نشست هماهنگی ایران و روسای مشترک کارگروه مدرن سازی راکتور تحقیقاتی خنداب ( اراک) با حضور هیأتی از سازمان انرژی اتمی ایران و هیأت‌هایی از چین و انگلیس دیروز در محل سازمان انرژی اتمی ایران در حالی برگزار شد که یک سوال اساسی همچنان باقی است و آن اینکه اعتماد به انگلیس با کدام پشتوانه صورت می‌گیرد.
نگاهی بر سیاست های انگلیس از گذشته تاکنون نشان می دهد که آنها هرگز صداقت رفتاری نداشته و در مقاطع حساس خیانت‌های بزرگی علیه ملت ایران داشته اند از قحطی تحمیلی به ایران در طول جنگ جهانی گرفته که ۹ میلیون نفر را به کام مرگ برده تا کودتای ۲۸ مرداد و جنایاتی که علیه ملت ایران در دوران پهلوی صورت داده و زنجیره گسترده‌ای از جنایات علیه نظام اسلامی و ملت ایران از جنگ تحمیلی گرفته تا تحریم و تهدید و خباثت‌های گسترده علیه حقوق هسته‌ای ملت ایران، طراحی و مدیریت فتنه‌هایی همچون ۸۸ و... تنها بخش های کوچکی از جنایات و اقدامات ضد ایرانی، لندن است که البته حمایت‌های گسترده از تروریست‌های منافقین را نیز باید به آن افزود. برجام نیز در حالی میان ایران و گروه ۱+۵ به امضا رسید که انگلیس بیشترین کارشکنی را در اجرای برجام صورت داده و همگام با آمریکا و فرانسه با تشدید تحریم‌ها و عدم اجرای تعهداتشان عملا برجام را نقض و کنار نهاده‌اند. آنها حتی مقابل گام‌های ایران مبنی بر کاهش تعهدات برجامی در واکنش به بدعهدی طرف‌های مقابل ایستاده و به جای اجرای تعهداتشان به تحریم بیشتر تاکید کرده‌اند. با این شرایط این سوال اساسی مطرح است که با کدام پشتوانه می تواند به انگلیس و ادعای آنها مبنی بر طراحی جدید راکتور اراک اطمینان کرد. با سابقه‌ای که انگلیسی‌ها دارند اقدامات اخیر هسته‌ای آنها می تواند گامی برای خرید زمان و جلوگیری از گام چهارم ایران در کاهش تعهدات برجامی باشد که در قالب راکتور اراک صورت می‌گیرد هر چند که آنها سعی دارند تا چنان القا سازند که به دنبال اجرای تعهدات برجامی هستند چنانکه سفیر انگلیس در تهران تاکید کرده همکاری‌های غیرنظامی هسته‌ای یکی از مهمترین منفعت‌های برجام برای ایران است.«راب مک ایر» سفیر انگلیس در تهران با انتشار دو تصویر از جلسه دیروز هماهنگی ایران و روسای مشترک کارگروه «مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی خنداب» در حساب شخصی خود در توییتر نوشت: همکاری‌های غیرنظامی هسته‌ای یکی از مهمترین منفعت‌های برجام برای ایران می‌باشد.
وی ادامه داد: خوشحالیم از اینکه میزبان پروفسور رابین گرایمز به همراه هیئتی از بریتانیا و چین برای گفت‌وگوهای فنی در مورد پروژه مدرن‌سازی راکتور اراک می‌باشیم. جلسه هماهنگی ایران و روسای مشترک کارگروه «مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی خنداب» با حضور هیأتی از سازمان انرژی اتمی ایران و هیأت‌هایی از چین و انگلیس صبح امروز دوشنبه در محل سازمان انرژی اتمی ایران برگزار شد.
«بهروز کمالوندی» معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس، «راب مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران و هیأت کارشناسی از چین به ریاست «وی کینگ مینگ» از بخش همکاری‌های بین‌المللی کمیسیون انرژی اتمی چین (CAEA)، هیأت‌های سه کشور را در این جلسه سرپرستی می‌کردند. سفیر ایران در لندن از سفر هیأتی از متخصصان هسته‌ای انگلیس به ایران برای تکمیل فرآیند مدرن سازی راکتور اراک خبر داد. «حمید بعیدی‌نژاد» سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن در صفحه توئیترش از سفر هیأتی از متخصصان هسته‌ای انگلیس به ایران خبر داد و نوشت: «هیأتی از متخصصان هسته‌ای انگلیسی برای تکمیل فرآیند مدرن سازی رکتور اراک که بر اساس مقررات برجام صورت می‌گیرد به تهران عزیمت کرده‌اند.»
