلیه افراد مشارکت کننده در تدوین طرح
- ذکر هزینههای جانبی تدوین طرح (مطالعاتی، ...)
- ذکر اهداف و مبانی هر قانون
- ذکر دقیق اسناد بالادستی مرتبط
- ذکر دقیق قوانین مکمل، متعارض در قانون
- ذکر مجریان برای کلیه الزامات در قانون
- ذکر مهلتهای زمانی انجام قانون
- ذکر جرائم مشخص عدم انجام قانون
- ذکر دستگاه یا فرایندهای نظارتی لازم بر حسن اجرای قانون
- ذکر شاخصهای ارزیابی مشخص برای الزامات قانون
- ذکر سایر مستندات و ضمائم تکمیلی قوانین
- انجام و ذکر کلیه مستندات ناظر به RIA
- درگاههای مشارکت مردم در عارضهیابی
- درگاههای مشارکت مردم در پیشنهاد راهکار
- درگاههای مشارکت مردم در انتخاب راهکار برگزیده
- درگاههای مشارکت مجری، مردم و ذینفعان در فرایند تدوین قانون
- درگاههای مشارکت مردم در ارائه و ارزیابی شاخصهای ارزیابی عملکرد
- درگاههای مشارکت مردم در ارزیابی مبتنی بر شاخصهای ارزیابی عملکرد
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به مرکز پژوهشها / کتابخانه مجلس
- ارائه صفحه آمار (تعداد طرحها و ترکیب وضعیت آنها، ترکیب جمعیتی مجلس به نسبت سالهای مختلف/ ...)
- صفحه چالش: ارائه مسائل مهم حاکمیتی در قالب مسابقات باز (مبتنی بر عقد جُعاله) / ارائه شفاف نتایج ارزیابی / ارائه شفافیت پیروز مسابقه
- شفافیت کلیه پروژههای علمی، هزینههای آنان، اطلاعات مرتبط با مجریان، ...
- اطلاعات هزینهای مرتبط با امور اداری این مراکز
- تعداد کارکنان، محققان، حقوق و مزایای آنها
- سامانه ملی قوانین
- وضعیت و زمانبندی سیر قانون، تاریخها (ارائه به کمیسیون، طرح در کمیسیون، ...)
- پورتال داده باز مجلس
- سرویسهای ارائه اطلاعات در قالب API
- سرویسهای بارگیری اطلاعات (XLS, CSV)
- سرویسهای Widget
- سرویسهای RSS
- سرویسهای اشتراک محتوی (Email, SMS)
- نرمافزارهای نسخه موبایل دریافت این اطلاعات
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به فرایندهای تقنینی تکمیلی
- مشروح مذاکرات شورای نگهبان
- مشروح مذاکرات مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مشروح آراء اعضای شورای نگهبان
- مشروح آراء اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مشخصات و مشروح مذاکرات جلسات تدوین آییننامههای اجرایی قوانین (اعضاء، هزینههای جلسات، کلیه مصوبات، ...)
شاخص فرآیندی و عملکردی مربوط به سازمانهای مردمی ناظر بر مجلس
- حمایت مجلس و حاکمیت از سازمانهای ناظر بر مجلس
- آموزش و ترویج نظارت بر مجلس
- بسترهای فرایندی، قانونی و فناورانه لازم برای نظارت بر مجلس
نویسنده: دکتر محمدرضا ناری ابیانه