دوشنبه ۵ خرداد ۱۳۹۹ - ۲۳:۱۶
کد مطلب : 113873
«چالش قانون» گزارشهای پژوهشی پژوهشکده شورای نگهبان را معرفی، نقد و بررسی (۵۵) میکند:

ناکارآمدی گفتمان اجتماعی فریضه امر بمعروف و نهی از منکر!؟

تحليل مبانی نظام جمهوری اسلامی ايران: تحليل مبانی اصل هشتم قانون اساسی
اشاره: پژوهشکده شورای نگهبان، بازوی تحقیقاتی شورای نگهبان در انجام وظایفی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر عهده این شورا قرار داده است. گزارش های پژوهشی یکی از مجموعه آثار علمی منتشر شده از سوی این پژوهشکده است که توسط گروه های علمی پژوهشی شاغل در آن انجام شده است. گزارش های پژوهشی معمولا به مفاهیم پایه مرتبط با وظایف شورای نگهبان می پردازد. «چالش قانون» ضمن اعلام آمادگی برای انعکاس متن جوابیه پژوهشکده شورای نگهبان، پیشاپیش از حسن توجه و پیشنهادات سازنده اندیشمندان و نخبگان سپاسگزاری می کند. این نوشتار به معرفی، نقد و بررسی گزارش پژوهشی تحليل مباني نظام جمهوري اسلامي ايران: تحليل مباني اصل هشتم قانون اساسي می پردازد که هم اکنون از نظر خوانندگان گرامی می گذرد:

اصل هشتم قانون اساسی
اصل هشتم قانون اساسی:
در جمهوری اسلامی ایران دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منكر وظیفه ای است همگانی و متقابل بر عهده مردم نسبت به یكدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت. شرایط و حدود و كیفیت آن را قانون معین می كند. و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنكر.

معرفی گزارش
شناسنامه گزارش
عنوان گزارش: تحليل مباني نظام جمهوري اسلامي ايران: تحليل مباني اصل هشتم قانون اساسي
شماره مسلسل: ۱۳۹۴۰۱۵۱
مولف: آيت الله عباس كعبي
تحقيق و تنقيح: مهدي رجايي
ويراستار تخصصي: علي بهادري جهرمي
ناظر علمی:
ویراستار تخصصی:
ویراستار ادبی: نامشخص
تاريخ انتشار: ۲۹/۰۹/۱۳۹۴
ویرایش: اول
تاریخ بروزرسانی: نامشخص
معاونت:
دفتر: مطالعات نظام سازي اسلامي
شمارگان: نامشخص
تعداد صفحات: صفحه
ناشر: پژوهشکده شورای نگهبان
قیمت: نامشخص
منبع: درگاه الکترونیک پژوهشکده شورای نگهبان
در مقدمه گزارش با عنوان ضرورت و اهمیت امر به معروف و نهی از منكر در جامعه اسلامی اینگونه آمده است: ضرورت و اهمیت امر به معروف و نهی از منكر در جامعه اسلامی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر فقه سیاسی و آموزه های آن نگاشته شده است و در همین راستا در برخی از اصول آن استنادات فقهی مربوطه نیز بیان شده است كه این خود نشانی از ودیعه گیری گسترده قانون اساسی از فقه سیاسی است. از سویی این اصول كلی مبتنی بر فقه سیاسی و ادله آن بوده و از سوی دیگر این اصول به عنوان اصول كلی در قانون اساسی مطرح می شوند كه بالتبع این اصول مبنای اصول مذكور در فصول بعدی قانون اساسی هستند كه این امر موجب ابتنای اصول دیگر بر فقه سیاسی نیز می شود. اضافه شدن مفاد امر به معروف و نهی از منكر در قالب اصل هشتم قانون اساسی نیز در همین راستاست؛ زیرا امر به معروف و نهی از منكر راهكار بدیعی است كه اسلام در تنظیم روابط اجتماعی پیش روی جامعه اسلامی قرار داده و آن را زیربنا و مبنای بسیاری از دستورات و تعالیم خود قرار می دهد. اعضای مجلس بررسی نهایی قانون اساسی با ادراك این مهم و جایگاه رفیعی كه این فریضه در فقه سیاسی و اجتماعی اسلام دارد با اینكه این اصل در پیش نویس قانون اساسی تعبیه نشده بود، با توجه به اهمیت و راهگشای آن در بسیاری از مباحث فردی و اجتماعی، بر آن شدند تا این اصل را به عنوان مبنای بسیاری از اصولی كه در ادامه بیان می شود، در میان اصول كلی قانون اساسی جای دهند. علاوه بر این، امور دیگری وجود دارد كه مبین اهمیت این فریضه بوده و مشعر بر لزوم توجه قانون اساسی به این فریضه در راستای استفاده از ظرفیت های موجود در امر به معروف و نهی از منكر است. انسان زندگی اجتماعی را بر مشی انفرادی ترجیح می دهد.
