براساس گزارشی که اخیرا توسط مرکز آمار در رابطه با وضعیت تورم در دی ماه منتشر شده حکایت رشد قیمت، روایت جالبی دارد.
طبق آمار ارائه شده، رشد قیمت ها به گونه‌ای است که خانوارهای ایرانی در ماه گذشته بیش از ۴۶ درصد نسبت به پارسال با افزایش هزینه روبرو شده‌اند و این درحالی است که طبق قوانین موجود تنها یکبار افزایش حقوق و دستمزد برای کارگران و کارمندان انجام می شود.
*خیز تورم
داده‌های مرکز آمار ایران از افزایش نرخ تورم در دی ماه خبر داده‌اند و به نظر می‌رسد تورم نقطه‌ای برای ثبت نرخ‌های جدید خیز برداشته است چرا که تورم نقطه‌ای در دی ماه نسبت به ماه قبل حدود دو پله رشد کرده است. طبق مستندات در بین کالاهای خوراکی و خدمات مصرفی تورم نقطه‌ای گروه روغن و چربی‌ها با نرخ ۹۰ درصد بیشترین رشد را دارد. کمترین تورم نقطه‌ای نیز در بخش انرژی با رقم ۱/۱۵ درصد ثبت شده است.
با این وجود تورم در ۱۲ ماه منتهی به دی امسال نیز همانند تورم نقطه‌ای با دو پله صعود نسبت به آذر به رقم ۲/۳۲ درصد رسیده است به این ترتیب بیشترین تورم سالانه دی در بخش حمل‌ونقل با ۴/۶۵ درصد رخ داده و بخش سوخت با نرخ ۸/۸ درصد کمترین تورم را ثبت کرده است.
البته این نکته قابل توجه است که خانوارهای کشور در دی ماه امسال۸/۱ درصد افزایش قیمت را در کالا و خدمات مصرفی تحمل کرده‌اند.
هرچند گزارش مرکز آمار از این مهم پرده بر می‌دارد که تورم برخی از گروه‌های کالاهای مصرفی در دی منفی شده، به نحوی که تورم گوشت قرمز منفی ۵/۸ درصد، گروه سوخت منفی ۶/۲ درصد و سبزیجات منفی ۹/۰ درصد است اما نکته مهم و قابل توجه آن است که با وجود کاهش تورم گوشت قرمز همچنان سهم این محصول در سبد خانوارهای کم درآمد بسیار ناچیز است چراکه حقوق و درآمد کارگری کفاف خرید گوشت کیلویی ۱۲۰ هزار تومان را نمی دهد و اگر هم بدهد شاید هر ۳ ماه یکبار باشد.
رشد بیش از ۸ درصد لبنیات در دی ماه هم حکایت جالبی دارد از این نظر که در این ماه بیشترین افزایش قیمت نیز با رقم ۷/۸ درصد در گروه لبنیات اتقاق افتاده است و محصولات این گروه نه یکبار که چندین بار به شکل غیر رسمی و رسمی جور تورم و گرانی را کشیده و گرانتر شده‌اند. بدون درنظر گرفتن فروشندگانی که از آب هم کره میگیرند و دراین برهه کم نظارتی،به گران فروشی های پی در پی خود ادامه دادند نکته کلیدی و مهمی که وجود دارد آن است که کنترل های متولیان که ازآن دم می‌زنند، چطور نتوانسته جلوی این حجم تورم را بگیرد در حالی که جلوی رشد دلار تا ۵۰ هزار تومان را گرفته است!
طی روزهای اخیر همتی رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه «برخی سال ۹۷ پیش بینی کرده بودند که نرخ دلار به ۵۰ هزار تومان برسد؛ ضمن اینکه اگر ما برنامه های جلوگیری از ارزپاشی را اجرا نمی‌کردیم، قیمت دلار به حدود ۵۰ هزار تومان و تورم به بالای ۱۲۰ درصد می رسید» از تدابیر همیشگی و کارشناسی بانک مرکزی در کنترل قیمت‌ها خبرداد و این اتفاق در حالی رخ داد که براساس گزارش مرکز آمار در آذر تورم ماهانه دو درصد، تورم نقطه‌ای ۸/۴۴ درصد و تورم سالانه ۵/۳۰ درصد گزارش شد.
۳۵ درصد جمعیت زیر خط فقر
موسی شهبازی، مدیر کل دفترمطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس ایران درباره وضعیت اقتصادی و معیشت مردم گفت: نرخ فقر در کشور ما به حدود ۳۵ درصد رسیده است یعنی ۳۵ درصد مردم زیر خط فقر قرار دارند.
