در حالي كه مذاكرهكنندگان ايران و ۱+۵ سخت مشغول رايزني و نگارش متن پيشنويس توافق هستهاي احتمالي هستند اما همچنان از كاخ سفيد، ساز مخالف با چاشني تهديد به گوش ميرسد گويا دهم تيرماه از نظر امريكايي ها قرار نيست توافقي حاصل شود در همين رابطه سرز گاتهمولر معاون وزارت خارجه آمریکا در آستانه ضربالاجل نهايي براي توافق احتمالي گفته "توافق هستهای سایر نگرانیهای ما درباره رفتار ایران، شامل حمایت این کشور از تروریسم، فعالیتهای بیثباتکننده در خاورمیانه و تهدید دوستان و متحدین ما، را بر طرف نمیسازد."
از اين اظهارنظر اينطور استنتاج ميشود كه پرونده هستهاي ايران تنها يك بهانه براي به چالش كشيدن جمهوري اسلامي و باز كردن پروندههاي ديگر با هدف تضعيف جايگاه منطقهاي و بينالمللي ايران است.
از سويي ديگر یک مقام ارشد آمریکایی که البته نامش فاش نشده در ایمیلی به «فارین پالیسی» تاکید کرد از نظر واشنگتن بدون حل شدن موضوعات مربوط به دسترسی و شفافسازی در برنامه هستهای ایران، توافق نهایی حاصل نخواهد شد.
اظهارنظر مقام آمریکایی در حالی مطرح شده که ایران با حسننیت در حال انجام اقدامات و شرایط لازم برای رسیدن به توافق نهایی بوده و همچنین بر حقوق مصرح خود براساس قوانین بینالمللی تاکید دارد. به عنوان بخشی از روند مذاکره تهران خواستار تن دادن طرف مقابل به شرایط لازم برای توافق نهایی از جمله لغو تحریمها و اعمال نظارتها بر برنامه هستهای در چارچوبی متعارف و نه چارچوبی انحصاری و بیرون از مقررات کنونی بینالمللی شده است.
پافشاري بيش از حد دولتمردان امريكايي بر دسترسيهاي غيرمتعارف آن هم در بعد نظامي در حالي همچنان مطرح ميشود كه دو شب قبل مقام معظم رهبري در ديدار با كارگزاران نظام به صراحت بار ديگر مطرح كردند كه خطوط قرمز ايران همانهايي است كه قبلا گفته شده و عدولي از اين خطوط قرمز صورت نخواهد گرفت.
در همين رابطه ناظران سياسي با تاكيد مجدد بر مواضعي كه مقام معظم رهبري در چارچوب اصول خطوط قرمز ملت ايران در مذاكرات هستهاي با اعضاي ۱+۵ مطرح كردند به تيم مذاكرهكننده هستهاي توصيه داشتند كه اين تيم به طرف مقابل بفهماند که فقط میتواند تا زمانی خاص پای میز مذاکره حضور داشته باشد.
برای حفظ حقوق هستهای نیازمند جنگ دیپلماتیک هستیم
حمیدرضا ترقی کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با فارس، در مورد فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار ماه رمضان سران قوا، مسئولان و مدیران ارشد نظام با ايشان و تشریح صریح خط قرمز هستهای ایران گفت: توضیحات دو شب گذشته مقام معظم رهبری درباره مسئله هستهای حاکی از چند واقعیت است که ایشان در فرمایشات خود آن را مورد تاکید قرار دادند. وی با تاکید بر اینکه هدف آمریکاییها و غربیها از مذاکرات حل و فصل مسئله هستهای ایران نیست، افزود: آنها میکوشند صنعت و فناوری هستهای ایران را نابود کرده و از رشد و پیشرفت علمی جمهوری اسلامی در این علم استراتژیک جلوگیری کنند.
این کارشناس مسائل بینالملل اظهار داشت: آمریکاییها با این هدف در حال ادامه مذاکرات با ایران همراه با بهانهها و زیادهخواهیها هستند تا مانع از عمل و اقدام فعالیتهای فعلی هستهای و زمینههای توسعه و پیشرفت آینده این علم در جمهوری اسلامی شوند. وی تصریح کرد: قرارگیری ایران زیر بار این سیاست و استراتژی غرب و آمریکا به هیچ وجه امکانپذیر نیست و با استقلال کشورمان منافات دارد.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: در مذاکرات هستهای ضمن اینکه تیم مذاکرهکننده هستهای با این هدف در حال تلاش جدی برای مقابله با زیادهخواهیهای غرب و آمریکاست، اما باید این حقیقت را بدانیم که امکان اینکه غربیها با ایران توافقی را انجام دهند که بتوانیم صنعت هستهای و دستاوردهای آن را حفظ کنیم به راحتی امکانپذیر نیست، لذا برای به دست آوردن حق خود نیازمند جنگ دیپلماتیک جدی هستیم.
