ماجراي توقيف كشتي «مرسک تایگریس / MV Maersk Tigris» با پرچم جزایر مارشال كه تحت حاكميت نظامي امريكا قرار دارد، در خليج‌فارس سرآغاز ماجرایی بود كه انتهاي آن تنها اقتدار و قدرت نيروي دريايي ايران را در خليج‌فارس نشان داد.
توقیف اين کشتی این پیغام را داشت که این ایران است که کنترل تنگه استراتژیکی و شاهراه عبور نفت جهان را در اختیار داشته و علی‌رغم مسامحه کنونی، قدرت پس گرفتن حق خود را نیز به راحتی در اختیار دارد.
مقام‌هاي جمهوری اسلامی ایران در اين‌باره تاکید کرده‌اند که در توقیف کشتی یاد شده هیچ دلیل یا ملاحظه سیاسی یا امنیتی وجود نداشته و این اقدام تنها اجرای حکم دادگاه در یک مناقشه تجاری بین دو طرف خصوصی بوده است.
اخبار گوناگونی پیرامون این خبر در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شد و تحلیل‌های متعددی راجع به آن به گوش رسید. برخی آن را به مذاکرات ربط دادند و برخی دیگر آن را زهر چشم از آمریکا دانستند و عده‌ای نیز این توقیف را مرتبط با مسائل یمن می‌دانند، ماجرا تنها ماجرايي حقوقي بود كه برخي مي‌خواستند با رنگ و بوي سياسي از آن بهره‌برداري كنند.
چه كسي شكايت كرد
«حميد‌رضا جهانيان مدیرعامل شرکت پارس طلاییه» شخصي بود كه با اسنادی كه در دست داشت از اين شركت شكايت كرد و تاكيد نمود كه ادعاهای سیاسی پیرامون توقیف کشتی «مرسک تایگریس / MV Maersk Tigris» صحت ندارد و توقيف به شكل حقوقي صورت گرفته است.
وی اظهار داشت: براساس شکایتی که ما از شرکت «مرسک لاین» داشتیم روز هشتم اردیبهشت‌ماه سال‌جاری کشتی باری «مرسک تایگریس / MV Maersk Tigris» با پرچم جزایر مارشال که تحت حاکمیت آمریکاست و متعلق به خطوط کشتیرانی مرسک (MAERSK) براساس حکم دادگاه حقوقی تهران توقیف و به لنگرگاه بندر شهید باهنر در بندرعباس منتقل و متوقف شد.
نكته جالب در اين ماجرا اين بود كه كشتي مذكور پیش از هدایت به سمت لنگرگاه بر روی شبکه بی‌سیم از ناو و جنگنده‌های آمریکایی درخواست کمک کرده بوده و یکی از ناوها و همچنین جنگنده‌های آمریکایی به سمت کشتی مذکور حرکت کرده بودند، اما خوشبختانه كشتي با اقتدار تیم عملیاتی نیروی دریایی کشورمان به سمت لنگرگاه بندر شهید باهنر در بندرعباس منتقل و متوقف شد.
توقيف كشتي براساس مقررات بين‌المللي بوده است
پس از اين اقدام بود كه سازمان بنادر و دریانوردی در بيانيه‌اي تاكيد كرد كه حکم توقیف کشتی مذکور در چارچوب قوانین و مقررات بین‌المللی و داخلی كشورمان صادر شده و از سوی نیروهای عملیاتی اجرایی شده است.
اين در حالي بود كه برخلاف برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه توقیف کشتی «مرسک» در آبهای بین‌المللی صورت گرفته است این کشتی در آبهای ایران توقیف شده بود.
جالب آن است عليرغم دخالت امريكايي‌ها در اين موضوع طرف قرار داد و صادرکننده بارنامه شرکت کشتیرانی «مرسک‌لاین» دانمارکی بوده و هیچ شرکت و شخصیت حقوقی آمریکایی در این پرونده نقشی نداشته است. کاپیتان کشتی تبعه بلغارستان، و افسر دوم آن تبعه روسیه بودند و در میان خدمه کشتی هیچ آمریکایی وجود نداشت بلکه بیشتر خدمه تبعه کشورهای اروپای شرقی و آسیایی بودند.
واكنش سياسي
پس از اين ماجرا بود كه سفارت ایران در دانمارک با صدور بیانیه‌اي تاکید کرد که کشتی متعلق به «خطوط کشتیرانی مرسک» پس از تسویه حساب بدهی‌ها و حل و فصل پرونده حقوقی با شاکیان خصوصی، اجازه خروج از آبهای ایران را پیدا مي‌کند.
