صادرات ۱۰۰ میلیون دلاری؛ صادراتی که با سرازیر کردن دلارهای پشت سبز می‌تواند کام بازار پرتنش ارز و سایر بازار‌ها شیرین کند اما این صادرات آنقدر‌ها هم که فکر می‌کنیم، شیرین نیست چراکه چوب حراجی بر "آب" به عنوان ثروت ملی است. طی روزهای اخیر خبری تعجب برانگیز با عنوان اینکه "صادرات هندوانه ۱۰۰ میلیون دلاری شد "روی خط خبرگزاری‌ها و صفحات فضای مجازی قرار گرفت و این در حالی است که تولید و صادرات این محصول آب بر طی ماه‌ها و سال‌های اخیر به کرات از سوی کارشناسان و تحلیلگران حوزه آب مورد انتقاد قرار گرفته است.
صادرات ۱۰۰ میلیون دلاری
براساس آمار گمرک از تجارت خارجی ایران، تا پایان تیرماه سال‌جاری، ۵۳۶ هزار و ۵۴۹ تن هندوانه از ایران به کشورهای دیگر صادر شده است که ارزش آن به حدود ۹۸ میلیون و ۹۷۲ هزار دلار می‌رسد. طبق مستندات هندوانه ایران در این مدت به ۳۲ کشور و البته بخش دیگری از آن نیز از طریق مناطق آزاد و ویژه صادر شده است. این اتفاق در حالی رخ داده که در مدت مشابه سال گذشته میزان صادرات هندوانه ۴۰۰ هزار و ۶۰ تن بوده است که ارزشی برابر ۷۷ میلیون و ۵۸۴ هزار دلار داشته است.
به این ترتیب مقایسه این آمار نشان می‌دهد که صادرات هندوانه در چهار ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۴ درصد افزایش یافته که ارزآوری آن نیز با رشد ۲۷ درصدی همراه بوده است.
از سوی دیگر با توجه به ارزش ریالی صادرات هندوانه در سال‌جاری و سال قبل، قیمت هر کیلو هندوانه صادراتی ایران در سال‌جاری ۷۵۷ تومان و در مدت مشابه سال گذشته ۶۲۹ تومان بوده است. این در حالی است که در حال حاضر قیمت هندوانه در میوه‌فروشی‌ها کیلویی ۲۰۰۰ تومان است.
براساس مطالعات و بررسی‌های صورت گرفته هندوانه از جمله صیفی‌جاتی است که برای پرورش آن آب زیادی لازم است و به همین دلیل در بسیاری از کشورها این میوه پرورش داده نمی‌شود.
چندی پیش وزارت جهاد کشاورزی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که میزان مصرف آب برای تولید هر کیلوگرم هندوانه در کشور کاهش یافته است و این رقم به ۲۸۶ لیتر آب رسیده است.
به گفته کارشناسان این حوزه ؛مصرف آب در تولید هندوانه طی سال‌های (۹۵-۹۱) از ۱۲۵۰۰مترمکعب در هکتار به ۹۷۴۰ مترمکعب در هکتار کاهش یافته است به طوری که در سال ۹۱، به ازای هر مترمکعب آب مصرفی ۲.۲ کیلوگرم محصول هندوانه تولید می‌شده است که با افزایش بهره‌وری، میزان تولید به ۳.۵ کیلوگرم به ازای هر مترمکعب افزایش یافته است.براین اساس این نکته حاصل می‌شود که آب مورد نیاز برای تولید یک کیلوگرم هندوانه از ۴۵۵ لیتر در سال ۹۱ به ۲۸۶ لیتر در سال ۹۵ معادل ۳۷ درصد کاهش یافته است.
هدرروی یک سد آب
اما نکته قابل توجه در این میان آن است که کارشناسان معتقدند تولید یک هندوانه به ۵۰۰ لیتر آب نیاز دارد. به سخن دیگر این میزان معادل آب یک سدی مانند کرج هندوانه در یک سال است؛ آبی که می‌تواند بخش اعظمی از مشکلات کنونی کشور را حل کند.
طی ماه‌ها و سال‌های اخیر متولیان مربوط به آب در حوزه وزارتی برای رفع مشکلات پیش آمده ناشی از کمبود آب براین مساله تاکید کرده‌اند که اگر مردم صرفه‌جویی کنند می‌توانیم این تابستان گرم را بدون جیره‌بندی و قطع آب به پایان برسانیم و این داستان هر سال و هر سال تکرار می‌شود اما هر سال این مردم هستند که صرفه‌جویی می‌کنند اما در مقابل مسئولین همچنان چوب حراج خود را بر این ثروت ملی می‌زنند و راه را برای هدرروی آبی که می‌تواند آبادانی را به کشور بازگرداند؛ هموار می‌کنند.
نکته جالب‌تر در این خصوص آن است که چندی پیش مدیرکل مدیریت مصرف آب شرکت آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه در حال حاضر ۲۵.۵ درصد میزان آب بدون درآمد است که این میزان شامل سه بخش هدررفت ظاهری، هدررفت واقعی و مصارف مجاز بدون درآمد است مدعی شد که "آن بخشی که به شکل واقعی از لوله آب هدر می‌رود و نشتی دارد، در شبکه توزیع کشور ۱۳.۴ درصد است و این عدد برای شهر تهران (هدررفت واقعی) ۱۴ تا ۱۵ درصد است."
به گفته مدیرکل مدیریت مصرف آب شرکت آب و فاضلاب کشور؛ میزان هدررفت ظاهری در کشور ۱۰.۴ درصد و میزان مصارف مجاز بدون درآمد ۱.۷درصد است.
نکته قابل تامل‌تر در صحبت‌های وی این بود که اعلام کرده بود؛ "عدد ۱۳.۴ درصد هدررفت واقعی نسبت به کشورهای توسعه یافته شاید تا حدودی بالا باشد اما این هدررفت در منطقه خاورمیانه و کشورهای همسایه رقم مناسبی است چراکه هدررفت آب و میزان آب بدون درآمد در کشورهای مثل تاجیکستان، ازبکستان و پاکستان تا ۳۵ درصد نیز می‌رسد." وی همچنین مدعی شده بودکه "سالانه ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب به صورت واقعی در شبکه توزیع به هدر می‌رود البته ۲۵۰ میلیون مترمکعب از این ۸۰۰ میلیون مترمکعب اجتناب‌ناپذیر است بنابراین تفاوت این دو عدد را می‌توان با اقداماتی در شبکه توزیع کاهش داد."
دریافت صفحه با کد QR