شب قدر یکی از شب های نيمه دوم ماه رمضان است . طبق روایات ما، یکی از شب های نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیاد بیست و سوم ماه مبارک رمضان، شب قدر است . (۱) در این شب که شب نزول قرآن به شمار می آید، امور خیر و شر مردم، ولادت ، مرگ، روزی ، حج، طاعت ، گناه و خلاصه هر حادثه ای که در طول سال واقع می شود، تقدیر می گردد . (۲) شب قدر همیشه و هر سال تکرار می شود . عبادت در آن شب فضیلت فراوان دارد و در نیکویی سرنوشت یک ساله بسیار مؤثر است . (۳) در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه می شود و وی از سرنوشت خود و دیگران با خبر می گردد . امام باقرعلیه السلام می فرماید: "انه ینزل فی لیله القدر الی ولی الامر تفسیر الامور سنه سنه، یؤمرفی امرنفسه بکذا وکذا وفی امر الناس بکذا و کذا؛در شب قدر به ولی امر (امام هرزمان) تفسیرکارها و حوادث نازل می شود و وی درباره خویش و دیگر مردمان مامور به دستورهایی می شود . " (۴)
پس شب قدر شبی است که ؛ اولا قرآن درآن نازل شده است، ثانیا حوادث سال آینده درآن تقدیر می شود، ثالثا این حوادث بر امام زمان - روحی فداه - عرضه و آن حضرت مامور به کارهایی می گردد . بنابراین، می توان گفت شب قدر، شب تقدیر و شب اندازه گیری و شب تعیین حوادث جهان ماده است .
شب قدر منحصردرشب نزول قرآن و سالی که قرآن درآن نازل شد نیست بلکه با تکرار سالها، آن شب نیز تکرار می شود. یعنی در هر ماه رمضان شب قدری است که در آن شب امور سال آینده تقدیر می شود.
در تفسیر برهان از شیخ طوسی از ابوذر روایت شده که گفت: به رسول خدا (ص) عرض کردم یا رسول الله آیا شب قدر شبی است که در عهد انبیاء بوده و امر به آنان نازل می شده و چون از دنیا می رفتند نزول امر در آن شب تعطیل می شده است؟ فرمود: «نه بلکه شب قدر تا قیامت هست». (۵)
شب قدر، قلب ماه رمضان:
شب قدر، به تعبیرامام صادق(ع) قلب ماه رمضان است.این ماه درطول سال جایگاه خاصی دارد. رسول خدا(ص) می فرماید:«خداوند ازمیان روزها، روز جمعه، ازمیان ماه ها، ماه رمضان وازمیان شب ها، شب قدررا برگزید». پیامبر اکرم(ص) دهه آخرماه رمضان را اعتکاف می کردند و آن را مقدمه درک شب قدر قرار می دادند. امام صادق(ع) می فرماید: «رسول خدا یک سال، در دهه اول ماه رمضان و سال دوم، در دهه دوم و سال سوم، در دهه سوم ماه مبارک رمضان اعتکاف می کردند و این سنت را تا آخر ادامه می دادند». (۶)
شب قدرغایت لطف خدا به امت محمد(ص) :
پیامبراعظم (ص) در روایتى وجود شب قدر را غایت لطف خدا به امت خویش برشمرده، مى فرماید: «به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده که به امت هیچ پیغمبرى پیش از من داده نشده است. اما عطاى اول: هر گاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوى بندگان نظر مى کند و کسى که خدا به او نظر کرده تا ابد عذاب نمى شود. دوم: بوى بد دهان آنان که در نزد خدا شب زنده دارى مى کنند خوشبوتر از بوى مشک مى شود. سوم: ملائکه براى ایشان در شب و روز استغفار مى کنند. چهارم: همانا خداوند عزوجل بهشت خویش را امر مى کند که استغفار کند و تزیین شود براى بندگان. پس چه نزدیک است که سختیهاى دنیا آنها را در خود فرو برد و مى روند به سوى بهشت و کرامت من. پنجم: پس هر گاه شب آخر فرا رسد خداوند همه بندگان را مى آمرزد.
مردى گفت: یا رسول اللّه در شب قدر؟ پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: مگر نمى دانى که کارگران هر گاه کارشان تمام شود، مزد به آنها مى دهند». (۷)
هم چنین روزه داران در دعاى روز قدر به درگاه خدا دست بلند کرده و مى خوانند: (اللهم ارزقنى فیه فضل لیلة القدر و صیّر امورى فیه من العسر الى الیسر و اقبل معاذیرى و حطّ عنّى الذنب و الوزر یا رئوفا بعباده الصالحین)؛ «بار خدایا! فضل شب قدر را در این روز بر من روزى کن و کارهایم را از سختى به آسانى وا گردان و عذرم را بپذیر و گناهانم را بریز اى مهربان به بندگان نیکوکار».
شب قدرفرصتی برای شست وشوی دل :
شب قدر، پرارج ترین و پررمزورازترین شبها درگردونه زمان است که قلمها دروصفش می شکنند، زبانها از توصیفش قاصرند وعقل دصرفهم آن مبهوت ومتحیر می ماند ؛ شبی است زرین و طلایی برای شست وشوی آینه دل . آن شب بهترین فرصت است تا خوبیها را جایگزین بدیها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین، وصله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم. نیکو وشایسته است با صدقات قدمی درجهت آبادانی خانه آخرت برداریم وبا اعمال نیک وخیر، ثواب دوچندان ببریم.
در شب قدرکه شب زنده داری می کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیکبختان ثبت می کند و آتش جهنم را بر ما حرام می سازد . آیا توفیقی بالاتر ازاین هست که آتش جهنم برما حرام شود وبه خدا نزدیک شویم؟
پس جا دارد که در چنین شبى انسان از اعمال زشت خود استغفار نماید چرا که شب توبه است و خداوند در آن بندگانش را مورد اکرام خاص خود قرار مى دهد. لسان الغیب سروده است:
چه مبارک سحرى بود و چه فرخنده شبى
آن شب قدر که این تازه براتم دادند
هاتف آن روز به من مژده این دولت داد
که بدان جور و جفا صبر و ثباتم دادند
منابع در دفتر روزنامه موجود مي‌باشد
دریافت صفحه با کد QR