لایحه حمایت از حقوق کودکان در مجلس
«لایحه حمایت از حقوق کودکان» لایحه‌ای است که بیش از یک دهه در دوره‌های مختلف حضور نمایندگان مجلس عاشق صندلی‌های سبز دست به دست شده و تا امروز معطل و بلاتکلیف مانده است.
این لایحه پس از ۱۰ سال همچنان در انتظار بررسی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به سر می‌برد، شاید ضربات قمه پدری دیگر بر سر و صورت کودکی معلول و بی‌دفاع این لایحه را از خاک خوردن نجات دهد و شاید هم قتل چند ده ندا، اهورا، آتنا، کیمیا و ستایش دیگر نتواند این کار را کند.
کودک ۱۲ ساله‌ای که شب‌ها در ایستگاه اتوبوس می‌خوابد
رد سیگار روی دست‌های ابوالفضل از شکنجه‌ای دردناک حکایت داشت. پسربچه ۱۰ ساله‌ای که به جای درس و مشق و بازی و شادی سال‌هاست که آواره ایستگاه‌های اتوبوس شده است و برای استجابت خواسته کسی که شب‌ها را در خانه‌اش سپری می‌کند، التماس می‌کند تا مسافران پاکت فالی از او بگیرند و پولی به جیب لباس‌های چِرک و کُهنه‌اش بگذارند. دست‌های کوچک اما زِبر و زخمی سپهر و آفتاب سوختگی چهره معصومش، نقل ماجرایی است که این روزها در سایه بی‌توجهی مسئولان و بی‌تفاوی مردم حال کنونی بسیاری از کودکان است.
به گفته سپهر او به دلیل جدایی پدر و مادرش با دایی مادر خود زندگی می‌کند و دایی مادرش نیز از فرصت پیش آمده سوءاستفاده می‌کند و بیش از ۵ سال است که هر روز صبح به جای آن که کیف و کتاب به دست، راهی مدرسه شود، راهی کوچه پس‌کوچه‌های این شهر شده و غم نان که روزگاری درد آدم بزرگ‌ها بود؛ این روزها او به دوش می‌کشد. سپهر بیسواد است و از وضعیت و جای فعلی پدر و مادرش که به گفته او هر دو معتاد هستند، هیچ اطلاعی ندارد؛ دایی مادرش هیچ‌گاه به او اجازه نداده است تا حس و حال مدرسه رفتن و بازی‌های شاد کودکی را تجربه کند. روی بازو و مُچ دست سپهر رد سوختگی به وضوح نمایان است و زخمی تازه حکایت از شکنجه‌ای دارد که به تازگی رخ داده است.
این کودک ۱۲ ساله به دلیل اذیت و آزار سرپرست فعلی‌اش، تا دیروقت در کوچه پس‌کوچه‌های شهر پرسه می‌زند و از طرفی هم باید آخر هر شبی که به خانه می‌رود، ۶۰ هزار تومان به دایی مادرش پرداخت کند و اگر شبی به این میزان درآمد کسب نکرده باشد، از ترس اذیت و آزار او به خانه نمی‌رود.
سپهر به زخم عمیق و بزرگ روی دستش اشاره می‌کند و می‌گوید: دایی مادرم گاهی من را با میله آهنی می‌زند و بعضی وقت‌ها هم با چاقوی داغ شده پوست بدنم را می‌سوزاند.
شب و روزهای بسیاری را در خیابان‌ها سَر کرده‌ام. اوایل از اینکه شب به خانه نروم و در خیابان‌ها بمانم می‌ترسیدم، اما کم‌کم به این وضعیت عادت کردم و حالا گاهی شاید هفته‌ای ۲ شب را در بیرون از خانه دایی مادرم صبح می‌کنم. گاهی بعضی از مردم من و دوستان دیگرم را که کار می‌کنیم، اذیت می‌کنند و پول‌هایمان را از ما می‌گیرند و ما را کتک می‌زنند.
وقتی سوار اتوبوس می‌شوم، اگر سر و کله ماموران پیدا نشود تا صبح را در اتوبوس سر می‌کنم و در مسیر رفت و برگشت روی صندلی‌ها می‌خوابم و اگر هم ماموری به من گیر بدهد، مسیرم را عوض و از دست آن‌ها فرار می‌کنم. ماموران چند باری من را گرفته و به بهزیستی برده‌اند، اما بهزیستی را دوست ندارم و دلم می‌خواهد من هم مثل بچه‌های دیگر کنار پدر و مادرم و در خانه زندگی کنم، به مدرسه بروم، بازی کنم و در کنار آن‌ها باشم. سپهر این حرف‌ها را با چنان حسرتی گفت که خودش از شدت ناراحتی به گریه افتاد و به قول خودش سوار بر یکی از اتوبوس‌های تندرو به دنبال مشتری‌های دست و دلباز و دلسوز رفت.
