«آقای صادق خرازی برای نجات و نزدیک کردن اصلاحات با حاکمیت تشکیلاتی درست کرده است بنام ندا. فقط نمی‌دانم چرا آقا صادق خودش را با اینکه هم سن و سال ماهاست نسل دوم نامیده؟ شاید به خاطر اینکه دیر به اصلاحات پیوسته، خودش را نسل دوم معرفی می‌کند. در هر حال ما که بخیل نیستیم، مبارک باشد. فقط خاتمی...»
اين اولين واكنش اصلاح‌طلبان شناخته شده به خبر فعاليت نسل دوم اصلاحات بود. اينها را رئيس‌دفتر رئيس‌جمهور اسبق در يكي از صفحات اجتماعي نوشته بود و با كنايه زدن به صادق خرازي و پيش كشيدن سن و سال او و دير پيوستنش به جريان اصلاحات، سعي در تحقير اين جريان نوپا داشت.
پس از آن هم، حمله اصلاح‌طلبان نسل اولي! آغاز شد و با ادبيات مختلف سعي در شماتت راه‌اندازي اين حزب داشتند.
اما حالا همان اصلاح‌طلبان مجبور شده‌اند، در يك عقب‌گرد استراتژيك! خودشان را به اين جريان نزديك كنند. به هرحال براي جرياني كه پس از فتنه سال ۸۸ در يك كماي محض سياسي به سر مي‌برد، چسبيدن به يك جريان نوپاي اصلاح‌طلبي كه هنوز لكه سياهي بر دامنش ننشسته يك امتياز محسوب مي‌شود. به قول معروف: «هم فال است و هم تماشا»
جريان رسانه‌اي اصلاحات هم كه با انواع و اقسام تيترها و گزارش‌ها و مصاحبه‌ها سعي در نقد اين حزب تازه تاسيس داشت، حالا كمي فتيله را پايين كشيده تا شايد با تغيير نقشه، دچار بازي دوسر باخت نشود. روزنامه‌هايي كه براي تقبيح حركت خرازي تلاش مي‌كردند و حتي در مصاحبه با خود او، ليدر اين جريان را به گوشه رينگ برده بودند، حالا فهميده‌اند كه اين يك فرصت بي‌بديل براي بازگشت اصلاحات به حاكميت است.
نسل اولي‌ها حالا لحنشان را عوض كرده‌اند. به هرحال كارنامه پاك ندا، مي‌تواند محملي براي عبور آنها از گوشه‌نشيني و ورود به ساختار حاكميتي باشد. از همين روست كه ليدر اصلي جريان اصلاحات، برخلاف ساير هم‌نسلانش، موضع‌گيري تندي در قبال نداي ايرانيان نداشت و حتي از تكثر سخن گفت.
در عوض هم اين جريان در اولين بيانيه خود، براي سيد‌محمد خاتمي سنگ تمام گذاشت و با ادبياتي خاص سعي كرد اين مفهوم را برساند كه «خاتمي رئيس ماست»
اين بيانيه و نزديكي اين جريان به خاتمي شايد در نگاه اول به سود ندا باشد. به هرحال واكنش‌هاي منفي اصلاح‌طلبان به راه‌اندازي يك جريان جدي، شايد ندايي‌ها را به اين صرافت انداخت كه با استفاده از نام خاتمي، بتوان در مقابل انتقادات ايستاد.
اما اشكال كار آنجاست كه اين اتفاق بيش از آنكه براي ندا سود داشته باشد، مي‌تواند پرضرر باشد. قرارگيري جريان اصلاحات پشت نقاب ندا، يك امتحان و محك محسوب مي‌شود. آنها با استفاده از نام ندا مي‌توانند در انتخابات مجلس شوراي اسلامي شركت كنند. پس از آن خيلي از معادلات به جواب خواهد رسيد.
