بر اساس نظام رتبهبندی معلمان چهار رتبه «مربی معلم»، «استادیار معلم»، «دانشیار معلم» و «استاد معلم» برای معلمان در نظر گرفته شده است و در همين راستا داشتن حداقل درجه علمی مورد نیاز برای کسب آن رتبه، تجربه خدمت مورد نیاز، کسب امتیازات لازم از جداول فعالیتها، کسب امتیاز لازم در ارزشیابیهای ملی برای رتبهبندی تعریف شده و ارائه مقالات و تالیفات علمی مناسب در زمینه موضوعات آموزش و پرورش و پیشرفت تربیتی و تحصیلی دانشآموزان، در ارزشیابی فعالیتهای معلمان در کانون توجه قرار میگیرد.
براساس این گزارش، برای رتبه مربي معلم ، حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی (لیسانس) با پنج سال تجربه، دارا بودن کارت صلاحیت حرفهای تدریس در زمینه مربوطه، طی دوره آموزشی ضمن خدمت در علوم تربیتی متناسب با تحولات علمی روز به میزان مورد نیاز، طی دوره آموزشی ضمن خدمت در زمینه تخصصی و رشته تحصیلی متناسب با تحولات علمی روز به میزان مورد نیاز، داشتن حداقل امتیازات لازم از دو ارزشیابی فعالیتهای چهارگانه مشروط بر آنکه فاصله دو ارزشیابی بیش از ۲ سال نباشد، داشتن حداقل امتیازات لازم از شرکت در دورههای آموزش ضمن خدمت، مطابق ضوابط مربوط، موفقیت در آزمون شایستگی تخصصی مربی معلم از جمله شرایط تعریف شده پیشنهادی است.
در رتبه استادیار معلم معلمان با مدرک کارشناسی (لیسانس) با ۱۵ سال تجربه باشند یا دارای کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) با ۱۲ سال تجربه و همچنین دارندگان مدرک دکتری با شش سال تجربه در این رتبه قرار میگیرند.
علاوه بر این شرایط، دارا بودن کارت صلاحیت حرفهای تدریس، در زمینه مربوط به رتبه مربی معلم، داشتن امتیازات لازم در دو ارزشیابی عملکرد سالیانه، مشروط بر آنکه فاصله دو ارزشیابی بیش از۲ سال نباشد و در آخرین ارزشیابی امتیازات لازم را کسب کرده باشد، داشتن امتیازات لازم از شرکت در دورههای آموزش ضمن خدمت و طی دوره آموزش ضمن خدمت ویژه این رتبه، علاوه بر آموزشهای ضمن خدمت مرتبط با رتبه مربی معلم، برخی دیگر از شرایط این گروه است.
ارائه حداقل ۲ مقاله علمی که هیاتهای مربوط ارزشیابی کرده باشند، دارا بودن رتبه مربی معلم برای دارندگان درجه لیسانس و فوق لیسانس و موفقیت در آزمون ملی تشخیص شایستگی تخصصی از دیگر شرایطی است که برای رتبه استادیار معلم تعریف شده است.
گفتنی است، دارندگان مدارک تحصیلی (کارشناسی) لیسانس و (کارشناسی ارشد) فوق لیسانس و دکتری، که در سه ارزشیابی عملکرد متوالی (منتهی به زمان درخواست رتبه استادیار معلم) امتیازات مربوط را که وزارت تعیین میکند کسب کرده باشند، میتوانند با یک سال سابقه خدمت کمتر درخواست رتبه استادیار معلم کنند.
برای گروه دانشيار نيز دارا بودن کارشناسی (لیسانس) با ۲۲ سال تجربه، کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) با ۱۸ سال تجربه، دکتری با ۱۴ سال تجربه پیشنهاد شده است و دارا بودن کارت صلاحیت حرفهای تدریس در زمینه مربوط به رتبه استادیار معلم، داشتن امتیازات تعیین شده از شرکت در دورههای آموزش ضمن خدمت رتبههای قبل و طی دوره آموزش ضمن خدمت ویژه این رتبه، داشتن امتیازات تعیین شده از سه ارزشیابی عملکرد در رتبه استادیار معلم، مشروط بر آنکه آخرین ارزشیابی فرد از درصد مجموع امتیازات کمتر نباشد نیز مد نظر قرار گرفته است.
همچنین ارائه حداقل ۲ مقاله علمی ارزشیابی شده در زمینه دروس مورد تدریس، ارائه حداقل یک پژوهش علمی در زمینه تخصصی یا مسائل آموزش و پرورش، تالیف حداقل یک کتاب در زمینه دروس مورد تدریس که گروه تخصصی آن را پذیرفته باشند، موفقیت در آزمون ملی شایستگی تخصصی رتبه دانشیار معلم و اخذ امتیازات لازم از شرکت در دورههای آموزش ضمن خدمت رتبههای قبل نیز از شرایط دیگر کسب رتبه دانشیار معلم است.
دارندگان مدارک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس و دکتری، مشروط به داشتن امتیازات تعیین شده، در سه ارزشیابی عملکرد متوالی (منتهی به زمان درخواست رتبه دانشیار معلم) میتوانند به ترتیب با یک سال تجربه کمتر درخواست رتبه دانشیار معلم کنند.
