دو روز از سخنان رئیسجمهور آمریکا میگذرد اما بازارهای اقتصادی ایران همچنان بیتوجه به آنچه ترامپ آن را تهدیدی عملی میخواند درحال فعالیت هستند و به گونهای حرکت کردند که به اعتقاد برخی گویا؛ بازار ایران تافته جدا بافته از تمام بازارهای دنیاست.
شاید در میان تمام این بازارها روند حرکتی بازار ارز و بورس به خوبی نمایانگر این ادعا باشد اما آنچه مسلم است اقتصاد ایران فارغ از تمام این هیجانات لحظهای بیشتر از پیشخور شدن اخبار تحت تاثیر قرار میگیرد. چند روز قبل از انتشار مفاد سخنان ترامپ درخصوص برنامه هستهای ایران بازارهای مختلف از جمله بازار ارز بیشترین اثرات را از این مهم گرفت و مرز ۴ هزار تومان را نیز در نوردید اما به محض انتشار سخنان ترامپ و شروع به کار بازارهای ایران روند معکوس حرکت برخلاف آنچه پیشبینی میشد بود به طوریکه امروز با گذشت دو روز از گذشت این مساله نرخ دلار به زیر ۴ هزار تومان رسید و اینگونه عنوان کرد که تب تقاضا و هیجانات بازار فروکش کرده است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی این مساله این نکته را مطرح میکنند که هرچند به نظر میرسید که ریسک برجام میتواند نوسانات نامعلومی را در قیمتها ایجاد کند، اما بازارها با تاثیر خاصی از این سخنان روبهرو نشد و همه چیز آن طور که تحلیل میشد؛ رخ نداد.
رشد ۱۳۱ واحدی شاخص
در جریان معاملات دیروز همانند روز شنبه؛ شاخص بورس در جریان معاملات بازار سرمایه با رشد ۱۳۱واحدی روبهرو شد به طوریکه در جریان دادوستدهای دیروز بازار سرمایه تعداد ۴۳۳ میلیون سهم و حقتقدم بهارزش ۱۰۸ میلیارد تومان در ۴۳ هزار نوبت مورد داد و ستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد ۱۳۱واحدی در ارتفاع ۸۵ هزار و ۳۹۴ واحد قرار گرفت و بیشترین تأثیر مثبت بر رشد دماسنج بازار سهام در دیروز به نام نمادهای فولاد، شتران و کگل شد و در مقابل نمادهای معاملاتی فایرا، کچاد و هایوب با افت خود مانع افزایش بیشتر شاخص شدند.
همچنین شاخصهای اصلی بازار سرمایه هم روز متعادلی را پشت سر گذاشتند بهطوری که شاخص قیمت (وزنی ارزشی) ۴۲ واحد، کل (هموزن) ۳۵ واحد، قیمت (هموزن) ۲۷ واحد، آزاد شناور ۱۴۷ واحد و شاخصهای بازار اول و دوم بهترتیب ۱۰۰ و ۲۴۳ واحد رشد کردند.
از سوی دیگر بازار دلار با ادامه روند کاهشی خود در روز گذشته ۴۰۰۷ تومان معامله میشود و سکه تمام طرح جدید با افزایش قیمت نسبت به دیروز معادل یک میلیون و ۳۱۷ هزار تومان داد و ستد شد. براساس آمار ثبت شده باز هم افت قیمتها را شاهد بودیم به طوریکه همانند روز شنبه که دلار معادل ۴۰۱۴ تومان قیمت داشت و قیمت سکه تمام طرح جدید معادل یک میلیون و ۳۱۴ هزار تومان بود در دیروز یکشنبه نیز؛ دلار نسبت به روز ماقبل کاهش هفت تومانی را تجربه کرد.
همچنین در بازار ارز یورو با افزایش ۵۰ تومانی معادل ۴۸۳۵ تومان، پوند انگلستان با کاهش ۱۸ تومانی معادل ۵۳۴۵ تومان، لیر ترکیه با کاهش ۱۳ تومانی معادل ۱۱۲۹ تومان، یوآن چین با کاهش سه تومانی معادل ۶۴۵ تومان و درهم امارات با کاهش پنج تومانی ۱۱۱۵ تومانی روبهرو شد. در بازار طلا نیز نیمسکه با کاهش ۳۰۰۰ تومانی معادل ۶۶۳ هزار تومان، ربع سکه با کاهش ۴۰۰۰ تومانی معادل ۳۸۲ هزار تومان و سکه گرمی با کاهشی ۱۰۰۰ تومانی معادل ۲۵۲ هزار تومان دادو ستد شد. علاوه بر این هر اونس طلا در بازار جهانی بدون تغییر نسبت به روز گذشته ۱۳۰۴ دلار و ۳۰ سنت داد و ستد میشود.
هرچند عبور از هیجان منفی ترامپ موجب کاهش دستهجمعی نرخها در بازار ارز شد و سکه را نیز با خود همگام کرد اما هنوز نگرانیهای غیراقتصادی دراین بازارها وجود دارد اما آنچه مسلم است این روند با توجه به سیاستهای متناقضی که غربیها وآمریکا درپیش گرفته ادامه دارد و به این منظور باید به این موضوع فکر کرد که در رویارویی با این موارد چه بایدکرد تا بازارهای اقتصادی ما تحت هیچ شرایطی تحتالشعاع این اخبار قرار نگرفته و به همواره راه درست و رو به رشد خودرا درپیش بگیرند.
طبق آنچه فعالان بازار میگویند؛ ادعاهای توخالی ترامپ، حمایت اروپا از برجام و همچنین کاهش تقاضای ریسکگریزها و سفتهبازان مهمترین عوامل عقبنشینی نرخ دلار و وجود آرامش در سایر بازارهاست اما تغییر نگاه متولیان و فعالان به اهداف اقتصادمقاومتی موضوعی است که میتواند راه را برای سایر فعالیتها و برنامههای توسعهای هموار کند.
کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که موضوع اقتصاد مقاومتی تدبیری است که در برابر جنگ اقتصادی و همچنین جنگ نرم و با لحاظ اهداف استراتژیک مطرح و مفهومی است برای مقاومسازی، بحرانزدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود در اقتصاد و تعیین مدل جدیدی برای اداره و مدیریت اقتصاد کشور و اگر متولیان، فعالان و حتی مردم عادی این اهداف و برنامههایی برای تحقق آن را مدنظر داشته باشند. به اعتقاد این کارشناسان سیاستگذاری برای اصلاح الگوی مصرف نیز نقطه شروع اقتصاد مقاومتی است چراکه میتواند مصرف و تولید را جهت داده و درپی آن بتوان زمینه سرمایهگذاری را مهیا کرد. بیشک طبق اظهارنظر تحلیلگران؛ افزایش بهرهوری در تولید، شکلگیری روحیه فرهنگ درست اقتصادی، تولید ملی و حمایت داخل، خودداری از اسراف و ضایع کردن کالاها و منابع طبیعی و حفظ فضای زیستمحیطی و... امکان تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را افزایش داده و میتواند اقتصاد و بدنه آن را در برابر هر نوع شوک؛ خبر و تحریمی محکم کند، پس جا دارد که متولیان بیش از پیش تحقق آن را مدنظر داشته باشند.