درصورت موفقيت مي‌توان همچنان با برند ندا حضور پيدا كرد و تندروهاي اين جريان هم چمدان‌هايشان را مي‌بندند و خود را به قطار ندا خواهند رساند. اين يعني همان اتفاقي كه ندا از آن فراري بود. يعني باز هم نسل دوم اصلاحات در نقش پياده‌نظام ظاهر مي‌شود و پدرخوانده‌هاي اصلاح‌طلبي دوباره تاج و تخت را تصاحب مي‌كنند. آنوقت جواناني كه براي احياي اصلاح‌طلبي معتدل تلاش كرده‌اند بايد پادويي همان‌هايي را بكنند كه منتقد ندا بودند.
اما فرضيه دوم آن است كه درصورت شكست ندا در عرصه سياسي، اصلاح‌طلبان به راحتي مي‌توانند اين شكست را به حساب ندا بگذارند و خود را از سهيم بودن در اين شكست مبرا بدانند. آنها آنوقت مي‌توانند براي انتخابات‌هاي بعدي و به خصوص رياست جمهوري دوازدهم، با پياده كردن ندا از قطار اصلاحات به راه خود ادامه دهند.
درواقع نقشه نسل اولي‌ها كاملا دقيق طراحي شده است. آنها برنامه‌اي را تدارك ديده‌اند كه كمترين هزينه‌اي را برايشان در‌پي خواهد داشت.
آقاي خرازي و جوانان نسل دوم اصلاحات، بايد مراقب پوست خربزه‌اي كه زير پايشان گذاشته شده باشند.
***
تجدیدنظر و نوسازی در احزاب اصلاح‌طلب ناظر به انتخابات مجلس مهم‌ترین استراتژی این جریان است و بر همین اساس صادق خرازی لیدر تشکل ندا تاکید می‌کند: ندا نقشی موثر در انتخابات آتی ایفا خواهد کرد.
به گزارش فارس، بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم و شورای شهر، تئوریسین‌های اصلاح‌طلب از لزوم نوسازی سیاسی و نواصلاح‌طلبی در جریان خود سخن گفتند.
شاید کمتر اصلاح‌طلبی فکرش را می‌کرد یک تشکل جوان با لیدری یک دیپلمات کهنه‌کار در اولین روزهای شهریورماه با اعلام موجودیت خود، آن هم با نام «نسل دوم اصلاحات» این جریان سیاسی را غافلگیر کند، حتی برخی‌ها «ندا» را همان حزب منحله مشارکت با پوشش جدید عنوان کردند، اما به هرحال عنوان «نسل دوم» برای ندای ایرانیان دردسر ساز بود.
احمد پورنجاتی عضو حزب منحله مشارکت در روزهای ابتدایی تاسیس این حزب با نگاه تمسخرآمیز درباره «ندا» گفت: «شنیده‌ام یک فقره آقا صادق خرازی به قصد قربت و لابد برای پیشبرد روند اصلاح‌طلبی، یک تشکیلات درست کرده‌اند به نام ندا «نسل دومی‌های اصلاحات»، مبارک است؛ این نوه نسل سومی عمه‌جان بنده هم قصد دارد تشکیلاتی درست کند به نام نسا «نسل سومی‌های اصلاحات!»
محمدرضا تاجیک مشاور خاتمی دیگر منتقد تشکل ندا و مبدع بحث نواصلاح‌طلبی هم به انتقاد از ندای ایرانیان پرداخت و درباره تشکیل حزب تازه تاسیس «ندا» به يك هفته‌نامه اصلاح‌طلب گفت: «ندا» صدای نواصلاح‌طلبی نیست و به نظر من احزاب اصلاح‌طلب عمدتاً نگاه شکسته‌ای به حزب و بازی حزبی داشته‌اند.
برخی از اصلاح‌طلبان که حضور ندا را شکاف جدیدی در جریان خود می‌دانستند این حزب نوظهور را «اصلاح‌طلب بدلی» خواندند، يكي از روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب اولین رسانه اصلاح‌طلبی بود که اعضای موسس ندا را «اصلاح‌طلب بدلی» توصیف کرد.