سفارت ایران با یادآوری اینکه کشتی تجاری یاد شده متعلق به شرکت خطوط کشتیرانی مرسک (مرسک شیپینگ لاین) است، افزود: توقیف این کشتی در روز ۲۸ آوریل (سه‌شنبه هشتم اردیبهشت) براساس حکم دادگاه در‌پی دادخواهی و شکایت خصوصی در ارتباط با بدهی این کشتی به شرکت‌هاي ایرانی صورت گرفته است.
براساس این بیانیه مطبوعاتی، روند قضایی این پرونده در سال‌هاي گذشته طی شده و طرف‌هاي دعوا نیز در جلسات متعدد دادگاه شرکت کرده و مدارک خود را ارائه داده‌اند؛ حتی نسبت به تصمیم‌هاي اولیه دادگاه تقاضای فرجام‌خواهی کرده بودند.
در این بیانیه تاکید شده است: در سال‌جاری میلادی حکم نهایی دادگاه شامل محکومیت به پرداخت غرامت علیه شرکت کشتیرانی «مرسک شیپینگ لاین» صادر شد.
سفارت جمهوری اسلامی در کپنهاگ تاکید کرد: اقدام مسئولان ایران در این ارتباط براساس قوانین و مقررات کشور و مطابق با قوانین و معیارهای بین‌المللی بوده است.
براساس این بیانیه، به طور طبیعی این کشتی پس از تسویه حساب دیون و بدهی‌ها توسط شرکت کشتیرانی مرسک، اجازه خواهد داشت مسیر خود را از آب‌هاي ایران به طرف مقصد نهایی ادامه دهد.
سفارت ایران همچنین اعلام کرده که خدمه این کشتی در سلامت کامل هستند و در محل مناسبی مستقر شده‌اند؛ هیچ محدودیتی برای دسترسی کنسولی آنان وجود ندارد و در صورت نیاز یا درخواست، این دسترسی فراهم مي‌شود.
سفارت ایران در دانمارک تاکید کرد که براساس اطلاعات دریافتی، تماس بین مالکان کشتی و شاکیان پرونده برای حل و فصل موضوع برقرار شده است.
شيطنت رسانه‌هاي خارجي
در اين بين رسانه‌هاي غربي و برخي از رسانه‌هاي منطقه‌اي اين موضوع را دستاويزي براي مقاصد شيطنت‌آميز خود كرده بودند.
شبکه العربیه در توئیتر خود ادعا کرد نیروی دریایی ایران در منطقه خليج‌فارس یک کشتی آمریکایی را به علت اینکه وارد آب‌هاي ایران شده است، با ۳۴ سرنشین توقیف کرده و حتی به این کشتی شلیک کرده است.
اين شبكه در ادامه گزارش داد: «سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در این خصوص گفته هیچ مدرکی مبنی بر توقیف کشتی آمریکایی در بندر ایرانی وجود ندارد. منتهی کشتی که ایران توقیف کرده یک کشتی است که پرچم جزائر مارشال را بر فراز عرشه نصب کرده است.»
سخنگوی پنتاگون در ادامه ادعا کرد: «این کشتی بعد از آنکه به هشدار کشتی‌هاي ایرانی توجه نکرده بود، از سوی ایران توقیف شد و به آب‌هاي ایران منتقل شده است.»
رویترز نيز طی روایتی از چگونگی توقیف کشتی مرسک توسط ایران مدعی شد ۴ روز پیش نیز قایق‌هاي گشت‌زنی ایران کشتی مرسک کنسینگتون را که در حال حرکت با پرچم آمریکا بود محاصره کردند و به تعقیب آن پرداختند.
رویترز در مورد کشتی خارجی توقیف شده توسط ایران نوشت: قایق‌هاي گشت‌زني ایرانی در تنگه هرمز یک کشتی باری را در تنگه هرمز متوقف کردند و با تیراندازی، آن را وادار به حرکت به سمت آبهای سرزمینی ایران کردند. این اقدام موجب شد که نیروی دریایی آمریکا یک ناوشکن و یک هواپیمای شناسایی را برای بررسی وضعیت به منطقه اعزام کند.
