پس از کِش و قوسهای فراوان و مذاکرات طولانیمدت و مکرر ایران با طرفهای اروپایی، آمریکا، روسیه و چین، توافقی حاصل شد به عنوان برجام که چندان هم دوام نیاورد و با یک امضای رئیسجمهور آمریکا منتفی تلقی شد و دیگر اعضای باقی مانده در آن با ایران وارد مذاکرات جدیدی شدند تا شاید بتوانند در فضای خروج آمریکا از برجام منافع ایران را تامین کنند ولی گویا توان این کار را ندارند.
بهروز کمالوندی در ابتدای این گفتوگو با بیان اینکه خبری را که چندی پیش درخصوص موفقیت سازمان در حوزه کوآنتوم منتشر شد متاسفانه چندان به آن پرداخته نشد، اظهار داشت: این تحول بزرگی بود و اصطلاحا به آن درهم تنیدگی کوآنتو میگویند که تکنولوژی بسیار پیشرفتهای است که به واقع انقلابی ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: دانشمندان ما در مرکز لیزر ایران با حضور صالحی و ستاری آزمایش موفقی را در این خصوص انجام دادند، هرچند قبلاً هم در سال گذشته این آزمایشها انجام شده بود اما تکرار آزمایشها را در دستور کار قرار دادیم تا مطمئن شویم نتایج به دست آمده اتفاقی نبوده است.
معاون امور بینالملل سازمان انرژی اتمی کشورمان تصریح کرد: این موفقیت گامی است به سمت تکنولوژی انقلابی چراکه در مرزهای دانش و تکنولوژی، افقهای دوری را میتوان دید و البته اجرایی شدن آنها هم زمان میبرد. احتمالا فرزندان شما زمانی که به سن امروز شما برسند، ابرکامپیوترهایی که امروز وجود دارند را در اندازه لب تاپهای امروز روی میز و جلوی خود خواهند داشت و به عنوان کامپیوترهای شخصی از آنها استفاده میکنند و بنابراین میتوانید حدس بزنید در آن زمان چه ابرکامپیوترهایی خواهد آمد.
کمالوندی افزود: با این فناوری بخصوص در دو حوزه کامپیوتر و مخابرات تحولات بسیار بزرگی را شاهد خواهیم بود و در حوزه مخابرات سرعت از سرعت نور فراتر میرود، ولی سرعت کوانتومی چیزی بالاتر از آن است به نحوی که تا شما محاسبه یا سوالی را مطرح کنید جواب آن در همان لحظه حتی بدون اینکه کسری از ثانیه در کار باشد، داده خواهد شد.
وی با بیان اینکه در حوزه تحقیق و توسعه هم پیشرفتهای خوبی را داریم، بیان کرد: قریب دو سال است که از تزریق گاز دستگاههای IR۸ ما میگذرد و آزمایشات مختلفی را روی آن انجام دادهایم، IR۶ به مرحله صحهگذاری نزدیک شده، البته صحهگذاریها و تحقیق و توسعه سانتریفیوژها چند سال زمان میبرد چراکه آزمایشات مختلفی رویشان انجام میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: از آنجا که این دستگاهها گرانقیمت هستند، باید تستهای مختلفی را از جنبههای گوناگون پشت سر بگذارند تا با برطرف شدن ایرادات و نواقص، به سمت تجاری شدن حرکت کنند. البته اگر کشور تصمیم به تولید انبوه دستگاههای IR۶ بگیرد، ما هیچ مشکلی نداریم و میتوانیم این کار را انجام دهیم.
کمالوندی در مورد آمادگی سازمان انرژی اتمی نیز گفت: اگر کشور بخواهد تصمیمی برای فشار به طرف مقابل بگیرد، میتوان کارهایی را انجام داد ولی توصیه کارشناسان ما این است که روند تحقیق و توسعه بصورت کامل طی شود تا فرایند بهینهسازی و توسعه بصورت طبیعی انجام شود.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه زمانی تائید طراحی تفصیلی بازطراحی راکتور اراک از طرف چین صورت میگیرد که بخواهیم وارد اجرا شویم؟ اظهار داشت: فکر میکنم تا چند ماه آینده طرف چینی تائید طراحی تفصیلی ما را انجام دهد.