اما شاید یکی از جدی‌‌ترین منتقدان حزب ندا سردبير هفته‌نامه اصلاح‌طلب و عضو حزب کارگزاران باشد که جوان‌بودن یک تشکل را پاشنه‌آشیل کارکرد حزبی عنوان می‌کند و می‌گوید: «من فکر می‌کنم جوانان اصلاح‌طلب باید در احزاب در کنار شخصیت‌های باتجربه جناح اصلاح‌طلب کار کنند و کار حزبی- سیاسی را بیاموزند. بنده نیز به همین خاطر در حزب کارگزاران فعال شده‌ام تا اصول کار حزبی را بیاموزم. ایجاد یک حزب جدید با محوریت جوانان را به صلاح نمی‌دانم و معتقدم این یک پرش و جهش به جلو است، همانطور که در ادبیات مصطلح می‌گویند غوره نشده می‌خواهد مویز شود، لذا این جوانان به زودی به اشتباه خود در این زمینه پی خواهند برد.»
حمیدرضا جلایی‌پور هم در یادداشتی در يكي از روزنامه‌هاي اصلاحات در مخالفت با تاسیس حزب ندا توسط صادق خرازی نوشت «ندای ایرانیان» دارای چهره‌ها‌ی تراز اول و با نفوذ سیاسی با سرمایه سیاسی و اخلاقی قابل اتکا نیست.
احمد شیرزاد نماینده مجلس ششم که به خاطر تشتّت در جریان اصلاح‌طلبی از منتقدان سرسخت حزب نداست، تاکید می‌کند: «آنها نباید مدعی چیزی باشند که نماینده‌اش هستند، اصلاح‌طلبان به اندازه کافی معارض و مخالف تریبون‌دار دارند، دیگر نیازی نیست جریان‌های جدید و نوظهور که خود را اصلاح‌طلب نیز می‌نامند به این مسئله دامن بزنند.»
اما از سوی دیگر صادق خرازی از همان آغاز هجمه‌ها به تشکل جوانش تاکید کرد که «ندا نسخه جدید مشارکت نیست»، البته نکته‌ای که با حضور حداکثری جوانان حزب مشارکت در این تشکل که اکثر آنها نیز از دوستان و نزدیکان رئيس‌جمهور اسبق هستند، حکایت دیگری داشت.
چتر حمایت خاتمی بر سر ندا
بسیاری از تحلیلگران سیاسی نقش خاتمی را در تشکل ندا یک نقش راهبردی و کلیدی عنوان کردند، نکته‌ای که صادق خرازی نیز در مقام دبیرکلی بر آن صحه می‌‌گذارد و هماهنگی ندا با خاتمی را تایید می‌کند.
وی به روزنامه الحیاة که از او پرسیده آیا با آقای خاتمی هماهنگ هستید، گفته است: «بله، فکر می‌کنیم که آقای خاتمی رئیس بلامنازع جریان اصلاحات است و تحت هر شرایطی اینگونه باقی خواهد ماند.»
خرازی حتی در برابر هجمه‌ها به تشکل ندا به خاطر ایجاد تفرقه در جریان اصلاح‌طلبی، از نقش محوری خاتمی در «ندا» رونمایی می‌کند که این رویکرد موید محوریت خاتمی برای این تشکل است.
خرازی درباره مشورت خود با خاتمی درباره این حزب در شرف تاسیس به خبرنگاران می‌گوید: «من درباره تشکیل این حزب با سیدمحمد خاتمی مشورت کردم و وی موافقت خود را با ایجاد این تشکل و هر تشکل سیاسی دیگر اعلام کرد.»
مانیفست ندای ایرانیان در حمایت از خاتمی
البته کارگردانی خاتمی در حزب «ندا» تنها به مشورتی ساده ختم نمی‌شود چراکه اولین بیانیه حزب ندا که در واقع مانیفست هر حزب تازه تاسیس تلقی می‌شود، هیچ ابایی از تقدیس خاتمی ندارد و می‌نویسد «در فضای سرد و سنگین اولین انتخابات پس از انتخابات ۱۳۸۸ یعنی انتخابات مجلس نهم که بخشی از تشکل‌های اصلاح‌طلب، ناامید و سردرگم، چندان رغبتی برای حضور نداشتند، تدبیر، مسئولیت‌شناسی و دوراندیشی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی، با وجود مخالفت‌های بسیاری، آغازگر دوران جدیدی برای اصلاحات و اصلاح‌طلبان بود.»
