رئیس سازمان حج و زیارت با صلاحدید وزیر ارشاد تغییر کرد، به همین مناسبت ضمن بررسی عملکرد اوحدی در مدت فعالیتش نگاهی به نخستین اولویتی که مدیر جدید باید در دستور کار قرار دهد می‌اندازیم.
«صالحی‌امیری» وزیر ارشاد روز شنبه در احکام جداگانه‌ای «سعید اوحدی» را که تا پیش از این رئیس سازمان حج و زیارت بود به عنوان مشاور خود و «حمید محمدی» که معاون این سازمان بود را به عنوان سرپرست معرفی کرد.
اما وقتی فعالیت ۴۰ ماهه «سعید اوحدی» را از شهریورماه سال ۹۲ بر مسند سازمان حج و زیارت بررسی می‌کنیم با وضعیت رو به نزول اقدامات این سازمان آن هم با شیب ملایم مواجه می‌شویم.
در این ۴۰ ماه وضعیت اعزام زائران ایرانی به مکه و مدینه با کاهش تعداد آن هم به صورت سالانه مواجه می‌شویم که در نهایت هم با بروز حوادث تلخ و ناگوار نظیر تعرض به ۲ نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، سقوط جرثقیل در مسجدالحرام، حادثه منا که منجر به قطع اعزام حاجیان به عربستان سعودی و زیارت خانه خدا شد، همه حوادث تلخی که به عقیده خانواده داغداران و آسیب دیدگان از حمایت لازم و پیگیری کافی این سازمان برخوردار نشد.
در این بین هتک حیثیت و تعرض به ۲ نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، سقوط جرثقیل در مکه با شهادت ۱۱ حاجی ایرانی و همچنین شهادت ۴۶۵ حاجی ایرانی در حادثه منا بخشی از حوادثی است که سازمان حج و زیارت نتوانست به خوبی پاسخگوی افکار عمومی بر آمده و بتواند از حق و حقوق ایرانیان که دولت یازدهم داعیه‌دار دفاع از این امر بود برآید. ضمن اینکه به نظر می‌رسد اعتبار سابق پاسپورت ایرانی هم فراموش شده است.
سازمان حج و زیارت پیش از آغاز راهپیمایی اربعین سال‌جاری با راه‌اندازی سامانه سماح تلاش کرد تا زائران را تشویق به ثبت‌نام در این سامانه کند اما در عمل خلاف این موضوع رخ داده چراکه نیمی از زائران اربعین بدون بیمه به عراق رفتند.
همچنین مبالغ دریافتی از زائرین اربعین به ویژه برای صدور بیمه و ویزا، تفاوت فاحشی با هزینه‌های افرادی که خارج از سامانه سماح این خدمات را دریافت می‌کردند داشت که همین امر موجب انتقاد فراوانی شده بود تا جایی که زائران اربعین می‌توانستند با نصف هزینه واریزی در سامانه سماح بیمه و ویزا را دریافت کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی‌عسکر نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در نشست شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت با انتقاد از این رویه اعلام کرد باید برای سال آینده و سال‌های بعد الگویی طراحی شود که مشکلات اربعین سال جاری برطرف شود.
در این جلسه به صراحت عنوان شد که حدود ۵۰ درصد افرادی که خارج از سامانه سماح روادید سفر به عراق را دریافت کردند بیمه نشده بودند که با توجه به تبلیغات فراوان سازمان حج و زیارت و ستاد مرکزی اربعین برای جلب نظر زائرین و ثبت‌نام در سامانه سماح می‌توان عنوان شکست طرح سامانه سماح را اطلاق کرد.
قبل از آغاز مراسم راهپیمایی اربعین سال‌جاری به دلیل بروز حادثه برای زوار ایرانی در شهر سامرا ۹ ایرانی شهید شد ضمن اینکه به دلیل سوء‌مدیریت هم تعداد ۷۲ نفر در حادثه حله به شهادت رسیدند.
ماموریت‌های سازمان حج و زیارت بعد از تعلیق عمره و متوقف شدن سفر حج تمتع، کاهش یافته و بیشتر متمرکز بر موضوع عراق شده است با بروز حوادث مختلف نظیر سامرا و حله، اوحدی نشان داد که در این زمینه هم مدیریت خوبی را از خود نشان نداده است.