وی افزود: «گروه کاری مدرن سازی رآکتور اراک علاوه بر ایران، با عضویت آمریکا و چین برگزار می‌شد که بعد از خروج آمریکا از برجام، با عضویت چین و انگلیس برگزار می‌شود.» علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی اخیرا در اظهاراتی اعلام کرد که حداکثر تا سه هفته آینده قسمت ثانویه رآکتور آب سنگین اراک راه‌اندازی می‌شود و افزود: بخش عمده آب سنگین اراک در قسمت ثانویه است. دوستان در ۴ سال گذشته قسمت ثانویه را به جایی رساندند که تا سه هفته آینده رونمایی خواهیم کرد و ماشین ناقص جابه جایی سوخت نیز کامل شده و تا سه هفته آینده نصب می‌شود.رئیس سازمان انرژی اتمی اوایل مهر ماه نیز با اشاره به بازطراحی مفهومی، پایه و تفصیلی راکتور آب سنگین اراک توسط متخصصان ایرانی و ارزیابی علمی و تأیید از سوی متخصصان چینی، آمریکایی و سپس انگلیسی گفته بود: انشاء الله در دو سه ماه آینده خبر خوبی در خصوص این پروژه اعلام می‌شود و اقدامات خوبی را شاهد خواهیم بود. این راکتور از نظر طراحی، اعتبار جهانی دارد. امیدواریم روزی بتوانیم اسناد علمی درباره فعالیت‌های صورت گرفته در این پروژه را در معرض رأی و قضاوت متخصصان و افکار عمومی قرار بدهیم.
لازم به ذکر است وزارت امور خارجه تصمیم ایران برای اجرای گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را «ناامیدکننده» خواند. وزارت امور خارجه انگلیس در این بیانیه اظهار داشته است: «تصمیم ایران برای تعلیق محدودیت‌هایش در فعالیت‌های تحقیق و توسعه هسته‌ای عمیقاً نگران‌کننده است. گام سوم ایران در کاهش تعهداتش ذیل برجام ناامیدکننده است زیرا درست زمانی این گام برداشته شده است که ما و شرکای اروپایی و بین‌المللی‌مان در حال تلاش برای کاهش تنش‌ها با ایران هستیم.»
انگلیس و دیگر طرف‌های اروپایی برجام در حالی ایران طی ماههای اخیر ایران را به دلیل کاهش تعهداتش ذیل برجام سرزنش کرده و پس از هر گام ایران در کاهش تعهداتش خواستار پرهیز از برداشتن گام‌های بعدی شده‌اند که پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های یکجانبه این کشور علیه ایران، طرف‌های اروپایی برجام از جمله فرانسه تنها به دادن وعده و وعید اکتفا کرده و گام محسوسی در راستای تأمین منافع مشروع ایران طبق برجام برنداشته‌اند. از طرفی با وجود ادعای دولت انگلیس مبنی بر تلاش برای کاهش تنش‌ها با ایران و حمایت از برجام، در اواسط تیرماه سال جاری نیروی دریایی این کشور اقدام به توقیف یک فروند نفتکش ایرانی حامل ۲.۱ میلیون بشکه نفت خام در تنگه جبل‌الطارق کرد؛ اقدامی که وزارت امور خارجه ایران آن را به مثابه «دزدی دریایی» خواند.
ایران که پیش از این در پاسخ به بدعهدی طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهداتشان طی دو مرحله اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای خود کرده بود، شامگاه چهارشنبه با اعلام رسمی رئیس‌جمهور حسن روحانی روند اجرای گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای خود را کلید زد. مقامات ایران بارها تأکید کرده‌اند که منتظر اقدامات عملی از سوی اروپایی‌ها در راستای اجرای تعهداتشان ذیل برجام هستند و تا زمانی که چنین اقداماتی صورت نگیرد، کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای ایران ذیل برجام متوقف نخواهد شد.
در همین حال وزیر امور خارجه انگلیس در واکنش به آغاز گام دوم کاهش سطح تعهدات برجامی ایران ، ضمن ابراز نگرانی در این باره گفت که هنوز مایل به پیدا کردن راهی برای حفظ توافق است.جرزی ایونینگ پست گزارش داد، جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس گفت که خواهان پیدا کردن راهی برای حفظ کردن توافق هسته‌ای بوده اما به جهت اعلان ایران [برای آغاز گام دوم کاهش سطح تعهدات برجامی‌اش] «بسیار نگران» است. هانت همچنین گفت: ما همراه با [شرکای] فرانسوی و آلمانی بر این باوریم مهمترین اولویت این است که ایران فاقد [تسلیحات] هسته‌ای باشد. از نظر ما، اینکه ایران به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا کند، برای خاورمیانه بسیار خطرناک‌تر است. وی افزود: ما هنوز مایلیم راهی پیدا کنیم که باعث شود این توافق کارآمد باشد، ما درباره اخباری که منتشر شده بسیار نگرانیم و پیش از تصمیم‌گیری برای اقدامات بعدی منتظر راستی‌آزمایی نهاد بین‌المللی مربوطه خواهیم ماند. وزیر امور خارجه انگلیس در ادامه هشدار داد: مشخصاً اگر ایران در حال نقض توافق هسته‌ای باشد، عواقبی بسیار جدی در کار خواهد بود. مجموع رفتارهای انگلیس در قبال گام‌های ایران نشان می دهد که این کشور جز رویکرد خصمانه و غیر منطقی و مقابله با حقوق هسته‌ای ایران طرحی ندارد و با این نوع رفتارها قطعا احتیاط در قبال اقدام اخیر آنها در قبال راکتور اراک امری ضروری می‌نماید.