برای رتبه استاد معلم نیز داشتن مدرک کارشناسی ارشد با ۲۴ سال تجربه و دکتری با ۲۰ سال تجربه پیشنهاد شده، ضمن آنکه دارا بودن کارت صلاحیت حرفهای تدریس در رتبه دانشیار معلم، داشتن امتیازات لازم از سه ارزشیابی متوالی (منتهی به زمان درخواست در رتبه استاد معلم)، دارا بودن حداقل ۲ مقاله علمی ارزشیابی شده پس از کسب رتبه دانشیار معلم در زمینه مربوط، دارا بودن حداقل یک پژوهش علمی- تربیتی در زمینه تخصصی یا مسائل آموزش و پرورش، تالیف حداقل سه جلد کتاب علمی در زمینه مربوطه که گروه تخصصی آن را پذیرفته باشد، موفقیت در آزمون ملی شایستگی تخصصی رتبه استاد معلم و دارا بودن رتبه دانشیار معلم از دیگر شرایط تعریف شده برای کسب این رتبه است.
گفتنی است، معلمان خلاق و نوآور و نخبه با مدرک لیسانس و با ۲۵ سال تجربه و داشتن شرایط فوق، مشمول این رتبه میشوند.
لازم به ذکر است؛ ورود به طرح با رتبه "مربی معلم" آغاز میشود و کسب رتبههای بعدی، مستلزم توقف در رتبه قبلی است، لذا تنها دارندگان مدرک تحصیلی دکتری میتوانند به شرط داشتن شرایط با رتبه استادیار معلم وارد این طرح شوند.
بر اساس طراحی ساز و کاری که به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش میرسد، وزارت آموزش و پرورش میتواند بخشی از ساعات موظف معلمان بالاتر از مربی را به مسئولیتها و وظایف پژوهشی و مطالعاتی اختصاص دهد.
همچنین معلمان با مدرک کاردانی و داشتن ۱۲ سال تجربه و شرایط اخذ رتبه مربی معلم مشمول اخذ رتبه مزبور میشوند و با داشتن ۲۴ سال تجربه و شرایط اخذ رتبه استادیار معلم مشمول آن رتبه میشوند. ضمن آنکه وزارت مجاز است علاوه بر شرایط مزبور، شرایط دیگری را برای این قبیل معلمان اضافه کند ضمنا معلمان خلاق، نوآور و نخبه با ۲ سال تجربه کمتر، در شمول رتبهبندی قرار میگیرند.
در همين رابطه رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس با تاکید بر رفع مشکلات فرهنگیان بازنشسته، گفت: معلمان کشور با ارائه طومار ۱۵ متری که به امضای بیش از ۵ هزار فرهنگی رسیده بود با حضور در کمیسیون شوراها خواستار رفع مشکلات معیشتی و اجرایی شدن نظام رتبهبندی معلمان شدند.
امیر خجسته در گفتوگو با خانه ملت درباره حضور جمعی از معلمان در نشست کمیسیونهاي تخصصی مجلس گفت: جمعی از معلمان سراسر کشور در نشست کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس حضور یافتند و دغدغههای خود را بیان کردند.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: معلمان مذکور با ارائه طومار ۱۵ متری که به امضای بیش از ۵ هزار نفر از فرهنگیان رسیده بود خواستار رسیدگی نمایندگان مردم در خانه ملت به مشکلاتشان شدند. خجسته افزود: اهم خواسته فرهنگیان کشور رفع مشکلات معیشتی و پرداخت معوقاتشان است.
وی با بیان اینکه در صورت اجرایی شدن نظام رتبهبندی معلمان بسیاری از مشکلات حل خواهد شد، گفت: همراه با نمایندگان دیگر پیگیر موضوع عدم اجرایی شدن نظام رتبهبندی معلمان از سوی وزارت آموزش و پرورش هستیم و این اطمینان را میدهم که تمام تلاشم را برای دستیابی به نتیجه مطلوب مورد انتظار فرهنگیان انجام دهم.
خجسته با بیان اینکه باید از نگاه مصرفی به آموزش و پرورش پرهیز شود، گفت: اختصاص اعتبار به آموزش و پرورش به منزله انجام هزینه نیست بلکه نوعی سرمایهگذاری خواهد بود. بنابراین باید به هر نحوی مشکلات فرهنگیان حل شود. وی افزود: مکاتباتی با رئیس مجلس و رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در خصوص حل مشکل فرهنگیان انجام شده که ثمره آن در نظر گرفتن بودجه مناسب برای ارتقاي آموزش و پرورش است.
رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس یادآور شد: باید مشکلات معیشتی فرهنگیان بازنشسته نیز مورد توجه مسئولان قرار گیرد و نباید فراموش کرد همچنان که برای رفع مسائل تولید موضوع برداشت از صندوق توسعه ملی مطرح میشود برای رفع مشکلات فرهنگیان نیز باید راهحل کارشناسی و با ثبات لحاظ شود.