این امر به علت محاسنی است كه زندگی اجتماعی برای وی به دنبال دارد. ولی زندگی اجتماعی برای انسان همواره مستلزم مشكلاتی است كه او را بر آن داشته تا برای كاهش این مشكلات تدبیری بیندیشد. امر به معروف و نهی از منكر یكی از تدابیری است كه این ناهنجاری ها و آسیب ها را به حداقل می رساند. از سوی دیگر در عرصه حكمرانی نیز یكی از طرق مهم برخورداری عمومی از منافع حاكمیت و تحفظ جامعه از معایب آن، مشاركت سیاسی در همه ابعاد آن دانسته شده است. این مشاركت به اشكال گوناگونی قابلیت تحقق دارد. در نظام فكری اسلام، امر به معروف و نهی از منكر به عنوان یكی از اشكال مهم مشاركت عمومی در عرصه اجتماعی و سیاسی شناخته می شود. این فریضه به عنوان ابزاری آگاهی بخش و بازدارنده در حوزه حكومتی نیز از جایگاه رفیعی برخوردار است و همین امر متفكران حوزه زمامداری و فقه حكومتی را بر می انگیزد تا اندیشه هایی نو در این حوزه مطرح كنند و این فریضه را از زاویه زمامداری و روابط متقابل مردم و حكومت مورد بازبینی قرار داده و به نظریه پردازی در این گستره بپردازند.
مبحث اول: مفهوم شناسی امر به معروف و نهی از منكر
گفتار اول: مفهوم امر به معروف و نهی از منكر
گفتار دوم: مفاهیم مشابه
بند اول: دعوت به خیر
بند دوم: حسبه
بند سوم: تعزیر
مبحث دوم: ماهیت امر به معروف و نهی از منكر
گفتار اول: امر به معروف و نهی از منكر حق یا تكلیف
گفتار دوم: ماهیت وجوب امر به معروف و نهی از منكر
بند اول: عقلی یا نقلی بودن امر به معروف و نهی از منكر
بند دوم: عینی یا كفایی بودن امر به معروف و نهی از منكر
مبحث سوم: مبانی امر به معروف و نهی از منكر
گفتار اول: مبانی فقهی-كلامی
بند اول: لزوم جلوگیری از معصیت
بند دوم: قاعده لطف
بند سوم: حفظ نظام
بند چهارم: حفظ مصلحت جامعه
بند پنجم: مسئولیت اجتماعی
مبحث چهارم: عناصر و اركان تشكیل دهنده اصل هشتم قانون اساسی
گفتار اول: دولت
گفتار دوم: مردم
گفتار سوم: گستره امر به معروف و نهی از منكر
مبحث پنجم: شرایط، حدود و كیفیت امر به معروف و نهی از منكر مبتنی بر اصل هشتم قانون اساسی
گفتار اول: شرایط امر به معروف و نهی از منكر
بند اول: شرایط فقهی
بند دوم: شرایط یا الزامات عملی
گفتار دوم: حدود امر به معروف و نهی از منكر
بند اول: حریم خصوصی در امر به معروف و نهی از منكر
بند دوم: مراتب امر به معروف و نهی از منكر
گفتار سوم: كیفیت اجرای امر به معروف و نهی از منكر
بند اول: ادله ضرورت ایجاد تشكیلات امر به معروف و نهی از منكر
بند دوم: ماهیت تشكیلات امر به معروف و نهی از منكر
بند سوم: اصول مورد توجه در عملیاتی كردن امر به معروف و نهی از منكر