معاون امور بینالملل سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوال دیگری که پس از تایید طراحی تفصیلی وارد فاز اجرایی باز طراحی اراک میشویم؟ گفت: بله، برخی کارها را میتوانید همزمان انجام دهید بطور مثال زمانی که شما در حال اسکلتسازی یک ساختمان هستید میتوانید صحبت از وسایل درون ساختمان را هم داشته باشید. این دیگر به کارشناسان داخلی ما باز میگردد که بگویند تجهیزات لازم را خودمان بسازیم و یا از اروپا وارد کنیم، در حالی که چینیها هم بدشان نمیآید که از آنها خرید داشته باشیم.
همچنین در ادامه کمالوندی این سوال را که آخرین وضعیت ساخت مراکز ۱ و ۲ نیروگاه بوشهر و همکاریهای ما با طرف روسی به کجا رسید؟ را اینگونه پاسخ داد: آنچه که ما امضا کردیم قرار بر این بود که نیروگاه اولی ۸ سال و دومی ۱۰ سال پس از امضا به مرحله راهاندازی برسد، الان دو سال از اجرایی شدن قرارداد میگذرد. بنابراین نیروگاه اول ما شش سال بعد و نیروگاه دوم ما هشت سال بعد راه اندازی میشود.
وی ادامه داد: سرعت کارهای ساختمانی خیلی خوب است، آنچه که با روسها قرار گذاشتیم این است که اواسط ۲۰۱۹ فونداسیون آن گذاشته شود که مرحله مهمی است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که برنامه ما برای ادامه یا توقف اقدامات در چارچوب تعهدات داوطلبانه پروتکل الحاقی ایران چیست؟ بیان کرد: سازمان انرژی اتمی مجری تصمیمات مراجع بالای نظام است، الان هم مرجع رسیدگی به این امور هیات نظارت بر اجرای برجام است، البته سازمان هم نظرات و ایدههای خود را ارائه میکند، به این ترتیب که سناریوهای مختلفی در چارچوب داخل و خارج از برجام، فضای بعد از برجام و امثال اینها را بررسی کرده و قبلا ارائه کردهایم و برای هر کدام از این حالتها آمادگیهای لازم را داریم، ولی تا زمانی که دستوری به ما ندهند نمیتوانیم راسا اقدام خاصی انجام دهیم.
کمالوندی افزود: در هیات نظارت هم مجموعهای از افراد، متشکل از دولت و غیر دولتیها هستند البته همه آنها مسئولان نظام هستند. صحبتهایی مطرح بود که اگر اروپاییها تعللی داشته باشند ما بخشی از تعهدات خود را انجام ندهیم و یا برخی محدویتها را کنار بگذاریم، البته در جلسات مختلف هیات نظارت هم بحثهای مفصلی شد.
وی با بیان اینکه فعلا قرار بر این است نتیجه کار اروپاییها را ببینیم و بعدا تصمیمگیری کنیم، خاطرنشان کرد: باید توازنی بین تعهدات و مزایا وجود داشته باشد، اگر تعهدات خودمان را انجام دهیم ولی مزایایی برای ما نداشته باشد ادامه آن معنایی ندارد و ممکن است ما از تعهدات خود بکاهیم. طبق پاراگراف ۲۶ برجام این حق را داریم که اگر طرف مقابل به تعهدات خودش عمل نکرد ایران بخشی و یا همه تعهدات خود را میتواند انجام ندهد، این یک تصمیم سیاسی است و نه فنی و برای همین در اختیار سازمان نیست.
معاون امور بینالملل سازمان انرژی اتمی درباره اینکه آیا در مورد پروتکل الحاقی دستور مشخصی نداشتید که اجرا یا متوقف شود؟ تاکید کرد: خیر، فعلا در هیچ حوزهای دستوری نداریم. اگر طرفهای دیگر به خصوص اروپاییها تلاش بیشتری کنند ممکن است ایران هم تعهدات خودش را ادامه دهد. ما هم مثل شما پیگیر اخبار هستیم. مهر