کودکی مثل سپهر به دلیل نقص قانون به دست تنها فردی که از اقوام او در دسترس بوده سپرده شده است و دیگری هم در خانه‌ای مخوف و مملو از آسیب توسط نامادری بی‌رحم شکنجه می‌شود. کودکی را همسایه معتاد با سوءاستفاده از اعتماد و غفلت والدینش ربود و پس از تجاوز او را به قتل رساند و یکی دیگر را پدر ورزشکار قهرمان رزمی‌اش مورد شکنجه و آسیب قرار داد.
همه کودک آزارها بیمار روانی نیستند
نقص قوانین دست کودک آزارها را که اغلب پس از ارتکاب جرم به ترفند اختلال روانی پناه می‌برند، باز گذاشته است و با این شرایط است که مجازات‌های کنونی برای این مجرمان تاکنون بازدارنده نبوده و تنها به دور زدن قانون و تکرار این جرائم و البته هر روز به شکل وحشتناک‌تر و بی‌پرواتر منجر شده است.
بهناز عطاری مشاور کودک و خانواده با تاکید بر ضرورت به تصویب رسیدن «لایحه حمایت از حقوق کودکان» اظهار کرد: با به تصویب رسیدن این لایحه و تبدیل آن به قانون و همچنین وضع شدن مجازات‌های بازدارنده، می‌توان به کاهش وقوع جرائم مرتبط با کودک‌آزاری خوشبین بود.
وی تصریح کرد: نمی‌توان به طور کلی گفت که افرادی که به کودک‌آزاری اقدام می‌کنند، دچار اختلالات روانی هستند، اما به طور قاطع می‌توان از تجربه کودکی ناخوشایند و آزاردهنده این افراد سخن به میان آورد.
این مشاور کودک و خانواده خاطرنشان کرد: تحقیقات روانشناسان بیانگر این مطلب است که اغلب متهمان کودک‌آزاری، در کودکی از طرف دیگران مورد اذیت و آزار واقع شده‌اند و به همین دلیل به اذیت و آزار دیگر کودکان دست می‌زنند.
عطاری تاکید کرد: نقش خودمراقبتی و محافظت کودکان از خود در برابر دیگران و دادن اطمینان به آن‌ها در این مورد که اگر از طرف والدین یا دیگر اطرافیان خود مورد اذیت و آزار واقع شدند با یک نهاد آگاه مثل اورژانس اجتماعی یا پلیس موضوع را درمیان بگذارند، می‌تواند در کاهش وقوع این گونه جرائم تاثیر بسیاری داشته باشد.
همچنین محمدعلی پورمختار عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: پس از بررسی چندین باره لایحه حمایت از حقوق کودکان در صحن مجلس، ایراداتی جزئی به آن وارد شده بود که ایرادات فوق رفع و در روزهای پایانی سال گذشته مجددا به صحن علنی مجلس شورای اسلامی فرستاده شد.
وی تاکید کرد: کوتاهی کمیسیون قضایی در دوره‌های قبل، علت عدم تصویب لایحه حمایت از کودکان است. وی تصریح کرد: لایحه حمایت از حقوق کودکان در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است و در حال حاضر در نوبت بررسی دوباره نمایندگان مجلس در صحن علنی است.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: پیگیری و بررسی لایحه حمایت از حقوق کودکان، از طرف نمایندگان در صحن علنی در دستور کار آن‌ها قرار دارد و نمایندگان علاوه بر این لایحه، بررسی لوایح دیگری را نیز پیش‌رو دارند و علت طولانی شدن بررسی این لایحه نیز به همین علت است.
این تعلل هر روز در شهرهای مختلف کشور به تعدادقربانیان کوچک کودک‌آزاری می‌افزاید و داغی تازه را بر دل حامیان حقوق کودکان می‌نشاند. بدون تردید تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان و تعیین مجازات‌های بازدارنده برای افرادی که مرتکب جرم کودک‌آزاری می‌شوند، بر کاهش وقوع این جرم و نجات جان کودکان بی‌دفاع تاثیری وصف‌نشدنی خواهد داشت. این لایحه باید پس از تصویب به گونه‌ای اجرا شود که بدون در نظر گرفتن این موضوع که کودک توسط پدر یا مادر خود مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرد و یا توسط افرادی که دچار اختلال روانی هستند و یا تجربه بدی از کودکی خود دارند، آسیب دیده باشد. باشگاه خبرنگاران
