همه ساله فرارسیدن هفته دفاع مقدس یادآور ۸ سال درس ، تجربه و افتخار برای مردم ایران است . درحالی که ارتش تا به دندان مسلح عراق در تهاجمی گسترده استقلال و امنیت کشورمان را هدف گرفته بود و قدرتهای استکباری غرب و شرق با تمام توان صدام را پشتیبانی می کردند ، همه مردم ایران از کوچک تا بزرگ ، زن و مرد، پیرو جوان به پای کار آمدند و این تلاش بزرگ ، ایستادگی و مقاومت را به همراه خود داشت که بار دیگر پیروزی را برای مردم کشورمان به ارمغان آورد.
حالا در چهلمین سالگرد دفاع مقدس قرار داریم ، مردم کشورمان به پیشرفت های بزرگی در زمینه های مختلف دست یافته اند اما دشمنی های دشمنان نظام پایان نیافته و هر روز با نقشه ای جدید علیه مردم ایران پیاده می شود. در سالهای ابتدایی انقلاب ، از آنجا که نهال انقلاب روزهای ابتدایی رشد خود را طی می کرد دشمنان تلاش کردند تا با حرکت‌های نظامی و جنگ ، انقلاب اسلامی را خاموش و به ثروتهای ملی کشورمان دست اندازی کنند. اما گذر زمان و مقاومت مردم کشورمان نشان داد که آنها نمی توانند در مبارزه نظامی حریف مردم ایران شوند.
با توجه به شکست دشمن در مراحل مختلف حمله ها و تهدیدات نظامی علیه کشورمان ، حالا دشمن روشهای جدیدی را در پیش گرفته و برنامه های تازه‌ای را برای مقابله با انقلاب اسلامی در دست دارد.
این جنگ های تازه ، رویکردی تازه دارد ، اما مسئله اینجاست که چگونه در شرایط فعلی کشورمان می توانیم از تجربه موفق دفاع مقدس برای پیروزی در این جنگ‌های اخیر از جمله جنگ اقتصادی بهره ببریم.
این نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب بارها به آن اشاره کرده‌اند، ایشان در فرمایش خود در دیدار برخی از فرماندهان و کارکنان نیروی زمینی ارتش در این باره فرمودند: از تجربه‌ی جنگ در دوره‌های نظامی، حدّاکثر استفاده بشود. هم به منظور استفاده از جنبه‌ی علمی وقایع جنگ که البته مهم است و هم به منظور زنده نگهداشتنِ آن روزهای پرافتخار. همچنین ایشان در بیانات خود در دیدار جمعی از ایثار گران و خانواده های شهدا تاکید کردند :‌ما امروز یک نسل نوی شادابِ تازه به میدان وارد شده‌ای را در کشور خودمان داریم که باید از از تجربه میدان جنگ که ایستادگی در آن، شهادت و جانبازی و محرومیت از سلامتی و دوری از خانمان و راحتی و فرزندان و عزیزان را داشت، استفاده کند.
بررسی شاخصه‌ها و مؤلفه‌های پیروزی جنگ
برای استفاده از تجارب جنگ مهمترین نکته استفاده از شاخصه ها و مولفه‌های پیروزی کشورمان در جنگ تحمیلی است. در آن زمان انقلاب اسلامی نوپا بود، اما الگوی مدیریتی حاکم و هدایت نظام توسط رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره ) موجب شد تا مردم یکپارچه در خدمت نظام و انقلاب قرار داشته باشند.
سارا فلاحی عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس در گفتگو با روزنامه سیاست روز در این باره گفت: برای استفاده از تجربه‌های جنگ، نیاز است تا الگوی مدیریتی حاکم و شاخصه های آن در آن زمان بررسی شود. وی با اشاره اینکه مدیریت حاکم در زمان جنگ سبب شد تا موفقیت‌های بسیاری نصیب کشورمان شود و در عین حال یک وجب از خاک ایران در اختیار دشمنان قرار نداشته باشد، افزود: مقاومت مردم کشورمان در دوران دفاع مقدس در طول تاریخ ایران کم نظیر بوده است.
