ابن سینا، مولوی، ابوریحان بیرونی، محمد زکریای رازی، نظامی گنجوی، چوگان، قهوهخانه، موسیقی عاشیقلار، ساز تار، ملانصرالدین، فردوسی، شهرزاد قصهگو، فارابی، عمر خیام، خلیجفارس، جزایر سهگانه ایرانی، جنگلهای هیرکانی و... اینها نامهایی است که طی سالهای اخیر کشورهای مختلف دنیا و اغلب همسایگان ایران که ظاهرا در حوزه دیپلماسی روابط خوبی با ایران دارند، تلاش کردهاند به شیوههای مختلف به یغما ببرند.
برخیها موفق بودهاند و توانستهاند در یک جعل آشکار تاریخی، آنها را به نام خود ثبت کنند و برخی یا همچنان مورد مناقشه است و یا خوشبختانه هنوز از کف ما نرفتهاند.
در این میان یکی از عجیبترین سرقتهای فرهنگی مربوط به بادگیرهای باشکوه مناطق جنوبی و کویری ایران است.
بهمن ۹۱ اماراتیها «بادگیر» را در قالب تندیس مسابقات معماری امارات به عنوان اثر معماری عربی جا زدند و بعد از آن هم شیوخ این کشور در تلاش برآمدند تا «بادگیرها» را در یونسکو به نام اعراب به ثبت برسانند.
حدود یک سال بعد و با روی کار آمدن رئیس سازمان میراث فرهنگی دولت جدید، مسعود سلطانیفر (وزیر ورزش و جوانان فعلی) اعلام کرد که «کارشناسان این سازمان در حال تهیه و تدوین پرونده ثبت جهانی فناوری بادگیرها هستند و این پرونده به زودی به یونسکو برای ثبت جهانی ارسال میشود. در حال حاضر ثبت جهانی پرونده بادگیرها اولویت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.»
اما با گذشت ۵ سال از آن وعدهی جناب رئیس میراث فرهنگی ظاهرا همچنان خبری از اولویت سازمان میراث فرهنگی نیست. که اگر اتفاقی رخ داده بود، قطعا در بخشهای مختلف خبری اعلام رسمی میشد و طبیعتا دولت محترم از آن به عنوان یکی از دستاوردهای مهم سخن میگفت.
در این رخوت مدیریتی صورت گرفته، اما اماراتیها همچنان بر مرکب مراد سوار هستند و میتوانند بادگیرهای ایرانی را با نامی جعلی به عنوان یکی از نمادهای کشور خود معرفی کنند. نمادی که صدها سال قبل از شکلگیری کشوری به نام «امارات متحده عربی» بر فراز بام خانههای مردمان ایران ساخته شده بود.
در سکوت آزاردهنده عجیب مدعیان «گفتوگو» و «دیپلماسی» حالا باید شاهد این باشیم که یک کشور دیگر در کمال وقاحت، دست خود را در صندوقچهی ارزشمند تاریخ و تمدن ایران فرو میکند و یکی دیگر از «میراث»های به جامانده برای ایران را به سرقت میبرد.
در کنار همهی این بیفکریها و بیمسئولیتیها نباید خطای فاحش صداوسیما و برنامهی ویژهی جامملتهای آسیا را از یاد برد. همین لوگوی جعلی و کذایی در این ویژهبرنامه بارها و بارها پخش میشود و هیچکس از مسئولان شبکه و پخش هم نیست که این فاجعه را ببیند. عجیب آنکه همین مسئولان چندین ماه قبل چهار مخروطِ معکوسِ به نشانهی پستانِ گرگِ لوگوی باشگاه رم را میبینند و محوش میکنند یا فلان تماشاگر احیانا با ظاهر نامناسب و مکشوفه را سانسور میکنند، اما خبط و خطای به این بزرگی از زیر چشمان تیزبینشان در میرود.
گروه زیستبوم سیاست روز موضوع ثبت جهانی بادگیرها را پیگیری خواهد کرد.
نویسنده: مهدی رجبی