آل‌سعود بار‌ها و بار‌ها به حق مشروع مسلمانان جهان در زیارت خانه خدا دست‌درازی کرده و خواسته از فرصت وقوع کعبه در مرزهای خود به نفع مقاصد نامشروعش بهره‌برداری کند، محرومیت‌های پی‌درپی مسلمانان جبهه مقاومت و برخوردهای نامناسب با ملت‌هایی که اهداف اسلام واقعی را دنبال می‌کند در طول پادشاهی آل‌سعود گواه بر این موضوع است. اما گاهی گروکشی‌های این رژیم به قدری غیرقابل تحمل می‌شود که مراجع و روحانیون با تشخیص خدشه وارد شدن به عزت انسانی و ملی وجوب حضور در حج را در زمان‌های اینچنینی لغو می‌کنند.
دو سال است که کشورمان روابط زیارتی خود را در حج عمره و تمتع به دلیل همین گروکشی‌های آل‌سعود و رفتار نامناسب با زائران وطنی که نمود عینی آن در حج تمتع سال ۹۴ در صحرای منا رخ داد و حدود ششصد زائرمان را ناکام از زیارت خانه خدا گذاشته و داغ عظیمی بر ملت تحمیل کرد، قطع کرده است اما این روز‌ها با تغییراتی که در سازمان حج و زیارت اعمال شده است خبر از تلاش‌هایی برای تغییر مسیر زیارت خانه خدا رسیده و وزیر ارشاد، سرپرست جدید سازمان حج و زیارت و نماینده ولی فقیه در این سازمان امید تازه‌ای را برای گشایش راه زیارت خانه خدا پیش روی مردم باز کرده‌اند. اما آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد هزینه‌هایی است که به تبع آن برای زائران، جمهوری اسلامی ایران و حتی جهان اسلامی به همراه دارد.
نباید فراموش کنیم که تاکنون عربستان سعودی از هر موقعیتی برای تضعیف ایران استفاده کرده و از آنجا که خانه خدا در آن کشور قرار دارد، زائرانمان را بار‌ها و بار‌ها از لحاظ جسمی و فکری آزرده خاطر کرده است.
البته اگر چه طواف خانه خدا از اموری است که برای مسلمانان بسیار دلپذیر است اما این مولفه دلیل نادیده گرفتن عزت در برابر زورگویی آل‌سعود نخواهد بود. سعید اوحدی رئیس سابق حج و زیارت در خرداد سال ۹۴ گفت: «عربستان سعودی باوجود تبلیغات سوء خود، تحت تاثیر فضای سیاسی بین دو کشور، حج را به مسائل سیاسی گره زده و بر همین مبنا متن تفاهم‌نامه متداول و هر ساله را تغییر داده است و لذا این دولت سعودی است که ضمن بهره‌برداری سیاسی از حج و حرمین شریفین، با حق مسلم مردم شریف ایران برای انجام مناسک حج مخالفت به عمل آورده و سد عَن سَبیلِ‌الله نموده است.» در خرداد امسال هم بار دیگر اوحدی در واکنش به کارشکنی‌های دولت عربستان نسبت به حج، به روند مذاکره با مسئولان دولت آل‌سعود که در نهایت به تصمیم جدی عربستان برای محروم کردن ایرانی‌ها از حج منجر شد، اشاره کرد و یادآور شد: «با وجود قطع روابط سیاسی عزم و اراده جدی ما بر این بود که این فریضه واجب انجام شود. این ماموریت سازمان حج و زیارت است و ما همه بداخلاقی‌ها را تحمل می‌کردیم تا این حق شرعی از زائرانی که ۱۵ سال در نوبت بودند ضایع نشود. اما اکنون ظلم بزرگی شده است.»
