کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، پس از سفری ۳ روزه و دیدار با مقام های کشورمان و بازدید از شهر تاریخی اصفهان ایران را ترک کرد اما از چند جنبه می توان زوایای مختلف این سفر را بررسی کرد.
نخست سفر اشتون به تهران فقط یک سفر نمادین نبودبلکه می تواند زوایای جدیدی در فضای موجود میان ایران و اروپا تعریف و در ارتباط با مسائل موجود ایجاد کندواين فرصتي بود براي نماينده اتحاديه اروپا تا با واقعيت های کشور ما به لحاظ سياسی و اقتصادی از نزديك آشنا شودو به جای تبليغات منفی به يکپارچگی و وحدت جناح های جمهوري اسلامي ايران شکستن فضای بد روانی ميان ايران و اروپاكمك نمايد. با توجه به اینکه اشتون مورد اقبال جدی از ناحیه فعالان اقتصادی،و سیاستمداران اروپایی قرار گرفته و حالا که زمینه ای برای ترمیم رابطه با ایران و بهبود روابط به ویژه درزمینه روابط اقتصادی و تجاری شکل گرفته است وي ماموريت داشت شرايط روابط تجاری ایران و اروپا را به دوران قبل از دهه نود فراهم نمايد.
دومين جنيه سفر خانم اشتون كه به عنوان مسئول گروه ۱+۵ در مذاكرات هستهای با ایران شناخته میشود بر اساس این مسئولیت گفتوگوهایی درباره مذاكرات را با مسئولان ایرانی برگزار كرده است که آخرین دور از این گفتوگوها به توافق موقت هستهای ژنو بین ایران و گروه ۱+۵ منجر شد و در حال حاضر هم گفتوگوها برای توافق جامع نهایی و بلندمدت هستهای بین دوطرف درجریان است. در سفربه ايران در كنار مقامات رسمی ایران با آقای جلیلی كه پیش از روی كار آمدن دولت جدید با ایشان مذاكره میكرده نیز دیدار داشت. دلیل این دیدار میتواند قصد اشتون برای دریافت نظر و موضع اصولگرایان در فضای جدید باشد.
اين ديدار نشان دهنده این است كه غرب نسبت به نظرات اصولگرایان بیتفاوت نیست، و در گفتگو با آقای جلیلی كه نماینده نگرش اصولگرایان در رابطه با پرونده انرژی هستهای بوده است با آقاي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي هم ديدار داشته است . این دریافت نظرات حاكي از آن است كه در ارزیابی نهایی غرب گرفتن ايده اصولگرايان مهم تلقي ميشود.
از ديگرجنبه هاي سفر خانم اشتون به تهران رعايت نكردن رسوم و قوانين ديپلماتيك در مقابل ميزبان و سركشي در امور داخلي ايران بود كه دوجنبه قبلي سفر را زير سئوال ميبرد. رفتن به دیدار بانوانی است،كه در میان آنها چهره هایی دیده می شد که علیه نظام اسلامی اقدام کرده و در ایجاد فتنه و آشوب نقش داشتند. واين ملاقاتها كه مصادف با روزجهاني زن انجام شد به منزله تاييد اشتون به رفتارهاي آنها برداشت ميشود و با صراحت درباره سفرش میگوید «تمرکز ویژه ای روی حقوق بشر داشتیم.» دیدار با نرگس محمدی و مادر ستار بهشتی بخشی از این سفر بود و نيت مداخله جويانه خانم اشتون در اين ديدارها آنجا آشکارتر می شود که مایکل مان سخنگوی وی در گفت وگو با رادیو فردا که صدای سازمان سیا علیه ایران است می گوید؛ «میزان همکاری ایران و اتحادیه اروپا به پیشرفت مذاکرات هستهای ایران بستگی دارد، اتحادیه اروپا نگرانی هایی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران دارد.»
در حقیقت این دیدارها هدف اصلی بود و دیدار با مسئولان ایرانی هدفهاي حاشیه ای تلقي كردند. هدف اصلي خانم اشتون ارتباط گیری و روحیه دادن به ضد انقلاب در داخل تحليل ميشود.
محمدرضا آذين