همچنین وحید جلال زاده عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی در گفتگو با روزنامه سیاست روز در این باره گفت : دفاع مقدس تجربه ای ناگزیر و بسیار درخشان و ارزشمند برای مردم ایران بود.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه قصد جنگ و نزاع با کشورهای دیگر نداشته و ندارد. بعثی ها به قصد تصرف ذخایر نفت سرزمینهای جنوبی و اشغال خوزستان در مرحله اول حمله به کشورمان را داشتند تا انقلاب را ساقط کنند. اما مردم کشورمان در طول دفاع مقدس نشان دادند که خیال آنها خیلی خام بوده که هیچگاه به نتیجه نمی رسد. جلال زاده خاطرنشان کرد : برای رفع مشکلات امروز کشور نیز می توانیم با بررسی روند انقلاب اسلامی و نبرد با دشمن از همان روز اول به نتایج بسیار خوبی دست یابیم و از درسها و تجربیات آن زمان استفاده کنیم.
روایت همدلی، گذشت و فداکاری از دیروز تا امروز
یکی از نکات بسیار جالب و مورد توجه در این زمینه وجود همدلی، ایثار و فداکاری بسیار گسترده در میان مردم هنگام جنگ بود. در طول دوران هشت سال دفاع مقدس در کنار ایثار و از خودگذشتگی رزمندگان ، این همراهمی مردم و ولایتمداری آنها بود که موجب شد تا پیروزی‌های بزرگ نصیب رزمندگان اسلام شود.
سارا فلاحی نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با روزنامه سیاست روز در این باره گفت: مهمترن مؤلفه در دوران ۸ سال دفاع مقدس فداکاری توأم با روحیه کار جهادی بود .
وی افزود: در آن زمان رفتارها خودخواهانه نبود و کسانی که مدیریت جنگ و دفاع مقدس را بر عهده داشتند، ازخودگذشتگی بسیار بالایی نشان می دادند . این روحیه تا آنجا اوج گرفته بود که در خاطرات رزمندگان اسلام از فرماندهانی یاد می شود که پوتین سربازان زیر دست خود را واکس زده و تمیز می کردند تا آنها لحظه‌ای استراحت کنند.این روحیه ای بود که امروزه می توانیم ثمرات آن را در زمینه خدمت سربازان سلامت و مقابله همگانی با شیوع بیماری کرونا مشاهده کنیم. یادمان باشد زمانی دشمنان نظام از تحویل سیم خاردار به کشورمان خودداری می کردند و حتی برای حضور در جبهه ها و تامین لباس رزم و کفش جنگ برای رزمندگان مقدور نبود.
وحید جلال زاده عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی در این باره گفت: در همین دوران دفاع مقدس بود که دشمنان نهایت خباثت و دشمنی خود را به ما نشان دادند. در زمان شروع جنگ، عراق تنها ۴۰۰ هواپیمای جنگی داشت ولی در پایان جنگ دارای ۷۰۰ هواپیمای جنگی شده بود که این امر نشان حمایت گسترده غرب از عراق در نبرد با ایران داشت.
وی افزود: با وجود بالاترین حمایت ها از سوی امریکا و غرب، مردم کشورمان موفق به پیروزی در جنگ در بالاترین و بهترین سطح شدند و همین موضوع بود که موجب شد عراق در سازمان ملل به عنوان آغازگر جنگ معرفی شود و خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل در آن زمان در نطق خود از ایران حمایت و عراق را به عنوان مسئول جنگ معرفی کند. جلال زاده با بیان این موضوع مردمی شدن یکی دیگر از رمزهای پیروزی در زمان دفاع مقدس بود، اظهار داشت: هرجا به مردم مراجعه کردیم پیروزی از آن ما بود، این تجربه‌ای است که هم در جنگ و هم در فتنه ۸۸ شاهد آن بودیم و مردم حامی نظام خود بودند. وی با اشاره به اینکه اکنون نیز باید برای حل مشکلات اقتصادی کشور، اقتصاد را به مردم بسپاریم، گفت: جنگ به ما آموخت که اگر ما به مردم تکیه کنیم می توانیم به موفقیت‌های زیادی دست یابیم. اگر مردم در زمان جنگ به شکل بسیج وارد عرصه نبرد نمی شدند کادر سپاه و ارتش نمی توانست موفقیت های گسترده را کسب کند.