در جمع بندی گزارش اینگونه آمده است: امر به معروف و نهی از منكر از مهم ترین فرایضی است كه خداوند متعال برای اصلاح جامعه بشری جعل كرده است؛ به گونه ای كه اقامه دیگر فرایض مبتنی بر اجرای صحیح این فریضه دانسته شده است. در برخی دیگر از روایات دین همان امر به معروف و نهی از منكر معرفی می شود. همین امور منجر به این شده كه این فریضه به جایگاه رفیعی در ادبیات فقه سیاسی دست یابد. خبرگان قانون اساسی نیز با اشراف به اهمیت این فریضه در اسلام، آن را به عنوان یک اصل كلی در اصول قانون اساسی مورد توجه قرار داده و یک اصل از اصول كلی قانون اساسی را بدان اختصاص دادند و بیان شرایط، حدود و كیفیت آن را به اصول دیگر قانون اساسی و قوانین عادی واگذار كردند. این نوشتار كوشید تا ضمن بررسی فقهی حقوقی این فریضه، جایگاه آن را در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران مورد مداقه قرار دهد. بنابراین

این نوشته بر هر دو بعد فقهی و حقوقی این فریضه و آثار آن در نظام حقوقی ایران اهتمام ورزید. در همین راستا این فریضه به عنوان واجبی عقلی و نقلی مورد شناسایی قرار میگیرد؛ به این بیان كه هم دلیل عقلی و هم ادله نقلی بر وجوب آن دلالت كرده و آن را تكلیف تک تک مسلمین می داند.
البته با توجه به اینكه مقصود از جعل این فریضه دستیابی به اهداف مورد نظر از این فریضه است، در نتیجه، هرگاه این اهداف ـ كه همان اصلاح جامعه اسلامی است ـ در یک موضوع خاص تحقق یابد، این فریضه در آن موضوع خاص از عهده دیگر مكلفین ساقط می شود. توجه به همین امر منجر شده است كه فقها این فریضه را واجبی كفایی بدانند. بنابراین این فریضه تكلیفی بر عهده تمامی مسلمین است؛ به گونه ای كه نه خود فرد و نه هیچ شخص دیگری نمی تواند این تكلیف را از وی سلب كرده و یا خدشه ای به همگانی بودن آن وارد كند.
تبیین قیدهایی كه در متن اصل هشتم قرار دارد، به قانون واگذار شده است. قانونگذار نیز می بایست با توجه به متون فقهی و نیازهای روز جامعه اسلامی حدود و ثغور این فریضه را در قالب قوانینی منعطف و سازگار با زمان و مكان تهیه نماید. بنابراین قانون باید هم مبین شرایط بوده و هم حدود این فریضه را مشخص كرده و چگونگی تحقق و دستیابی به آن را بیان كند. بنابراین در راستای تبیین حقوقی این فریضه باید به مداقه در عناصر تشكیل دهنده اصل هشتم قانون اساسی پرداخت و پس از آن شرایط، حدود و كیفیت این فریضه در نظام حقوقی ایران و آموزه های فقه مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا بیان شد كه با توجه به پیچیدگی روابط اجتماعی و گسترش آن، لازم است تا نگاهی نو به شرایط مذكور در فقه داشته باشیم و این شرایط با توجه به اینكه امر به معروف و نهی از منكر در مورد یک موضوع شخصی و یا اجتماعی صورت می پذیرد، متفاوت خواهد بود؛ به گونهای كه حتی می توان شرایط جدیدی را در اوضاع و احوال جدید مورد بازشناسی قرار داد و آن شرایط نیز مبتنی بر فقه و آموزه های آن خواهد بود. در حدود بیان شد كه مقصود از آنچه تحت عنوان حدود در اصل هشتم قانون اساسی مورد توجه قرار گرفته است، صرفا بحث مراتب این فریضه در فقه نیست؛ بلكه مقصود تمام موضوعاتی است كه