هنوز چند صباحی از حادثه کشتار زائران خانه خدا در منا و همچنین بر اثر سقوط جرثقیل نگذشته که آل سعود به جای عذر خواهی برای حج تمتع امسال بهانه تراشی میکند تا آرزوی حجی که خیلی از پدربزرگها و مادربزرگها دارند در هالهای از ابهام قرار بگیرد.
انگار نه انگار که این عربستان است که باید عذرخواهی کند و منت حضورمان را بکشد، آل سعود در ادامه رفتارهای عجیب غریب و بی منطق خود حقوق شرعی و قانونی مردم مسلمان ایران را زیرپا گذاشته تا حج تمتع امروز در هالهای از ابهام قرار گیرد. در حالی که آرام ، آرام به خط قرمز زمانی برای انجام برنامههای زمانبندی و اجرایی اعزام زائران حج ابراهیمی نزدیک میشویم، کارشکنی و مانع تراشی مسئولان سعودی برای جلوگیری از انجام یک حج عزتمند همچنان ادامه دارد.کوتاهی دست اندرکاران حج عربستان سعودی برای جلوگیری از حضور با عزت زائران ایرانی در حج ۹۵ تا جایی رسیده که حتی در بسیاری از مسایل اجرایی و نیز صنعت هوایی کشورمان مانع تراشی میکنند.
کارشکنی مسئولان حج عربستان با توجه به قطع روابط سیاسی و به رغم پیشنهادات منطقی هیات ایرانی برای صدور ویزا توسط حافظ منافع دو کشور در ایران آن را بهانه دیگری قرار داده و این مهم را نیز در هالهای از ابهام گذاشتهاند.
ایرادات غیر منطقی و غیر اصولی از صنعت هوایی ایران به بهانه نداشتن امنیت پرواز و فرسوده بودن ناوگان هوایی نیز دیگر بهانه سعودیها برای ایجاد چالش در زمینه اعزام ۶۴ هزار زائر ایرانی به عربستان در حالی است که کشورهای اروپایی و پیشرفته جهان به صورت شبانه روزی پذیرای هواپیماهای ایرانی در فرودگاههای خود هستند.
عربستان همچنان کارشکن
هم اکنون پس از گذشت حدود دو هفته از بازگشت هیات ایرانی از عربستان که برای مذاکرات با مسئولان سعودی به آن کشور سفر کرده بودند، در حالی که بر اساس توافق طرفین سعودی باید تا قبل از پایان روز نهم اردیبهشت به ۲۰ پیشنهاد هیات ایرانی پاسخی شفاف را ارایه میدادند، تاکنون پاسخی ارایه داده نشده است.
بر اساس وعده وزیر و دست اندرکاران حج عربستان که در اولین نشست خود با هیات ایرانی به انجام رسید طرفین توافق کردند برای انجام مذاکرات نهایی و امضای تفاهم نامه تا قبل از نهم اردیبهشت ماه از هیات ایرانی دعوت به عمل آمده و اقدامات بعدی انجام پذیرد که تاکنون این مهم نیز انجام نشده است.
در این میان دست اندرکاران سعودی تلف کردن وقت برای از بین رفتن زمان را بهترین سیاست برای جلوگیری از اعزام زائران ایرانی به حج امسال در نظر گرفته و همچنان برای از بین رفتن زمان به دنبال طراحی بهانههای مختلف هستند.
این مهم در حالی است که هم اکنون به علت این کارشکنی حدود چهار ماه از فرصت طلایی دست اندرکاران حج ایران برای انجام برنامههای اجرایی توسط دست اندرکاران حج عربستان از دست رفته است.
ضایع کردن حق
اما آنچه قابل تامل است توجه به این نکته است که مسئولان سعودی باید بدانند موضوع حج یک امر داخلی و نشات گرفته از مسایل سیاسی نیست بلکه حج متعلق به جهان اسلام است و سعودیها نمیتوانند در خصوص مسایل حج برای جهان اسلام تعیین تکلیف کنند.
رئیس سازمان حج و زیارت نیز درباره تداوم کارشکنی مسئولان سعودی در امر حج گفت: یکی از مهمترین دلایل این امر نبود مدیریت واحد در عربستان و عدم هماهنگی و همدلی بین وزارتخانههای امور خارجه و حج عربستان است.
سعید اوحدی با تاکید بر اینکه طرفهای سعودی تاکنون حتی وضعیت پرداخت دیه به بازماندگان فاجعه منا و حتی حادثه جرثقیل مسجدالحرام را مشخص نکرده و پاسخی ندادهاند، گفت: طرف سعودی براساس وعدههایش میبایست تا هفته گذشته پاسخی شفاف به پیشنهادهای هیات ایرانی ارایه را میدادند، اما تا به امروز از این امر خبری نشده است.
او با بیان اینکه طرف سعودی با ایجاد تاخیرهای خود، باعث بروز بسیاری از مشکلات در انجام برنامههای اجرایی اعزام خواهند شد، افزود: ادامه روند موجود، قطعا اجرای حج امسال را با چالش مواجه خواهد کرد و با وجود قول مساعد وزیر حج عربستان در اجرای حج دچار مشکل خواهیم شد.