نماینده ارومیه با اظهار تأسف از اینکه دولتها اقتصاد را در دست خود گرفته‌اند، افزود: این مردم بودند که ما را در جنگ به پیروزی رساندند و اکنون نیز راه برون رفت از مشکلات اقتصادی تکیه به مردم است .
وحدت کلمه
یکی از مهمترین درسهایی که می توان از جنگ تحمیلی گرفت، وحدت کلمه تحت رهبری حضرت امام خمینی (ره ) بود. مردم و مسئولین همه یک مقصد را داشتند و همه شعار جنگ جنگ تا پیروزی سر می دادند . این یکی بودن حرف همه مردم و مسئولین و وحدت مقصد پیروزی تجربه بسیار گرانبهایی بود که همه مردم در زمان دفاع مقدس آن را تجربه کردند.
سارا فلاحی نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی در ادامه در این باره گفت: یکی از مهمترین مؤلفه‌ها و تجربیات مؤثر جنگ، داشتن وحدت استراتژیک در مدیریت بود. وی با اشاره به اینکه تعدد و تکثر تصمیم گیری ها موجب بروز صداهای مختلف می‌شود ، اظهار داشت: در زمان جنگ منافع ملی مشخص بود و آرمان و هدف همه مردم پیروزی بر دشمنان نظام بود و همه مردم و مسئولین نیز بر سر آن توافق داشتند بنابراین توانستند به پیروزی دست یابند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: زمانی که خودمان بر سر منافع مختلف سیاسی و اقتصادی جنگ داخلی داشته باشیم و قربانی خواسته‌ها و نیاز امروز خود و حزب و گروهمان باشیم نمی‌توانیم به آن موفقیت‌های زمان جنگ برسیم. روحیه وحدت استراتژیک از جمله مهمترین تجربیات جنگ است که نیاز امروز کشور محسوب می شود.
روحیه مبتنی بر معنویت
وی در ادامه خاطرنشان کرد: داشتن روحیه مبتنی بر معنویت و اخلاق چه در مدیریت اقتصادی و چه در سایر موارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اینکه در مدیریت اقتصادی به جای منافع ملی، در نظر بگیریم که چه نوع رانتی نصیب ما می شود و یا می توانیم برای فامیل یا دوستان خود امکانات و پست‌هایی را فراهم کنیم روحیه‌ای بود که در دوران دفاع مقدس وجود نداشت.
در حال حاضر نیز یکی از مهمترین درسهایی که می توانیم از دفاع مقدس بگیریم، عوض کردن مدیریت بر مبنای قوم گرایی است.
جوانگرایی و استفاده از پتانسیل زنان به عنوان نیمی از جامعه
باید گفت که جوانگرایی و سپردن مسئولیت اداره کشور به جوانان، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر برای پیشرفت یک جامعه است. مقام معظم رهبری از سال‌ها پیش توجه به جوانان و لزوم جوانگرایی در ساختارهای کشور را یکی از راه‌های برون رفت از مشکلات و هموار کننده مسیر پیشرفت کشور می‌دانستند. ایشان حتی در فرامین خود تاکید کرده بودند که در حرکت انبیای الهی هم از جمله حرکت صدر اسلام محور حرکت و مرکز تلاش و تحرک، جوانان بودند. در دوران دفاع مقدس نیز بخش مهمی از مسئولیت‌های نظامی کشور برعهده جوانانی قرار گرفت که تجربه چندانی در امور نظامی نداشتند اما با تکیه بر ایمان و روحیه خودباوری توانستند ارتش تا بُن دندان مسلح رژیم بعث را در ضربه‌های متعددی به شکست بکشانند.
وحید جلال زاده عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی و نماینده مردم ارومیه در این باره به سیاست روز گفت : اعتماد به جوانان در جنگ نشان داد که می توانیم از روحیه آرمان خواهی و کارآمدی که در جوانان وجود دارد به خوبی بهره ببریم.