بتواند به عنوان حدود این فریضه در جامعه اسلامی مطرح شود كه به حریم خصوصی به عنوان یک مورد مهم آن اشاره شد. در بحث كیفیت نیز با توجه به شرایط و حدود این فریضه در اصل هشتم قانون اساسی این امر استنتاج شد كه با توجه به گستردگی روابط و اشكال مختلف منكرات در جامعه اسلامی و تخصصی شدن آنها و لزوم تقسیم وظایف در یک جامعه مدرن، اقدامات فردی ـ هر چند اموری با اهمیت و غیر قابل اقماض است ـ نمی تواند به صورت كامل مقصود شارع از جعل این تكلیف را ـ كه همانا اصلاح جامعه اسلامی است ـ تامین كند. بلكه لازم است این فریضه به صورت گروهی و ذیل یک تشكیلات منسجم عملیاتی شود. ولی این امر خدشهای به همگانی بودن این فریضه وارد نمی كند؛ بلكه بدین معناست كه همه شهروندان جامعه اسلامی در راستای وظیفه خود نسبت به این فریضه باید اقدامات خود را ذیل تشكیلات منسجم و تخصصی به انجام رسانند.

ارزیابی بخش های گزارش
الف) عنوان
- آیا عنوان گزارش بیان گر اهمیت موضوع آن است؟ بله
- آیا محتوای گزارش در راستای بحث و بررسی پیرامون عنوان تهیه و ارائه شده است؟ خیر
- آیا نام دست اندرکاران تهیه و انتشار گزارش بطور کامل شامل نام و نام خانوادگی، رتبه علمی، محل کار و نشانی پست الکترونیک در گزارش قید شده است؟ خیر
الف) چکیده
- آیا چکیده دقیقا آینه تمام نمای مطالعه است؟ گزارش فاقد چکیده است.
- اگر چکیده به تنهایی مورد بررسی قرار گیرد، آیا به اندازه کافی خلاصه و چکیده کل مقاله است؟ گزارش فاقد چکیده است.
- آیا چکیده گزارش دارای بخش واژگان کلیدی است؟ گزارش فاقد چکیده است.
ب) فهرست
- آیا گزارش دارای فهرست اجمالی و تفصیلی است؟ گزارش دارای فهرست اجمالی است.
- آیا جدول ها، نمودارها و تصاویر دارای فهرست جداگانه اند؟ گزارش فاقد جدول، نمودار و تصویر است.
- آیا گزارش دارای فهرست اعلام و اشخاص، مکان ها و ... است؟ خیر
پ) مقدمه
- آیا مقدمه، توجیه منطقی از مطالعه و یا هدف از مقاله (بیانی از مشکل موجود و بررسی متون) را شامل می شود؟ خیر ظاهرا نگارندگان گزارش کاربرد چکیده و مقدمه را با هم خلط کرده اند.
- آیا اهداف مطالعه به وضوح شرح داده شده است؟ خیر
- آیا از واژگان کلیدی و اصطلاحات مهم گزارش تعاریف مشخص ارائه شده است؟ خیر
- آیا پیشینه تاریخی بحث مورد نظر در منابع معتبر داخلی و خارجی در گزارش مطرح شده است؟ خیر
ت) روش کار
- آیا از روش های معتبر و قابل اعتماد استفاده شده است؟ روش گزارش توصیفی و اقتباسی از منابع کتابخانه ای است.
- آیا روش های انتخاب شده توسط نویسندگان قادر به پاسخ به سوالات تحقیق می باشد؟ گزارش فاقد سوالات مشخص است.
- آیا روش های مورد استفاده به وضوح شرح داده شده اند؟ خیر
- اگر یک مطالعه تحقیقاتی مشابه توسط محققین دیگری انجام شود، می تواند همین نتایج را در پی داشته باشد؟ خیر
ث) یافته ها
- آیا یافته ها به خوبی سازماندهی شده است؟ مطالب اقتباسی کنار هم نقل شده اند.