رئیس سازمان حج و زیارت گفت: هیات ایرانی در سفر اخیر به عربستان و مذاکره با وزیر و مسئولان حج به طرفهای سعودی ۲۰ پیشنهاد مبنی بر حفظ امنیت، کرامت و عزت زائران ایرانی ارایه داد که بر اساس توافق طرفین، قرار بود علاوه بر ارایه پاسخ شفاف تا هفته گذشته از هیات ایرانی نیز برای انجام مذاکرات نهایی و امضای تفاهم نامه دعوت به عمل آورند که تاکنون هیچ اقدامی از طرف مقابل انجام نشده است.
پیش از این نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کشورمان با انتقاد از کارشکنی مسئولان سعودی در امر حج گفته بود: متاسفانه در طول چند ماه گذشته دولت عربستان کارشکنی کرده است.
علی جنتی با تاکید بر اینکه بدنبال اعزام زائران به مکه مکرمه هستیم، خطاب به مسئولان حج کشورمان اعلام کرده بود: مسئولان حج باید پیش از این به آنجا میرفتند و قرارداد محلهای اقامتی را منعقد میکردند اما دولت عربستان تاکنون به این افراد روادید نداده است.
جنتی با اشاره به اعزام یک هیات برای مذاکره به عربستان گفت: این نخستین بار است که به هیات ایرانی، آن هم در کشوری ثالث ویزا داده شد که برای مذاکره به عربستان بروند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: در این ارتباط ما مسایل مختلفی را مطرح کردیم اما طرف عربستانی برخوردهایی منفی داشته است؛ در مورد حمل و نقل هوایی و اینکه هواپیماهای ما بتواند زائران را به عربستان انتقال دهد آنها کارشکنی میکنند؛ همچنین در مورد روادید کارشکنی میکنند؛ ما اعلام کردهایم که اگر دولت سوئیس حافظ منافع شما در ایران است باید در ایران ویزا بدهد اما آنها اصرار دارند در کشوری ثالث روادید داده شود که برای ما به هیچ وجه قابل قبول نیست.
او افزود: در این مذاکرات، سازمان حج را موظف کردهایم که همه شرایط ما را به مقامات عربستان اعلام کنند و آنها باید این شرایط را بپذیرند تا این حج انجام شود.
هم اکنون میتوان به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کشورمان امیدوارم بود که در سخنان خود در این باره هم چنین گفت: علی رغم اینکه زمان را از دست دادیم، تلاش میکنیم اگر مقامات عربستان همراهی کنند امسال بتوانیم مراسم حج را برگزار کنیم.
برای عربستان در قبال کارشکنی حج هزینه بینالمللی ایجاد کنیم
اما در این خصوص یک نماینده مجلس با اشاره به رفتار عربستان درباره حجاج ایرانی، گفت: باید برای عربستان در قبال این موضوع هزینه بینالمللی ایجاد کنیم.
نصرالله پژمانفر گفت: از لحاظ شرعی و قانونی مردم باید استطاعت سفر را داشته باشند و معنای استطاعت طریقی این است که مردم برای رفت و برگشت امنیت داشته باشند، اما اقدامات مسئولین عربستان این نگرانی را به وجود آورده که شئونات زائر بیتاللهالحرام نسبت به مردم رعایت نشود.
او ادامه داد: مسئولین ما نیز موظف هستند تمام تلاش خود را انجام دهند تا از سهمیهای که حق ملت ماست استفاده شود. دستگاه دیپلماسی باید فعالتر حضور پیدا کند و در ارتباط با این موضوع با تمام کشورهای اسلامی ارتباط برقرار کند.
پژمانفر تأکید کرد: قبل از اینکه این موضوع به جمعبندی برسد ولو اینکه جمعبندی این باشد که در حج شرکت نکنیم، باید نسبت به فضای روانی و ناامنی و بدعهدی که عربستان نسبت به اداره حرمین شریفین دارد، رایزنی صورت گیرد و حتماً باید برای این موضوع تقاضای نشست فوقالعاده سران کشورهای اسلامی شود.این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، تصریح کرد: هزینه عربستان برای چنین تصمیم غلطی باید بالا برود و در قبال این رفتار غیرمنطقی هزینه بالایی بدهد. نباید اینطور شود که زائران ما به حج نروند و عربستان هم در قبال رفتار غیراسلامیاش هزینهای پرداخت نکند. ما باید برای عربستان در قبال این موضوع هزینه بینالمللی ایجاد کنیم.
پژمانفر همچنین گفت: متأسفانه برخی بحثها رغبت و انگیزه برای حج را در کشور تضعیف میکند. مردم باید این حس را داشته باشند که با امنیت به سفر حج میروند و برمیگردند اما اگر کوتاهی صورت بگیرد که عربستان کوتاهی میکند، باید فضای سنگینی برای این رفتار عربستان در بین کشورهای اسلامی ایجاد کنیم.حال باید دید آیا این حقوق محقق می شود و آل سعود کوتاه می آید یا میخواهد با رفتار دست پیش گرفته با ایرانیان برخورد کرده و کاری کند که احترام و حرمت زائر برایمان بر انجام فریضه واجب اولویت پیدا کند.