روز گذشته دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در نهمین کنفرانس بینالمللی مبلمان، دکوراسیون و صنایع وابسته (دکو) ۲۰۱۶ با بیان اینکه در بسیاری از حوزهها با وجود اینکه توانمندیهای ۲۰ ساله داریم گفت: به دلیل آنکه نمیتوانیم پروژههای بزرگ را تامین مالی کنیم به دنبال تامین مالی از خارج کشور هستیم و با این کار اشتغال صادر میکنیم.
صحبتهای دبیر شورای عالی مناطق آزاد در حالی مطرح میشود که به استناد مرکز آمار میزان اشتغال در دولت یازدهم رشد قابل قبولی نداشته است.
طبق گزارش مرکز آمار ایران طی سالهای ۹۲ تا ۹۴ در مجموع ۸۱۱ هزار اشتغالزایی خالص صورت گرفته است و این در حالی است که رئیسجمهور در مصاحبههای اخیر خود اعلام کرد: این دولت در ۳ سال گذشته سالانه بیش از ۷۰۰ هزار اشتغالزایی خالص داشته است ولی دولت قبل در ۵ الی ۶ سال اشتغالزایی خالصش تقریباً صفر بوده است.
تا پیش از این نیز رئیسجمهور اعلام کرده بود که بیش از ۲ میلیون شغل خالص در دولت وی ایجاد شده است. این آمارها در شرایطی مطرح میشود که گزارشهای رسمی مرکز آمار ایران این ادعا را مردود میداند. این آمارها در حالی مطرح شده که این رقم ۲میلیون و ۴۰۰ هزار شغل اختلاف فاحش ۱.۶ میلیون نفربا آمار مرکز آمار دارد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در حالی مدعی افزایش اشتغالزایی و صادرات آن شده است که به اعتقاد کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی اشتغالزایی در دولت یازدهم ۶درصد منفی بوده است.
به گفته این منتقدان؛ مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود، تعداد شاغلان در سال ۹۴ را چیزی حدود ۲۱ میلیون و ۸۶۰ هزار و ۸۳۶ نفر اعلام کرده است. این رقم در ابتدای دولت تدبیر و امید چیزی حدود ۲۲ میلیون و ۱۹۱ هزار و ۱۴۴ نفر بوده که نشان از بیکار شدن خالص چیزی حدود ۳۳۰ هزار نفر در دولت یازدهم را دارد.
این گروه معتقدند با یک حساب سرانگشتی درباره میزان اشتغالزایی در دولت یازدهم میتوان متوجه شد ۳۳۰ هزار نفر بیکارشده ۶ درصد کل افراد شاغل جامعه هستند، بنابراین میتوان دریافت با توجه به روند منفی اشتغال در دولت تدبیر و امید وضعیت اشتغالزایی در دولت یازدهم چیزی حدود منفی ۶/۶ درصد بوده است.
به اعتقاد این گروه در حالی که عدد بیکاران کشور بیش از پنج میلیون برآورد شده، آگاهی از اینکه هر ساعت حدود ۱۵۰ نفر به جمعیت بیکاران افزوده میشود، نگرانی را صدچندان میکند. اگر در هر ساعت، ۱۵۰ نفر کار پیدا کنند، تازه سطح موجود حفظ شده است بنابراین اگر در سالجاری هرساعت ۱۵۰ شغل ایجاد شود عملاً تنها از رشد و افزایش بیکاری جلوگیری شده و اگر بنا باشد طی پنج سال آینده بیکاری به عدد صفر نزدیک شود، باید دو برابر این میزان یعنی ۳۰۰ شغل در ساعت و ۵ شغل در هر دقیقه ایجاد شود.
از سوی دیگر این منتقدان میگویند: طبق آمار بررسی وضعیت تغییرات نرخ بیکاری استانهای کشور در سال ۹۴ و مقایسه آن با سال ۹۳ نشان میدهد که در دوره مورد بررسی، نرخ بیکاری در ۲۲ استان دورقمی و بالای ۱۰ درصد بوده است. این تعداد در سال ۹۳، بهمیزان ۱۹ استان بوده است.
به باور منتقدان دولت یازدهم حمایت از اشتغال را در دستور نداشته و ندارد و در این راستا نهتنها در حوزه اشتغال و حمایت از کارگران اقدامی عملیاتی و جدی از سوی مسئولان وزارت کار مشاهده نشد بلکه طرفداری از نظام بانکی و رها کردن نظام سرمایه و بنگاهدار شدن وزارتخانه وضعیت را هر روز وخیمتر کرد.
این گروه از کارشناسان معتقدند در صورتیکه بنا باشد به شعار بسنده شود کفایت نمیکند و دولت باید در ارائه گزارش عملکرد صادقانه رفتار کند. به اعتقاداین افراد متاسفانه مسئلهای که امروز در کشور ما مرسوم شده است و هر روز هم رنگ و بوی جلسه را به خود میگیرد شعارهایی است که هر روز، هر دقیقه و هر ثانیه از زبان دولتیها و غیر دولتیها مطرح میشود، گویی که یکی از راههای حل مشکل بیکاری همین شعارهاست.
این منتقدان میافزایند: به گمان این متولیان صرف اینکه این شعارها در سخنرانیها شود؛ یک عملکرد محسوب میشود و این شعارها را در کارنامه موفقیت خود ثبت میکنند؛ در حالی که این چنین نبوده و نیست. به گفته کارشناسان اینکه متولیان مدام شعار بدهد و به دنبال آن شاهد افزایش آن معضل باشیم عملا مردم سایر عملکردها را نیز باور نمیکنند بنابراین متولیان باید هوشیار باشند که آمار و ارقام دروغین در زمینه ایجاد اشتغال برخلاف آنچه واقعیت است نه تنها مسئله را حل نمیکند بلکه به دامنه آن مشکل میافزاید.
اشتغال از ادعا تا واقعیت
فعالان کارگری مدعی هستند تعداد شاغلان در سال ۹۴ چیزی حدود ۲۱میلیون و ۸۶۰ هزار و ۸۳۶ نفر اعلام شده که این رقم در ابتدای دولت تدبیر و امید چیزی حدود ۲۲ میلیون و ۱۹۱هزار و ۱۴۴ نفر بوده است. به گفته این کارشناسان؛ این ادعاها در حالی مطرح میشود که مرکز آمار در آخرین گزارشهای خود شمار بیکاری را ۲میلیون و ۷۲۹هزار نفر اعلام کرد و عیسی منصوری معاون اشتغال وزیر کار هم در اظهارات اخیر خود اعلام کرده است که طبق آخرین آمار ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد.
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی از بیکاری ۱۱ میلیون نفری در صورت عدم تحقق برنامهها تا سال ۱۴۰۰ خبر داده و گفته است: "نرخ بیکاری سال ۹۴ از سوی دولت ۱۱ درصد عنوان شده که اگر این میزان را بپذیریم نشان میدهد وضعیت اشتغال گروههای سنی، جنسی و تحصیلی مختلف در حوزه بیکاری خوب نیست".
براساس گزارش جدید و رسمی مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۹۴، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بیکار وجود دارد که با احتساب شاغلان ناقص این میزان به ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر و با احتساب جمعیت فعال دلسرد از اشتغال این میزان به ۷ میلیون نفر میرسد که رقم فوق تا سال ۱۴۰۰ به ۱۱ میلیون بیکار خواهد رسید.