این اقدام در شرایطی صورت مي‌گیرد که تنش‌ها در مورد جنگ یمن بالا گرفته است. ائتلاف به رهبری عربستان با حمایت واشنگتن در طی هفته‌هاي اخیر انقلابیون حوثی مورد حمایت ایران را که بخش عمده‌اي از یمن را در اختیار گرفته‌اند بمباران مي‌کند. همچنين جنگنده‌هاي ارتش سعودی به منظور جلوگیری از فرود هواپیماهای ایرانی، فرودگاه صنعا را بمباران کردند. توقیف این کشتی باری آمریکایی همچنین در حالی است که ایران و غرب در مرحله‌اي حساس از مذاکرات هسته‌اي به منظور دستیابی به توافق جامع قرار دارند.
شبکه تلویزیونی العربیه نيز در خبری فوری گزارش داد: وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که تصمیم به اسکورت کشتی‌هاي حامل پرچم آمریکا بعد از اقدام ایران به توقیف کشتی «مرسک» صورت گرفت.
واكنش‌ها
اما در برابر اين اظهارات وزارت خارجه کشورمان اعلام کرد که توقیف این کشتی مطابق با قوانین ایران و نیز قانون‌های بین‌المللی بوده و پس از جبران زیان وارده به شاکی رفع توقیف خواهد شد.
در حقيقت مي‌توان این اقدام را یک زورآزمایی طرف ایرانی که با مظلوم واقع شدن در عرصه جهانی بخشی از دارایی‌هاي خود را با بلوکه شدن از طرف غرب و به ویژه شیطان بزرگ عملا غیرقابل استفاده مي‌یابد نیز در نظر گرفت، چرا که به طرف ظالم غربی این پیغام را مي‌دهد که این ایران است که کنترل تنگه استراتژیکی و شاهراه عبور نفت جهان را در اختیار داشته و علی‌رغم مسامحه کنونی قدرت پس گرفتن حق خود را نیز به راحتی در اختیار دارد.
در همين حال نشريه آمریکایی «آبزرور» در گزارشی در اين زمینه نوشت : باید درک کرد که تنگه هرمز آبراهی بسیار مهم می‌باشد و ۲۰ درصد نفت جهان روزانه از این مسیر عبور می‌کند.
اين نشريه در ادامه نوشت: اگر ایران تنگه هرمز را مسدود کند، آنگاه به معنای واقعی کلمه جهان را به زانو در خواهد آورد. بنابراین غرب و به ویژه آمریکا باید به طور حتمی مانع از وقوع چنین رویدادی شوند. در این میان و در حالی که آمریکا در تنگه هرمز حضور دارد اما نشان داده که در واکنش دادن به چنین حوادثی مشکل دارد.
آبزرور در ادامه با اشاره به «مهارت ایران در امور نظامی و تدابیر راهبردی» نوشت: ایرانی‌ها همواره راهبرد و تاکتیک نوینی داشته و حال نیز نحوه حملات دریایی خود را در تنگه هرمز بهبود بخشیده‌اند.
در بخش دیگر این گزارش آمده است: در پایش و حمله گسترده اخیر نیروی دریایی ایران به کشتی «مایرسک تیگریس» در یکی از بنادر ایران نیروی دریایی آمریکا با وجود اعزام یک ناوشکن و چند هواپیمای تجسسی تنها نظاره گر اوضاع بوده و پنتاگون نیز در مقام توجیه گفت که هیچ تبعه آمریکایی در کشتی مذکور نبوده است.
آبزرور مدعی شد؛ باید همه چیز را به طور عمقی‌تر مشاهده کرد. این رویدادها در حالی انجام می‌شوند که ایران به حمایت خود از حوثی‌هاي یمنی ادامه می‌دهد. در این میان بندری مهم در شهر عدن یمن و در خلیج عدن وجود دارد که دیگر مکان آبراه مهم برای نفت جهان است. اگر حوثی‌ها و ایران از طریق نبرد نیابتی، بر این بخش تسلط پیدا کنند، آنگاه آنها بر خلیج عدن استیلا خواهند یافت. این خلیج نیز در دهانه منتهی به آبراه سوئز است و بخش عمده‌ای از گاز مورد نیاز اروپا از این منطقه عبور می‌کند حال اگر ایران قادر به کنترل تنگه هرمز و عدن باشد، بر بخش گسترده‌ای از نفت جهان تسلط خواهند یافت.
