وزیر خارجه روسیه در حالی از راهکارهایی برای حفظ برجام سخن گفته است با توجه به عدم تغییر ماهیت ناقضان برجام از آمریکا گرفته تا گرفته، اعتماد دوباره به این کشورها بی تدبیری مضاعف و مغایر با منافع ملی ارزیابی می‌شود.
برجام واژه‌ای است که از آن دو مفهوم به دست می‌آید. یک مفهموم تعهد پذیری جمهوری اسلامی و مفهوم دیگر بی تعهدی و زیاده خواهی طرف‌های مقابل بویژه آمریکا و اروپاست که گویی برجام را صرفا مولفه‌ای یک جانبه برای امتیازگیری دانسته و حاضر نشده‌اند کوچک ترین اقدامی برای اجرای تعهدات خود داشته باشند. این امر را در تحرکات گسترده اخیر آمریکا و اروپا نیز می‌توان مشاهده کرد که هر کدام به بهانه ای و با حربه‌ای به دنبال تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران هستند که اقدامی مغایر با برجام است. در این میان که بدعهدی طرف‌های مقابل وخسارت‌های سنگینی که با برجام به ایران وارد ساخته‌اند بر همگان آشکار است برخی کشورها به دنبال برداشتن گام‌هایی برای حفظ برجام هستند حال آنکه سابقه ثبت شده در برجام عدم قابل اعتماد بودن برجام را نشان داده چه رسد که آنکه به بخواهد مذاکرات جدیدی برای حفظ برجام صورت گیرد. در همین چارچوب پیشنهادهای حفظ برجام سرگئی لاوروف در این نشست خبری با اشاره اینکه برجام یکی از موضوعاتی است که روسیه و آلمان به صورت فعالانه در مورد آن با یکدیگر همکاری می‌کنند، اظهار داشت: «ما پیشنهاد‌هایی را ارائه کردیم که به عقیده ما می‌تواند به ازسرگیری همکاری‌ها بین کشور‌های عضو برجام به منظور حفظ این توافق کمک کند.» لاوروف از پیشنهاد‌های روسیه برای حفظ برجام سخنی به میان نیاورده است، اما به نظر می‌رسد که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران از این پیشنهاد‌ها آگاه باشد چرا که علاوه بر تماس‌های مکرر تلفنی، دیدار‌های حضوری این دو نیز برقرار است و مهمترین دیدار ظریف و لاوروف زمانی اتفاق افتاد که الکاظمی نخست وزیر عراق نیز در تهران حضور داشت، و ظریف در سفر به مسکو بیش از ۲ ساعت گفت‌وگوی تلفنی با پوتین داشت، گفت‌وگوی تلفنی به خاطر کرونا و رعایت مسائل بهداشتی صورت گرفت.
برجام حاصل سال‌ها مذاکره ایران و غرب با حضور دو کشور چین و روسیه بود که ۵ سال پیش به امضای ۶ کشور به اصطلاح بزرگ دنیا رسید و تأیید شد. حتی توافق هسته‌ای مصوبه سازمان ملل را نیز با خود دارد، اما حتی این مصوبه نیز نتوانست تضمین آن باشد.توافق هسته‌ای یک پیمان دم دستی و ساده نبود، برجام حاصل سال‌ها مذاکره ایران و غرب با حضور دو کشور چین و روسیه بود که ۵ سال پیش به امضای ۶ کشور به اصطلاح بزرگ دنیا رسید و تأیید شد. حتی توافق هسته‌ای مصوبه سازمان ملل را نیز با خود دارد، اما حتی این مصوبه نیز نتوانست تضمین آن باشد.
با این وجود، روسیه و چین به برجام پایبند بوده و هستند و تلاش‌هایی را برای نجات برجام انجام داده‌اند، اما موفق به احیای آن نشده‌اند، مخالفت‌های این دو کشور با اقدامات اروپا و آمریکا علیه برجام تاکنون نتوانسته است جمهوری اسلامی ایران را به منافع خود در برجام برساند. آمریکا پس از خارج شدن از توافق هسته‌ای، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را افزایش داد و اروپا نیز به تعهدات خود عمل نکرد، با این که ایران همچنان به برجام پایبند است.
اجرای یکطرفه توافق هسته‌ای از سوی ایران خسارات فراوانی را به جمهوری اسلامی تحمیل کرد، نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز بار‌ها به آن اشاره کردند. شروط ایران برای بازیافت برجام روشن است، اجرای دقیق تعهدات برجامی از سوی اروپا و آمریکا، اما به نظر نمی‌رسد که این دو، سیاست بازگشت به برجام را در برنامه خود داشته باشند چرا که اگر قصد بر این بود، از برجام خارج نمی‌شدند.آمریکا و اروپا خواهان یک توافق تازه با رویکرد‌های متفاوت هستند، آن‌ها در پی توافقی دیگر و خواسته‌های نامتعارف می‌کردند که مباحث دیگری است و ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد.
حتی آمریکا و اروپا تلاش می‌کنند مانع لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران شوند و ایالات متحده به همین منظور پیش نویس قطعنامه‌ای را برای تصویب به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داده که تاکنون موفق نشده است.
مخالفت چین و روسیه با خواسته آمریکا و اروپا، نکته‌ای است که مانع اقدام غیر قانونی آن‌ها شده است.
ایران، روسیه و چین اکنون تبدیل به قطب مقابل آمریکا و اروپا شده‌اند و همگرایی این سه کشور بزرگ و تأثیر گذار در معادلات جهانی، محاسبات غرب را بر هم زده است. همکاری‌های گسترده ایران با چین که با توافق همکاری ۲۵ ساله این دو کشور تبلور خواهد یافت، ایالات متحده و اروپا را نگران کرده است و همین اتفاق می‌تواند میان ایران و روسیه نیز بیفتد. چندی پیش همزمان با سفر الکاظمی به ایران، محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی به روسیه سفر کرد و دیدار و گفت‌گو‌هایی با مقامات این کشور از جمله ولادیمیر پوتین رئیس جمهور و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه داشت.
با توجه به این که روسیه تاکنون از جمهوری اسلامی ایران در بحث توافق هسته‌ای حمایت کرده و حتی کاهش گام به گام تعهدات ایران را بر اساس برجام تفسیر کرده و آن را خلاف توافق ندانسته، قاعدتاً پیشنهاد‌هایی که در نظر لاوروف است، نباید به زیان جمهوری اسلامی ایران باشد، اما این پیشنهاد‌ها باید از سوی ایران بررسی و سپس تأیید شود.وزیر خارجه در باره پیشنهاد‌های روسیه قطعاً اطلاع دارد و باید آن‌ها را به افکار عمومی بازگو کند.در این میان لاوروف باید به این نکته توجه داشته باشد که آیا آمریکا با پیشنهاد‌های روسیه برای نجات برجام موافق است یا نه؟پیشنهاد‌های روسیه چه می‌تواند باشد که هم ایران را راضی کند و هم آمریکا و اروپا را؟ نکته مهم آن است که ما به ازایی که روسیه در نظر دارد که هم برجام حفظ شود و هم خسارت‌های ایران و پایبندی طرف‌های برجام به آن صورت گیرد چیست؟ ایران قطعا نمی‌تواند بر سر مزاری اشک بریزد که در آن مرده‌ای نیست و اعتماد و امید بستن به ناقضان برجام را نهایت بی‌تدبیری مضاعف می‌داند.