تيم مذاكرهكننده مراقب نيرنگهاي غرب باشد
فؤاد ایزدی کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه نکته مبهمی که در مذاکرات ۱.۵ سال اخیر همچنان وجود دارد این است که طرف مقابل احساس میکند دولت ایران آماده ارائه امتیازات فراوانی است، خاطرنشان کرد: طرف غربی کاملاً متوجه شده دولت حسن روحانی از نظر سیاسی سرمایهگذاری فراوانی بر روی مذاکرات انجام داده و همه امورات کشور حتی آب خوردن مردم را به نتیجه مذاکرات گره زده است، لذا احساس میکند هماکنون وضعیت برای گرفتن امتیازات فراوان از ایران مناسب است.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: طرف مقابل با توجه به گفتمان مقامات دولت یازدهم در ماههای گذشته این احساس را دارد که ایران آمادگی برخاستن از میز مذاکره را ندارد. به همین دلیل ۱+۵ وقتی که در حوزهای خاص از ایران امتیاز گرفت در دور بعدی مذاکرات در همان حوزه مطالبه بیشتری میکند چون به درستی میداند که روحانی و دولتش سرمایهگذاری زیادی بر روی مذاکرات انجام دادهاند و حاضرند امتیازات بیشتری برای حصول توافق ارائه دهند.
ایزدی افزود: تا زمانی که تصور سرمایهگذاری ایران بر روی توافق هستهای و همچنین مطالبه بیشتر در حوزههای مختلف از سوی طرف غربی وجود دارد یا به توافق نخواهیم رسید و یا اینکه توافق بد حاصل خواهد شد.
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به تصویب کلیات طرح الزام دولت به حفظ حقوق هستهای در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: فرم ابتدایی این طرح کمککننده به روند مذاکرات برای رسیدن به نتیجه بود. ضمن اینکه خطوط قرمز تعیین شده در این طرح نیز براساس فرمایشات مقام معظم رهبری به خوبی بیان شده است که اگر این طرح به قانون تبدیل شود خطوط قرمزمان شفافتر خواهد شد.
ایزدی با تأکید بر اینکه باید کاری کرد طرف مقابل بفهمد که خطوط قرمز تعیین شده مقام معظم رهبری دقیقاً همان خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است، خاطرنشان کرد: باید طوری رفتار و گفتار داشت که ۱+۵ متوجه شود عبور از خطوط قرمز ایران معنایش شکست مذاکرات است ضمن اینکه طرف مقابل هم به هیچوجه خواهان شکست مذاکرات نیست زیرا آنها هم نیاز مبرمی به توافق دارند. ایزدی ابراز امیدواری کرد که تیم مذاکرهکننده ایرانی به طرف مقابل بفهماند که فقط میتواند تا زمانی خاص پای میز مذاکره حضور داشته باشد.
احتمالا مذاكرات به نتيجه مطلوب نميرسد
زهره الهیان، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشتم شورای اسلامی درباره احتمال حصول توافق هستهای با توجه به زیادهخواهی آمریکاییها در مذاکرات گفت: مذاکرات هستهای با توجه به روند موجود و مواضع ۱+۵ به ویژه آمریکاییها احتمالاً به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
این نماینده سابق مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: با توجه به اظهارات مقامات آمریکایی و فرانسوی و زیادهخواهی آنها در مذاکرات، رسیدن به توافق مطلوب و عادلانه دور از ذهن است، البته به جهت اهمیت مذاکرات برای اوباما و دولت آمریکا قاعدتاً آنها تلاش خواهند کرد که مذاکرات تمدید و ادامه پیدا کند.
وی درباره زیادهخواهی طرف غربی به خصوص آمریکاییها در مذاکرات و همچنین شکست احتمالی و مقصر آن گفت: اگر مذاکرات با روند کنونی به نتیجه نرسد با توجه به حسننیتی که جمهوری اسلامی ایران در این رابطه در طول ماههای گذشته داشته است، مقصر اصلی عدم رسیدن به توافق جامع و عادلانه، آمریکا و برخی از کشورهای ۱+۵ هستند که به واسطه کارشکنی، زیادهخواهی و خوی متکبرانه همیشگی، مذاکرات را به سمت شکست و عدم حصول توافق سوق دادهاند. وی در پایان افزود: مواردی مانند تحقیق و توسعه و حق آزادانه در این رابطه در زمره حقوق مسلم ملت ایران است لذا نباید به هیچ وجه کسی از آنها چشمپوشی کند.