وی با بیان اینکه در دهک‌های یک تا ۳ مصرف کالری کاهش یافته است توضیح داد: میانگین مصرف کالاها در سال‌های اخیر کاهش زیادی داشته است به طوریکه در دهک های یک تا ۳، مصرف کالری کاهش یافته و همچنین مصرف گوشت کاهش یافته و تبدیل به مصرف مرغ و تخم مرغ شده است.
شهبازی مصرف سرانه گوشت قرمز توسط این سه دهک را تنها «۲۵ گرم در ماه» اعلام کرد و گفت: از آبان ۹۸ تا آبان ۹۹، قیمت مرغ ۸۴ درصد و تخم مرغ ۸۸ درصد افزایش یافته است که همین امر نیز تهدیدی برای مصرف این دو محصول است.
وی با بیان اینکه «افزایش ۳ برابری قیمت‌ها با حذف شدن ارز ۴۲۰۰ تومانی شدنی نیست» ادامه داد: تورم دلایل مختلفی دارد و اقتصاد خود مسیرش را طی می کند. تورم برخی از کالاهایی که از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده کرده‌اند حتی در برخی مواقع بیشتر از سایر کالاها بوده و لازم است مجلس تصمیم بگیرد و آنها را حذف کرده و به خود مصرف کننده نهایی مستقیم اعطا کند.
نگاه کارشناسی به خط فقر
طبق تحقیقی که مرکز پژوهش‌های مجلس انجام داده و نتایج آن منتشر شده است ،خط فقر در سال‌های ۹۷و ۹۸به شکل چشمگیری افزایش داشته است. درسال ۹۸ خط فقر در تهران ۴ میلیون و ۵۰۰هزار تومان اعلام شده و در سایر نقاط کشور هم خط فقر ۲میلیون تومان عنوان شده است. این در حالی است که حداقل حقوق کارگری حتی در سال ۹۹هم زیر ۲میلیون تومان است . بسیاری از افراد شاغل در شهرستان‌ها عملا با دریافت حداقل حقوق کارگری در زیر خط فقر زندگی میکنند.
این نکته را زهرا کریمی،عضو هیئت علمی دانشگاه مطرح کرده و میگوید: «در سال ۹۹ بسیاری از پژوهش‌ها نشان داده که خط فقر در تهران به ۱۰میلیون تومان رسیده است. هزینه اجاره مسکن و خوراک و... شرایط را به سمتی برد که شاهد مهاجرت افراد به حومه شهر هستیم، که همین امر هم علاوه برهزینه اجاره، هزینه دوری راه و حمل و نقل و... را نیز بر خانواده‌ها تحمیل کرده و تقریبا شاهد هستیم طبقه متوسط در حال نزدیک شدن به طبقه فرودست است. طبق آمارهای منتشر شده بیش از ۵۰ درصد از خانواده‌هایی که زیر خط فقر قرار دارند حداقل یک نفرمشغول به کار دارند اما مشکل، درآمد پایین این فرد شاغل است که درآمدش کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و خانواده در زیر خط فقر قرار گرفته است.»
با وجود این موارد حال که تورم به مرز ۴۵ درصد رسیده و روز به روز ارقام جدید در این خصوص ثبت می شود،سوال مهم و کلیدی آن است که متولیان همچون بانک مرکزی چه اقداماتی دراین خصوص انجام داده‌اند که نمود عملی آن در اقتصاد کشور و معیشت مردم دیده نمی شود و هر روز بر رقم تورم افزوده و سفره معیشت مردم کوچک تر می شود؟اگر آن طور که رئیس کل بانک مرکزی اذعان دارد اقدامات سکان دار اصلی نظام بانکی کشور منجر به کنترل نرخ دلار و جلوگیری ازرسیدن آن به مرز ۵۰ هزار تومان شده است، اگر آنچه همتی می گوید عملیاتی شده باشد؛ باید این اقدامات اثرات خود را در زمانی که دلار به مرز ۲۱ هزار تومان هم رسید دیده می شد اما نه تنها چنین نشد بلکه در کنار برنامه ریزی برای افت دلار،همچنان رشد قیمت و گرانی رویه سابق خود را پیش گرفته و نمایی از بهبود در معیشت مردم عیان نشده است. حال اگر این اقدامات آن طور که همتی می گوید نمای بیرونی ندارد؛ مسئله مهمی که باقی می ماند آن است که همتی و سایر متولیان مربوطه نسبت به شفاف سازی هر چه بیشتر دراین زمینه اقدام کنند ،شاید آن طور که گمان میکنند اقدام عملی در کار نبوده است.
دریافت صفحه با کد QR