- آیا نتایج به وضوح شرح داده شده است؟ بله
- آیا روش های آماری مناسب انتخاب شده است؟ گزارش فاقد روش های آماری است.
- راستی آزمایی نتایج گزارش از طریق کدام آزمون انجام شده است؟ گزارش فاقد روش های آماری است.
- آیا نتایج گزارش از روایی و پایایی قابل قبول برخوردار است؟ گزارش فاقد روش های آماری است.
ج) بحث
- آیا نتایج مهم به اختصار بیان شده است؟ بله
- آیا نویسندگان مشخصا بیان کرده اند که فرضیه آنها در این مطالعه ثابت شده یا نه؟ خیر
- آیا یافته های این مطالعه با مطالعات مشابه پیشین در این زمینه مقایسه شده است؟ خیر
- آیا محدودیت های مطالعه ذکر شده است؟ خیر
- آیا برای انجام پژوهش های بعدی پیشنهاداتی ارائه شده است؟ خیر
چ) جدول ها، نمودارها و تصاویر
- آیا مدل مفهومی گزارش در قالب شکل ارائه شده است؟ خیر
- آیا جدول ها، نمودارها و شکل ها ویژگی های کلیدی مطالعه را نشان می دهند؟ خیر
- آیا تصاویر، جدول ها و نمودارها شفاف و قابل فهم هستند و دارای بالانویس و زیرنویس مناسب می باشند؟ خیر
ح) پیوست ها
- آیا پیوست های گزارش حاوی اطلاعات مفید است؟ گزارش فاقد پیوست است.
- آیا پیوست ها به کسب آگاهی بیشتر در مخاطبان کمک می کند؟ گزارش فاقد پیوست است.
- آیا پیوست ها حاوی فرم ها و اسناد مرتبط با گزارش است؟ گزارش فاقد پیوست است.
خ) منابع
- آیا منابع کافی برای اهداف این مطالعه در جامعه وجود دارد؟ بله
- آیا سبک نوشتن منابع منطبق با دستورالعمل های علمی است؟ بله
- آیا منابع مهم و کلیدی به روز بوده اند و با دقت گزارش شده اند؟ خیر
- شیوه ارائه مستندات و ارجاعات در گزارش چگونه است؟ بصورت پاورقی
- آیا گزارش منابعی برای مطالعه بیشتر مخاطبان ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش از منابع بین بخشی و بین رشته ای داخلی و خارجی معتبر استفاده
کرده است؟ خیر

ارزیابی محتوایی گزارش
الف) سامان مندی
- آیا گزارش یک کل سامان مند را تشکیل می دهد؟ گزارش به بخشی نگری و برخلاف عنوان گزارش صرفا به بررسی ارتباط موضوعی اصل هشتم قانون اساسی با مباحث فقهی و دینی پرداخته است و مطالبی پیرامون مبانی، تحلیل، نظام، جمهوری اسلامی و ایران ارائه نکرده است. از این رو نتوانسته است مجموعه مطالب پراکنده خود را در قالب یک کل سامان مند ارائه کند.
