افغانستان پس از ۱۷ سال حضور نیروهای خارجی همچنان با سرنوشتی نامعلوم دست به گریبان است از یکسو همچنان خطر تروریسم و درگیری میان دولت مرکزی و طالبان فضایی از ناامنی را بر کشور حاکم ساخته و از سوی دیگر فساد سنگین اقتصادی و اختلافات میان افغانستان و پاکستان و سیاستهای نامعلوم بازیگران خارجی عملا این کشور را دچار چالشها و مشکلات بسیاری کرده است. آنچه در روند تحولات افغانستان قابل توجه است اقدام آمریکا مبنی بر حضور نیروهای امنیتی شرکتهای خصوصی در این کشور است. براساس طرح مذکور در کنار نیروهای آمریکایی، شرکتهای خصوصی امنیتی نیز می توانند در این کشور فعالیت داشته باشند.
بررسی کارنامه شرکتهای امنیتی نشان میدهد که آنها در گذشته نیز در افغانستان و عراق حضور داشتهاند که معروفترین آنها شرکت بلک واتر بوده است. کارنامه این شرکتها نیز سراسر کشتار و جنایت است به ویژه اینکه بسیاری از آنها ترکیبی از قاتلان و زندانیان حبس ابد است که دوران محکومیت خود را در این شرکتها سپری میکنند. پرونده جنایات بلک واترها همچنان در افغانستان و عراق باز بوده و بسیاری از اعضا آن محکوم به جنایت علیه بشریت هستند. حال این سوال مطرح میشود که چرا آمریکا به بازگشت دوباره این شرکتها نظر دارد و خواستار فعال شدن آنها در افغانستان است؟
پاسخ به این پرسش را در تحولات افغانستان و منطقه میتوان جستوجو کرد. آمریکا پس از ۱۷ سال حضور در افغانستان نتوانسته دستاوردی در تحقق اهداف خود داشته باشد همچنان جنگ و هزینههای انسانی و مالی بسیاری را متحمل میشود. در همین حال آمریکا به دلیل چالشهای اقتصادی دیگر توان اقدام نظامی گسترده در جهان را ندارد چنانکه حتی برای حضور در سوریه آمریکا بر لزوم تامین هزینههای این حضور از سوی کشورهای عربی تاکید کرده است.
نکته دیگر آنکه در آستانه انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا، ترامپ که منتقد سیاستهای جهانی اوباما است سعی دارد تا خود را فاتح نبرد در غرب آسیا نشان دهد که اعلام قطع کمکهای آمریکا به معارضان سوری و نیز آوردن پای امارات و قطر به جنگ افغانستان، نمودی از این رفتار است. با توجه به این شرایط میتوان گفت که آمریکا با آوردن شرکتهای خصوصی امنیتی به افغانستان در کنار کاهش هزینههای نظامی و انسانی خود سعی دارد تا با کاهش نظامیان آمریکایی ادعایی برتری در برابر تروریسم را مطرح و از آن در جهت انتخابات کنگره بهره گیرد.
در این میان این نکته مهم مطرح است که حضور این نیروها در افغانستان نه تنها نمیتواند کمکی به برقراری امنیت داشته باشد بلکه زمینهساز بحرانهای جدید امنیتی در این کشور خواهد شد چراکه کارنامه این شرکتها نشان میدهد که آنها نه تنها توان و برنامهای برای حمایت از مردم افغانستان ندارند بلکه تنها واژهای که میشناسند کشتار است و برای آنها تروریست و مردم عادی تفاوتی نداشته و صرفا شلیک را آموختهاند که نتیجه آن کشتار هزاران انسان بیگناه در عراق و افغانستان به دست این نیروهای امنیتی خصوصی بوده است.
نویسنده: قاسم غفوری