وی افزود: در جنگ، ما به بسیجی های ۱۳ تا ۲۵ سال اعتماد کردیم و نتیجه آن ظهور و بروز شهدایی چون شهید باکری، شهید همت و شهید خرازی است. آنها در آن زمان سن بالایی نداشتند اما توانستند در عملیات‌های متعددی جنگ را به نفع کشورمان به پیروزی برسانند. سارا فلاحی نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره تاکید کرد: سپردن مدیریت به جوانان در جنگ تحمیلی یکی از مؤلفه‌هایی بود که نشان داد ، که جوانان می توانند با پتانسیل بالایی که در عرصه‌های سیاسی ، اقتصادی و نظامی دارند، موفقیت‌های بسیاری را نصیب کشور کنند .
وی با اشاره به اینکه حضور زنان در دفاع مقدس به عنوان یکی از سطوح مهم مبارزه و دفاع محسوب می‌شد، گفت: در زمان دفاع مقدس از زنان استفاده ابزاری نمی شد و اعتقادی بر وجود زنان به عنوان تلطیف کننده فضا وجود نداشت. فلاحی با اشاره به اینکه این دیدگاه از ابتدای انقلاب در مورد زنان و تفکر امام (ره ) وجود داشت، اظهار داشت: مدیریت خانم دباغ به عنوان یکی از زنان انقلابی نمونه بزرگی از این نوع تفکر است. وی با اشاره به اینکه در زمان دفاع مقدس زنان در بحث بهداشت و درمان افتخار آفرینی‌های زیادی کردند و حتی عده‌ای از آنان در این مسیر به اسارت گرفته شدند، گفت : در آن زمان از زنان متناسب با توانایی آنان استفاده می شد.
جنگ نرم
در حال حاضر دشمنان انقلاب اسلامی که در نبرد نظامی توان مقابله با جمهوری اسلامی و ملت ایران را ندارند، تمام توان خود را در جنگ نرم و جنگ اقتصادی به کار گرفته‌اند.
وحید جلال زاده عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی در ادامه گفتگو در این باره گفت: ما در عرصه جنگ نرم، هم خسارت و هم پیروزی داشته‌ایم . متأسفانه آنجا که بدون علم و آگاهی فضای مجازی و اپلیکیشن ها را به حال خود رها کردیم کوتاهی کردیم.
وی افزود: مجلس مدتها است که به دنبال شبکه ملی اطلاعات است اما هنوز دولت نتوانسته این شبکه را راه اندازی کند و آن را شکل دهد.جلال زاده با اشاره به اینکه کشور از بابت اینکه فضای اینترنتی به بیگانگان سپرده شده است در خطر است ، یادآور شد: ما طرفدار فیلتر سازی نیستیم بلکه طرفدار مصون سازی هستیم . بسیاری از جوانان کشور ما در خارج تحصیل کرده اند و در محیط بیگانه بوده اند اما چون مصون بودند دین ، ایمان و اندیشه انقلابی آنان خدشه دار نشد.وی تاکید کرد : اگر نتوانیم مدیریت این فضا را به عهده بگیرم به آن می بازیم. آگاهی و هوشیاری لازم جوانان ما در میدان جنگ نرم است و متاسفانه علیرغم گزارش خواهی مجلس و کمیسیون امنیت ملی از وزیر در این باره وی نتوانست مجلس را در این باره قانع کند.از سوی دیگر فلاحی نماینده مردم ایلام نیز در این باره گفت: برای جلوگیری از جنگ نرم باید قدرت نرم افزاری خود را افزایش دهیم. اینکه دشمنان به دنبال تغییر سبک زندگی در ایران هستند برای تغییر لایه های زیری باورهای و بینش های جوانان است. وی افزود : اگر بخواهیم از تغییر باورها جلوگیری کنیم نیاز به اعتماد زایی داریم و اعتماد مردم زمانی کسب می شود که برای آنان کار و تلاش کنیم و ناتوانی خود را به حساب دین نگذاریم
فلاحی تصریح کرد : اگر گردش نخبگان در کشور وجود داشته باشد و مدیریت ها بر مبنای رانت نباشد در آن زمان می توانیم باور مردم به مدیریت را برگردانیم و در آن زمان دیگر تریبون های خارجی این قدرت را ندارند که ذائقه مردم را مدیریت کنند . مردم کشور ما بسیار خوب، قانع و قدرشناس هستند و اگر یک قدم برای آنها برداشته شود ، ۱۰۰ قدم به سوی دولت گام بر می دارند. 

^{نویسنده: کتایون مافی}