- آیا گزارش برای ساماندهی محتوایی خود مدل مفهومی ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش دارای فرضیه یا فرضیه هایی با سوالات مشخص است؟ خیر
- آیا عناوین موجود در گزارش دارای انسجام و هماهنگی است؟ خیر
- آیا بسط و توضیح مطالب در هر پاراگراف، بخش، فصل و ... در گزارش انجام شده است؟ بله
- آیا در پایان هر فصل، بخش و ... مؤلف به جمع بندی مطالب پرداخته است؟ خیر
- آیا گزارش دارای بخش نتیجه گیری یا جمع بندی نهایی است؟ بله
ب) نوآوری
- آیا محتوای گزارش دارای سطح خاصی از نوآوری در نظریه پردازی و اندیشه ورزی است؟ خیر
- آیا گزارش مدعی صورت بندی جدید از مبانی نظری قدیمی است؟ خیر
- آیا در گزارش توانایی های نوین فناورانه وجود دارد؟ خیر
- آیا گزارش مدعی ارائه محصولات یا خدمات جدید است؟ خیر
- آیا محتوای گزارش دارای توانایی خاص در ایجاد یا گسترش گفتمان اجتماعی را دارد؟ بله
- آیا خواندن این گزارش تفکر نقادانه را ترغیب می کند؟ بله
پ) اهمیت
- آیا نسبت حجم مطالب به اهمیت موضوع در گزارش کافی است؟ بله
- آیا چینش مطالب در گزارش بر اساس درجه اهمیت موضوعات و وزن محتوایی آنها انجام شده است؟ خیر
- آیا در نگارش مطالب در گزارش به موضوعات اولویت دار توجه شده است؟ خیر
ت) شیوایی، روشنی و قابل فهم بودن
- آیا متن گزارش روان و سلیس است؟ خیر
- آیا در گزارش مطالب به روشنی توانسته اند موضوعات مرتبط با خود را مطرح کنند؟ خیر
- آیا گزارش ساده و قابل فهم است؟ خیر
ث) جامعیت
- آیا گزارش به لحاظ موضوعی جامعیت دارد و وجوه مختلف موضوع را پوشش می دهد؟ خیر
- آیا استفاده از تصاویر، نمودارها، جدول ها و ... توانسته است به همه جانبه بودن گزارش کمک کند؟ گزارش فاقد تصویر، نمودار و جدول است.
- آیا مؤلف از ساختارها و کلمات رایج در متون علمی و نیز سبک نویسندگی استفاده کرده است؟ بله
- آیا گزارش از ویژگی های بینامتنی برخوردار است؟ خیر
- آیا گزارش برای کمک به درک جامع، الگو یا مدلی خاص برای ساده سازی روابط پدیده مورد نظر با سایر پدیده ها ارائه کرده است؟ خیر
ج) اعتبار
- آیا گزارش مبتنی بر پژوهش های روزآمد حوزه تخصصی مربوطه است؟ خیر
- آیا شواهد، منابع و استدلال های موجود در گزارش از اعتبار علمی لازم و کافی برخوردار است؟ نامشخص
- آیا اعتبار علمی گزارش از سوی یافته های پژوهشی معتبر داخلی و خارجی تایید می شود؟ نامشخص

ارزیابی اجتماعی گزارش
الف) مخاطبان و ذینفعان
- مخاطبان و ذینفعان این گزارش چه کسانی خواهند بود؟ این گزارش برای آگاهی اعضای شورای نگهبان تدوین شده است.
- آیا انتشار این گزارش مورد استقبال مخاطبان و ذینفعان قرار گرفته است؟ نامشخص
- آیا این گزارش مخاطبان را به پژوهش بیشتر در رابطه با موضوع تخصصی ترغیب می کند؟ نامشخص
- آیا گزارش حاضر توانایی برطرف کردن نیازهای مخاطبان و ذینفعان خود را دارد؟ نامشخص
ب) تاثیرگذاری اجتماعی
- آیا گزارش در بحث پیرامون پدیده مورد نظر خود از جامعه نگری قابل قبول برخوردار است؟ خیر
- آیا گزارش پیش نیازها و پیش فهم های ضروری و مورد نیاز برای فهم خود را به مخاطبان ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش برای علل و آثار مشکلات متعدد موجود در زندگی مردم تحلیل مناسبی ارائه کرده است؟ خیر. با توجه به نگارش این گزارش در سال ۱۳۹۴ بسیار بجا بود که گروه نگارندگان گزارشی از وضعیت اجرای اصل هشتم قانون اساسی از زمان تاسیس تاکنون را برای درک بهتر مخاطبان ارائه می کرد.