اما بعد از اعتماد مجلس به صالحی امیری به عنوان دومین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم احتمال تغییرات در راس سازمان حج و زیارت بسیار قوت گرفت تا جایی که انتشار برخی پیامک‌ها برای معرفی یکی از معاونان به عنوان «جانشین سعید اوحدی»، به این شایعه‌ها دامن زده بود.
اوحدی در مراسم راهپیمایی اربعین سال‌جاری همراهی خاص و ویژه‌ای با اسحاق جهانگیری در عراق به عمل آورد تا جایی که پس از بازگشت به ایران، معاون اول دولت با صدور حکمی اوحدی را به عنوان مشاور خود در امور عراق منصوب کرد.
پس از انتصاب سعید اوحدی به عنوان مشاور معاون اول رئیس جمهور و کاهش حضورش در سازمان حج و زیارت، این انتظار می‌رفت که او پس از حدود ۲ سال فعالیت، از این سازمان خداحافظی کند که این اتفاق دوروز رخ داد.
حال این سوال باقی است که در شرایطی که روابط ایران و عربستان به حالت خصمانه رسیده آیا تغییر در راس مدیریت سازمان حج و زیارت به صلاح بوده یا اینکه دولت نیت و اهداف دیگری را در پشت این قضیه دنبال می‌کند؟
یکی دیگراز معضلاتی که در روزنامه بارها پیگیری شده بود و سازمان حج به آن پاسخ نداده بود بحث خرید و فروش فیش‌های حج بود که همیشه از توضیح آن و هشدار لازم به مردم برخوردار نبوده است. این موضوع را نیز می‌توان به عنوان یکی از ضعف‌های اقدامات رئیس سازمان حج و زیارت دانست.
در این بین اما حجت‌الاسلام والمسلمین احد آزادیخواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا تغییر در راس سازمان حج و زیارت را با توجه به وضعیت فعلی به صلاح کشور می‌دانید به فارس گفت: به هیچ وجه این تغییر به صلاح نبود.
آزادیخواه افزود: بروز برخی حوادث در دوران مدیریت اوحدی بر سازمان حج و زیارت ربطی به مدیریت و اقدامات رئیس سابق سازمان حج و زیارت نداشت. وی تصریح کرد: اوحدی به عنوان رئیس سازمان حج و زیارت به بهترین وجه توانست این سازمان را در دوران خود مدیریت کند و اقدامات موثر و خوبی به ویژه ارائه تسهیلات به زائرین عتبات و حج عمره انجام داد.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: حادثه منا، سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و تعرض به ۲ نوجوان ایرانی در فرودگاه جده هیچگونه ارتباطی به مدیریت سازمان حج و زیارت نداشت بلکه این اقدامات به دلیل ترتیبات اتخاذ شده سعودی‌ها از قبل برای کدر کردن روابط‌شان با ایران بود که در پس این قضیه شیطنت صهیونیست‌ها با توجه به ساده‌لوحی و ابزار دست بودن دولتمردان سعودی هم توانست وضعیت را به این سمت سوق دهد.
وی گفت: در بحث اربعین اقداماتی که باعث گلایه بسیاری از زائرین شده بود مستقیماً به سازمان حج و زیارت باز نمی‌گشت بلکه ستاد مرکزی اربعین که محل استقرارش در وزارت کشور بود و سوء‌مدیریت آنان مسبب این وضعیت بود ضمن اینکه سازمان حج و زیارت تنها یکی از دستگاه‌های اجرایی عضو این ستاد مرکزی بود.
آزادیخواه افزود: سفر اعضای کمیسیون فرهنگی به عتبات برای ارزیابی اقدامات سازمان حج و زیارت نشان داد که فعالیت‌های آنان تحسین برانگیز است.وی اظهار داشت: جابه‌جایی ریاست سازمان حج و زیارت نمی‌تواند گره‌گشای مسائل باشد مگر اینکه دولت از این جابه‌جایی اهداف خاصی را داشته باشد.
در نهایت اما نکته مهم و قابل پیگیری برای رئیس جدید شاید پاسخگو بودن باشد، این کلیدی است که می‌تواند اتفاقات تلخ گذشته و پیگیری‌های بی‌پاسخ مردم و نمایندگان مردم (رسانه‌ها) را به فراموشی سپرده و چراغ راهی باشد برای روشن شدن مسیر البته مانعی برای سودجویانی که همیشه از نبود هشدارهای لازم برای ضربه زدن به جامعه سوء‌استفاده می‌کنند.
