پس از هفتهها تحرکات نظامی ترکیه در خاک سوریه، در سفر اردوغان رئیس جمهور ترکیه به روسیه توافق بر سر آغاز آتش بس در ادلب اعلام شد. این توافق که با میانجی گری روسیه صورت گرفته از یک سو ترکیه را ملزم به پایان تحرکات نظامی علیه شهروندان و نظامیان سوری میکند و از سوی دیگر در صورت جدا شدن ایستگاههای ترکیه از تروریستها، سوریه از هدف دادن این مراکز خودداری میکند. حال این سوال مطرح است که راهکار تحقق این آتش بس چیست و چگونه میتواند زمینه ساز برقراری ثبات و امنیت در منطقه شود؟ نکته مهم آن است که نظام حاکم بر سوریه بر اساس قوانین جهانی این حق را دارد که تمامیت ارضی کشورش و امنیت شهروندانش را حفظ نماید و در شرایط کنونی مبارزه با تروریسم کانون این اصل را تشکیل میدهد بر این اساس ادامه اقدامات نظامی سوریه علیه تروریستها امری مشروع میباشد و شامل مباحث مطرح در آتش بس نمیشود. در نقطقه مقابل چند اصل مهم ضروری مینماید. نخست آنکه ترکیه به عنوان بخشی از این آتش بس باید از تحرکات نظامی و حمایت از تروریستها دست برداشته و در کنار دمشق و متحدانش علیه تروریسم اقدام نماید. ترکیه همچنان از موضعگیری آشکار و علنی علیه تروریستها خودداری کرده و این امر میتوان از موانع تحقق اهداف آتش بس باشد. دوم آنکه بازیگران بیرونی عرصه سوریه که بدون هماهنگی با دمشق وارد این عرصه شده و زمینه ساز بحرانهای این کشورهستند به جای سوء استفاده از این آتش بس برای حمایت از تروریستها باید به این تحرکات پایان داده و از رفتارهای مغرضانه علیه دمشق خودداری کنند. پایبندی این کشورها به آتش بس و نیز حمایت از سوریه در مبارزه با گروههای تروریستی مولفهای مهم برای تحقق اهداف آتش بس از سوی این کشورها خواهد بود. نکته مهم آنکه اگر غرب واقعا به دنبال امنیت و آتش بس کارآمد در سوریه است باید به مقابله با تحرکات نظامی رژیم صهیونیستی بپردازد که همچون ترکیه به عامل محوری ایجاد بحران در سوریه و منطقه مبدل شده است. با توجه به این شرایط میتوان گفت که آتش بس آزمونی برای ترکیه، کشورهای غربی و عربی است که با رویکرد صادقانه به عدم حمایت از تروریسم و نیز مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی برای تحقق صلح و امنیت در سوریه گام بردارند و تا زمانی از این رویکرد خودداری کنند امیدی به تحقق اهداف آتش بس نخواهد بود. روندی که بازنده نهایی آن ترکیهای خواهد بود که در چارچوب بازی غرب به تحرکات نظامی در سوریه روی آورده است که نتیجه آن تشدید بحران در این کشور و افزایش تهدیدات امنیتی برای ترکیده شده است.
نویسنده: فرامرز اصغری