یکی دیگر از اعضای تشکل ندا نیز با تصریح به نقش‌آفرینی خاتمی در این تشکل می‌گوید: «ما اعلام کرده‌ایم که ندا حزبی اصلاح‌طلب است، به اصلاحات باور دارد، آقای خاتمی را محور اصلاحات می‌داند و معتقد است که ایشان اصلاح‌طلب‌ترین فرد موجود است.»
اما رویکرد خاتمی درباره تشکل ندا نیز جالب توجه است، خاتمی درباره تشکیل این حزب تازه‌تاسیس معتقد است: «اصلاح‌طلبی از تکثر دفاع می‌کند؛ اصلاح‌طلبی یک حزب و تشکل نیست بلکه جریانی تاریخی است که اصول، رویکردها و محورهایی مشخص دارد.»
بازسازی احزاب اصلاح‌طلب با حمایت از ندا
شاید بتوان تجدیدنظر و نوسازی در احزاب و ساختار سیاسی اصلاح‌طلبان را مهم‌ترین کار ویژه اصلاح‌طلبان پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۲ دانست؛ در واقع یک بازسازی همه‌جانبه که ناظر به انتخابات مجلس دهم طراحی شده است.
دقیقا بر همین اساس صادق خرازی لیدر این جریان که تاکنون با دیپلماسی خاص خود پاسخ منتقدان را داده است، در گفت‌وگو با روزنامه الحیاة که از او درباره انتخابات آینده می‌پرسد، به کارکرد انتخاباتی ندا اشاره می‌کند و می‌گوید: «فکر می‌کنم که (حزب ندا) نقشی موثر در انتخابات آتی ایفا خواهد کرد».
البته خرازی در تبیین نقش موثر انتخاباتی ندا از ارائه لیست انتخاباتی از سوی تشکل متبوعش خبر می‌دهد و در پاسخ به این سوال که لیست انتخاباتی ارائه می‌دهید تاکید می‌کند: «قطعا اینطور است.»
اصلاح‌طلبان که به گفته فعالان حزبی خود در بازه زمانی سال‌های ۸۸ تا ۹۲ حال و روز خوشی نداشته‌اند، اکنون می‌خواهند پرچم احزاب منحل شده خود را بر دست گرفته و بلند کنند و پربی‌راه نیست که اصلاح طلبان «اکنون» را زمان مناسبی برای بازگشت به حاکمیت ولو با رنگ و لعاب جدید می‌دانند.
«استراتژی بازگشت به حاکمیت» چندی است که از سوی اصلاح‌طلبان آغاز شده است و آنها با آنچه به عنوان خاتمیسیم از آن یاد می‌کنند، تلاش دارند راهبردهای این استراتژی را طراحی کنند.
سردبير رسانه‌هاي مختلف اصلاح‌طلبان در جدیدترین یادداشت خود به تبیین نقش و جایگاه سیدمحمد خاتمی در جریان اصلاحات پرداخت و نوشت «امروزه دفاع از خاتمی ضرورت اصلاح‌طلبی است، در واقع اصولگرایان باید بدانند که خاتمی خط قرمز ماست و این نه شخص‌پرستی که نهادگرایی است؛ نهاد ملی اصلاحات.»
اما سیدمحمد خاتمی که اصلاح‌طلبان او را به مثابه «نهاد ملی اصلاحات» معرفی می‌کنند، چرا و چگونه می‌خواهد استراتژی بازگشت بدون هزینه به نظام را اجرایی کند؟ سوالی که شاید بتوان پاسخ آن را در نوسازی‌ها و بازسازی‌های درونی جبهه اصلاحات جستجو کرد.
