اقتصاد مقاومتی مجموعهای از استراتژیهایی است که با هدفگذاری واقعبینانه در مسیر شناسایی امکانات و توانمندیهای داخلی؛خودکفایی، رونق و رشد کسب وکار را با کمترین هزینه درکوتاهترین زمان با به کارگیری همه ظرفیتهای بومی فراهم میآورد. در این استراتژی تمامی عوامل اقتصادی اعم از دولت، تولید کنندگان و خانوارها وظایفی را عهدهدار میشوند که اجرای آنها نه تنها آسیبپذیری اقتصاد در برابرانواع تهدیدات داخلی و خارجی را به صفر میرساند، بلکه باعث شکوفایی و رشد اقتصادی وضعیت زندگی تکتک اعضای جامعه نیز میشود .
در حقیقت اقتصاد ایران به علت تک محصولی بودن ، تاب آوری کمی در برابر مشکلات اقتصادی دارد. مطرح شدن الگوی اقتصاد مقاومتی نیز دقیقا ناظر بر تاب آوری اقتصاد ایران است . الگوی اقتصاد مقاومتی با تکیه برظرفیتهای داخلی و با نگاه به فرامرزها برای صادرات کالا تلاش می کند وابستگی دولت به نفت و شکنندگی آن را بر طرف کند .توجه به ظرفیتهای داخلی دربرخی دیگر از الگوهای اقتصادی نیز دیده شده است ؛ مثلا در اقتصادهای سوسیالیستی ، درونزایی و درون نگری اصول اصلی اش را شکل میدهد. دراقتصادهای لیبرالی نیز برونزایی و برون نگری وجه غالب را تشکیل می دهند حتی دراقتصادهای موفق آمریکای لاتین در دهه ۵۰ و ۶۰، بحث درونزایی و درون نگری مؤلفههای اصلی اقتصاد توسعه بوده است.اما دراین میان نوآوری الگوی اقتصاد مقاومتی توجه به ظرفیت درون و نگرش به بازارهای بیرون است.
شاه بیت الگوی اقتصاد مقاومتی، خرید کالای داخلی و کاهش واردات است. سال گذشته و در حالی که به علت شرایط تحریمی مبادله ارزی براحتی صورت نمی پذیرفت، بیش از ۷۰ میلیارد دلار واردات کالا و خدمات به وقوع پیوسته است.جالب آن که این میزان واردات، غالبا کالای مصرفی و لوکس بوده است و خبری از واردات فناوری و خط تولید و... نیست . در صورتی که فقط ۲۰ درصد این میزان از واردات کاسته شود، بیش از۴۲ هزار میلیارد تومان، نقدینگی کشور به جیب تولید کننده خواهد رفت. رقمی برابر با یک سال یارانه ۷۶ میلیون نفر.از سوی دیگر تولیدات کشور باید به سمت بهره وری بالاتر حرکت کند. یعنی اگر تولید یک محصول در نهایت ۵۰ تا ۶۰ درصد ارزش افزوده ایجاد کند، میتوان با تغییر روند، این میزان را تا ۳۰۰۰ درصد افزایش داد.امروزه محصولات و خدمات دانش بنیان در تمام دنیا، با ارزش افزوده حداقل ۳۰۰۰ درصدی تولید می شود. یک مثال حداقلی در این بحث، گوشیهای تلفن همراه است که با مواد اولیهای حدود ۲۰ دلار بیش از ۳۰۰ دلار در دنیا به فروش میرسد.
امروز اقتصاد مقاومتي، دفاع مقدس ملت ما است. اقتصاد مقاومتي يعني اقتصاد مقاوم در برابر توطئههاي اقتصادي آمريكا. اقتصاد مقاومتي يعني اقتصاد مقاوم در برابر بحرانهاي اقتصادي جهاني. اقتصاد مقاومتي يك مدل اقتصادي علمي و تجربه شده است كه قبل از ما ملتهاي ديگري نيز آن را عملي كرده و موفقيت آن را مشاهده كردهاند. سختي و زحمت دارد ولي تضمين شده است. همه كارشناسان اقتصادي جناحهاي مختلف آن را تائيد كرده و منتظر اجرايي شدن آن هستند.
رهبرمعظم انقلاب در ادامه پیگیری و اصرار چند باره بر تشدید تلاشهای دولت برای اجرای اقتصاد مقاومتی، دوشنبه ۱۶آذر۱۳۹۴ با رئیس جمهور و برخی اعضای هيأت دولت جلسهای در رابطه با این موضوع برگزار کردند.اگرچه جزئیات خبراین نشست تاکنون اعلام نشده است، اما روزسه شنبه۱۷ آذر۱۳۹۴، معاون پارلمانی رئیس جمهور برخی نکات مطرح شده دراین جلسه را اعلام کرده و گفتند:ایشان براجرای جدیتراقتصاد مقاومتی تأکید کرده و ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی را به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تغییر نام دادند. مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور در حاشیه چهارمین اجلاسیه دوره ششم اتاق اصناف ایران در جمع خبرنگاران به جلسه سه شنبه شب – ۱۷ آذرماه ۱۳۹۴- هیأت دولت با مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: ایشان بر اجرای جدیتر اقتصاد مقاومتی تأکید کردند و دولت این مهم را در دستور کار قرار داد. وی افزود: همچنین ایشان تأکید مجددی براین نکته داشتند که اقتصاد ایران باید مردمی شده و بخش واقعی اقتصاد ایران به دست فعالان اقتصادی سپرده شود.
همچنین انصاری اظهارکرد: دراین دیدار مفصل ، رئیسجمهور ، معاون اول رئیسجمهور و چهار تن از وزرا گزارشهای مفصلی مطرح کردند. وی ادامه داد : ایشان در رهنمودهای خود پنج محور کلیدی در اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی را مورد تأکید قرار دادند که مردمی کردن اقتصاد یکی از این محورها بود. ایشان برروی مشاغل کوچک زود بازده اما اساسی و متصل به مجموعهای از اقتصاد به هم پیوسته تأکید مضاعفی داشتند.
رهبرانقلاب پس از ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی دراواخر سال ۹۲، از ابتدای سال جاري طی چند نوبت ، تسریع و جدیت بیشتر در اجرای اقتصاد مقاومتی را در قالب مطالبه جدی خود از دولت مطرح کردند. از جمله چهارم شهریور در دیدار اعضای هیأت دولت یادآوری کردند : اقتصاد مقاومتی به برنامه اجرایی و عملیاتی منسجم نیاز دارد. گام دوم در تحقق اقتصاد مقاومتی، تشکیل یک ستاد فرماندهی قوی، هوشمند و نافذالکلمه است تا با پایش فعالیتها، اقدامات ضربتی برای حل مشکلات، و اتخاذ تصمیمات صحیح و به موقع، زمینه اجرایی شدن برنامه را فراهم کند و به مردم گزارش دهد.