مذاکره‌ای عزتمندانه
اما در روز تودیع و معارفه رییس جدید سازمان حج و زیارت وزیر ارشاد از مذاکره با وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی برای هموار کردن بازگشایی مسیر حج و عمره خبر داد. سیدرضا صالحی‌امیری اظهار کرد: همه مسئولان برای بازگشایی مسیر حج و عمره که توسط متحجران سد عن‌سبیل‌الله شده است، تلاش می‌کنند. هرچند در طرف دیگر کشور میزبان است که باید شرایط مدنظر مقام معظم رهبری را تامین کند. اگر عربستان شرایط لازم را که در سیاست‌های نظام ما تعریف شده است فراهم کند، حتما دولت و مجموعه نظام مسیر را برای حضور انبوه زائران فراهم خواهد کرد.
محمدی سرپرست جدید سازمان حج و زیارت اما درباره تعیین زمانی برای مذاکره با عربستان، اظهار کرد: پیگیری این موضوع با وزارت خارجه است و سازمان حج و زیارت در این‌باره دخیل نیست. منتظریم ببینیم وزارت خارجه چه اقدامی می‌کند.
سرپرست جدید سازمان حج و زیارت همچنین درباره پیگیری حقوق شهدای منا با توجه به منویات مقام معظم رهبری در این مورد، اظهار کرد: با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، مراکز مرتبط با این موضوع مسئول پیگیری این حقوق شده‌اند که در عرصه بین‌الملل این وظیفه به وزارت امور خارجه محول شده است، اما سازمان حج و زیارت در داخل نیز اقداماتی برای حفظ نام شهدای منا انجام می‌دهد.
اما حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر نماینده ولی فقیه در امور حج با اشاره به این نکته که مقدمات کار برای برقراری حج در حال انجام است، گفت: امیدواریم این‌بار آل‌سعود شرایط ما را بپذیرند، ما همچون گذشته به عنوان کشوری که زیبا‌ترین و موفق‌ترین حج را انجام می‌داد، این مسیر را فعال کنیم.
آنچه از ماحصل‌این گفته‌ها بر می‌آید قرار است با عربستان مذاکرات عزتمندانه بر پایه اصول اولیه‌ای که رهبر معظم انقلاب و مراجع اعلام کردند داشته باشیم و پیگیر حقوق تضییع شده شهدای منا در سال ۹۴ باشیم و از رخدادهای اینچنین یا آنچه بر سر دو نوجوان عمره‌گزار آمد، با تعیین پیوست تفاهمی ممانعت کنیم طوری که عزت مردم مسلمان کشور زیر سوال نرود.
حجاج سفیران فرهنگی جمهوری اسلامی
اما نکته دیگری که باید مورد توجه سازمان حج و زیارت و البته نهادهای فرهنگی قرار گیرد، نکته ایست که بعد از بازگشایی حج باید انجام شود، چیزی که در گذشته یا به آن توجه نشده و یا کمتر از حد مورد انتظار بوده است. به نظر می‌رسد که پس از این باید در بحث آموزش حجاج برای تعامل با دنیای اسلام و البته آگاهی‌بخشی درباره نظر جمهوری اسلامی در زمینه‌های مختلف در حین برگزاری فرایض دینی حج توجه ویژه‌ای نشان دهند.
نباید از فرصت تعامل اسلامی که در حج ایجاد می‌شود غافل و زمینه سیاه نمایی از ایران و جمهوری اسلامی را فراهم کرد. مسئولان می‌توانند با آگاهی بخشی به علاقه‌مندان به توسعه تفکر اسلامی - ایرانی که بر گرفته از اسلام ناب محمدی(ص) است. در جهان کمک کرده و زمینه‌ای برای زدودن چهره غیرواقعی که دشمن تلاش کرده از ایران به نمایش گذارد فراهم آورد.
قطعا همه ملت ایران از شندن رفع محرومیت از حج خوشحال می‌شوند اما آن‌ها خوشحال‌تر خواهند بود اگر همه حقوق شهروندی‌شان و حقوق ملی‌شان در مذاکرات با آل‌سعود یک به یک پیگیری شود.
مائده شیرپور