آبزرور در خاتمه نوشت: باید گفت که ایران در حال بازی‌های کودکانه نیست .ایران در حالی سرگرم اجرای نمایش و اقدام‌های خود است که آمریکا تنها در حال واکنش نشان دادن به اقدام‌های ایران است و شما هرگز با واکنش نشان دادن برنده بازی نخواهید شد. برای تحقق تئوری قدرت دریایی هیچ تذکر خارجی را نمی‌پذیریم
تئوري بازگشت به قدرت دريايي
در همين حال امیر سیاری تاکید کرد: تئوری بازگشت به دریا و قدرت دریایی از تدابیر مقام معظم رهبری است که سربازان نیروی دریایی برای تحقق آن هیچ تذکر خارجی را نمی‌پذیرند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نیروی دریایی ارتش، امیر حبیب‌الله سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش در همایش روز ملی خليج‌فارس گفت: ۳۰ درصد انرژی مورد نیاز آمریکا و ۵۰ درصد از انرژی مورد نیاز غرب اروپا از طریق خليج‌فارس تأمین مي‌شود.
فرمانده نیروی دریایی ارتش با اشاره به اینکه خليج‌فارس ۴۵ درصد از ذخایر گاز دنیا را دارد، عنوان کرد: خليج‌فارس به عنوان انبار نفت جهان ۷۵ درصد از نفت غرب و ۸۰ درصد از نفت آسیای جنوبی شرقی را تأمین مي‌کند و ۴۱ درصد از صادرات نفت از این طریق انجام مي‌شود.
دریادار سیاری با بیان اینکه در حال حاضر نیروی دریایی در منطقه‌اي بیش از ۱.۳ برابر خاک جمهوری اسلامی ایران مستقر است، گفت: امروزه هر کشوری که از نظر دریاها پیشرفت کند از نظر دفاع جلوتر است. همچنان که اگر نیروهای دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج عدن حضور نداشته باشند، دزدان دریایی اقتصاد را فلج مي‌کنند.
وی با اشاره به اینکه نیروی دریایی بیش از ۲۹۰۰ فروند کشتی تجاری و نفتکش را با موفقیت جابه جا کرده است، بیان کرد: مقام معظم رهبری، ایران را یک کشور دریایی قلمداد کرده‌اند، کشور دریایی ایران دارای چند مؤلفه از جمله موقعیت جغرافیایی، مشخصات فیزیکی، وسعت دریایی سرزمینی و خط مشی دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در رأس آنها مقام معظم رهبری است.
فرمانده نیروی دریایی ارتش با اشاره به اینکه تلاش در جهت توسعه دریا محور رسالت نیروی دریایی است، گفت: خط مقدم دفاع از خليج‌فارس، دریای عمان است؛ باید همواره به عنوان تعیین کننده عقبه سیاسی کشور و براساس تدابیر مقام معظم رهبری برای حفظ منافع کشور در این منطقه حضور داشته باشیم.
دریادار سیاری با بیان اینکه نیروی دریایی بنابه فرمایش مقام معظم رهبری دارای اهمیت نظامی، سیاسی، علمی و بین‌المللی است، افزود: جمهوری اسلامی ایران از مکان‌هاي بسیار مهم دنیا به شمار مي‌آید که باید برای دستیابی به قدرت دریایی گذشته بیش از پیش تلاش کرد.
از سوي ديگر فرمانده نیروی دریایی ارتش با بیان اینکه امنیت در خليج‌فارس صد درصد برقرار است، گفت: خلیج عدن و باب‌المندب امنیت کافی ندارد، بنابراین آمریکایی‌ها باید در این منطقه کشتی‌های خود را اسکورت کنند.
وي درخصوص اظهارات آمریکایی‌ها مبنی بر اسکورت کشتی‌هایشان در خليج‌فارس، با بیان اینکه امنیت در خليج‌فارس صددرصد برقرار است، گفت: خلیج عدن و باب‌المندب امنیت کافی ندارد، بنابراین آمریکایی‌ها باید در این منطقه کشتی‌های خود را اسکورت کنند.
فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، گفت: امنیت در خليج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان با حضور همیشگی نیروی دریایی ارتش و سپاه کاملاً برقرار است، بنابراین نیاز نیست آمریکایی‌ها کشتی‌های خود را در این منطقه اسکورت کنند. وی همچنین توقیف کشتی با پرچم جزایر مارشال در خليج‌فارس را توقیفی کاملاً قانونی دانست.
پيش از اين نيز دریادار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران با بیان اینکه «آمریکا مواظب‌ترین کشور جهان است که در خليج‌فارس، تیری به اشتباه شلیک نشود»، تصریح کرد: «اگر کسی که اطلاعی هم از اوضاع خليج‌فارس ندارد، همراه بچه‌های ما به این منطقه برود، می‌فهمد که آنها (آمریکایی‌ها) کاملا در موضع انفعال هستند و مواظبند تا اتفاقی نیفتد چون در آن صورت، در ابعاد بسیار وسیعی ضرر خواهند کرد.»