- آیا گزارش برای حل مشکلات زندگی مردم دارای طرح اجرایی با پیشنهادهای مشخص و مستدل است؟ خیر
- آیا گزارش برای کارآمدی راهکارهای پیشنهادی خود برای حل مشکلات زندگی مردم روش راستی آزمایی خاصی را پیشنهاد کرده است؟ خیر
- آیا گزارش توانسته است اهداف اجتماعی از پیش تعیین شده خود را محقق سازد؟ خیر
- آیا ناشر مجموعه نظرات مخاطبان و بازخوردهای مجامع علمی را پیرامون گزارش منتشر کرده است؟ نامشخص
- آیا گزارش نسبت خود را با اسناد فرادست و فرودست کشور معین کرده است؟ خیر
- آیا گزارش مطالبی پیرامون کارآمدی و عملکرد قوانین مرتبط با موضوع بحث خود را ارائه کرده است؟ خیر
- آیا انتشار این گزارش بازتاب های رسانه ای گسترده در پی داشته است؟ نامشخص
پ) نیازمحوری
- این گزارش چه نیازی (بنیادی، تخصصی، درسی، کمک درسی و عمومی) را تأمین خواهد کرد؟ نیازهای عمومی
- آیا گزارش توانایی علمی و عملی برای تفکیک نوع نیازهای مخاطبان (خلاءها، کمبودها، تهدیدها، آسیب ها، ضعف ها، فرصت ها، قوت ها، ضرورت ها و اولویت ها) و برنامه ریزی و اجرای برنامه های متناسب با آن را (برنامه های ایجادی، جبرانی، پیشگیرانه، مقابله ای، تقویتی، توانمندسازی، ارتقایی، تامینی و انتخابی) دارد؟ خیر
- آیا توانایی هدف گذاری، راهبردگذاری، سیاستگذاری و سازماندهی مرتبط با موضوع برای رفع سطوح گوناگون نیازهای مخاطبان در گزارش وجود دارد؟ خیر
پ) رتبه ها و جوایز
- آیا گزارش دارای رتبه و جوایز ملی و بین المللی است؟ نامشخص
- آیا گزارش دارای ارجاعات داخلی و خارجی از سوی منابع علمی معتبر است؟ نامشخص
ت) تقدیر و تشکر
- آیا در گزارش از شخصیت های حقیقی و حقوقی موثر در کار (اعم از امور علمی و فنی و...) سپاسگزاری شده است؟ خیر
- آیا گزارش در مجامع علمی داخلی و خارجی مورد تقدیر قرار گرفته است؟ نامشخص

ارزیابی های شکلی گزارش
الف) ویراستاری فنی
- آیا تعداد کلمات و صفحات گزارش برای بیان کامل موضوع گزارش کافی است؟ بله
- آیا عنوان گذاری اصلی و فرعی در گزارش به درستی انجام شده است؟ بله
- آیا نوع صفحه آرایی (نوع و اندازه خط، فاصله خطوط، حاشیه ها، سرصفحه و پاورقی و ...) گزارش مناسب است؟ صفحات گزارش بسیار شلوغ است و سفیدخوانی کمی دارد.
- آیا آیین نگارش واژگان و جملات بر اساس زبان فارسی معیار در تدوین گزارش رعایت شده است؟ خیر
- آیا در گزارش برای واژگان و اصطلاحات علمی بیگانه، معادل سازی مناسب انجام شده است؟ خیر
- آیا نشانه گذاری در گزارش (مانند ویرگول، نقطه، خط تیره، ویرگول نقطه و پرانتز و ...) به درستی انجام شده است؟ خیر
ب) ویراستاری علمی
- آیا گزارش دارای ناظر یا ویراستار تخصصی است؟ بله
- آیا ناظر یا ویراستار تخصصی به وظایف خود عمل کرده است؟ خیر
- آیا گزارش از زمان انتشار چاپ اول تاکنون بروزرسانی شده است؟ خیر
- آیا محتوای گزارش نیاز به حذف مطالب دارد؟ بله
- آیا محتوای گزارش نیاز به اضافه کردن مطالب دارد؟ بله
- آیا گزارش حاضر نیاز به ویراستاری ادبی دارد؟ بله
ج) ویژگی های خاص
- آیا گزارش دارای ویژگی های خاص مانند کادر های خلاصه پیام، سخنان بزرگان، تاریخچه و... است؟ خیر
- آیا گزارش دارای صفحه شناسنامه است؟ بله

نویسنده: دکتر محمدرضا ناری ابیانه 

https://siasatrooz.ir/vdca0en6e49n6a1.k5k4.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی