روز گذشته رئیس شورای رقابت در تشریح آزادسازی قیمت خودروهای تولید داخل و یا مونتاژ اعلام کرد: " اجازه شکل‌گیری حاشیه قیمت برای خودروهایی که در داخل تولید یا مونتاژ می‌شوند را نمی‌دهیم و تنها خودروهایی اجازه آزادسازی قیمت دارند که رقبای قیمتی داشته باشند."
این گفته رئیس شورای رقابت در حالی مطرح می‌شود که تا پیش از این خودروسازان سود قابل توجه خود را از حاشیه‌های بازار می‌گرفتند.
رفع انحصار
رضا شیوا درخصوص حاشیه قیمتی برخی خودروها در بازار اعلام کرده که برای نظارت بر بازار آن دسته از خودروهای وارداتی که حاشیه قیمتی در بازار آنها وجود دارد، وزارت صنعت، معدن و تجارت باید دخالت کرده و شرایطی را قرار دهد که تعداد واردکنندگان به اندازه‌ای باشد که انحصار ایجاد نشود. البته مسئولان این وزارتخانه به شورای رقابت قول داده‌اند که شرایط کاملا رقابتی باشد و هر فردی که شرایط واردات دارد، بتواند برای ورود این خودروها به داخل کشور اقدام کند.
رئیس شورای رقابت مدعی شده که بر این اساس شورای رقابت در نظارت بر بازار این دسته از خودروها هنوز وارد نشده است؛ ولی آنهایی که داخل کشور به نوعی مونتاژ و تولید می‌شوند تحت نظارت شورای رقابت قرار دارند.
وی درخصوص شرایط آزادسازی خودروها از شمول قیمت‌گذاری شورای رقابت نیز اعلام کرده: پروسه آزادسازی قیمت خودروها بر این مبنا انجام می‌گیرد که شورای رقابت مشاهده کند برای یک خودرو، چندین رقیب قیمتی در همان کلاس وجود دارد و رقابت ایجاد می‌کند؛ فلسفه آزادسازی قیمت خودروها هم همین است، ولی اگر این آزادسازی قیمت باعث شود که خودرویی در انحصار عرضه شود و قیمت آن، متفاوت‌تر از قیمت کارخانه باشد، شورا حتما ورود کرده و بررسی می‌کند تا بازار دچار التهاب نشود.
به گفته شیوا، پژو ۲۰۷ که قیمت آن آزاد شده مثل خودروی ۲۰۷ آی نیست بلکه مدتی آن را به کشور آورده بودند تا تولید کنند و وقتی که تحریم‌ها شروع شد، تولید آن هم متوقف شد؛ بنابراین خودروی ۲۰۷ که ارایه شده، مشخصاتی متفاوت از ۲۰۶ دارد و قیمت آن نیز از سوی خودروساز حدود ۴۱ میلیون تومان تخمین زده شده است؛ بنابراین با توجه به اینکه چند خودروی دیگر نیز در همین محدوده قیمتی وجود دارد و نمونه‌های آن هم ۴ خودروی دانگ‌فنگ، دنا، برلیانس و رنو ساندرو است، مشمول دستورالعمل تنظیم قیمت از سوی شورای رقابت نمی‌شود.
وی اظهار داشت: البته بر روی همین خودروهایی که قیمت آنها آزاد شده نیز، نظارت عالیه شورای رقابت وجود دارد؛ ضمن اینکه نگرانی اعضای شورا از این بود که احیانا خودروسازان بخواهند تولید خودروهای دیگر خود را که به اندازه کافی مشتری و تقاضا دارد را کم کنند. این از جمله مسائلی است که ما به هیچ عنوان پذیرای آن نیستیم و خودروسازان باید براساس تعهدی که قبلا به شورای رقابت داده‌اند، عمل کنند.
رئیس شورای رقابت تاکید کرد: برای خودروهای دیگر مثل ۲۰۶ نیز نباید بازار حاشیه‌ای وجود داشته باشد و اگر خودروسازان بخواهند کاری کنند که تولید خودرو، منجر به شکل‌گیری حاشیه بازار شود، حتما ما دخالت کرده و به بازار ورود می‌کنیم، به نحوی که اجازه شکل‌گیری حاشیه بازار داده نشود.
خودرو در مدار گرانی
برخلاف گفته رئیس شورای رقابت و با در نظر داشتن این ادعای خودروسازان مبنی بر اینکه شرایط بازار و مصرف‌کنندگان را در کنار تعیین قیمتی محصولات خود در نظر می‌گیرند؛ چند صباحی است که قیمت خودرو در مدار گرانی قرار دارد و خودروسازان بدون در نظر گرفتن شرایط بازار قیمت را بالا برده‌اند به طوریکه قیمت کارخانه‌ای برخی مدل‌های خودرو گران شده و به تبع آن، بازار هم با اندکی اختلاف نسبت به این نرخ، قیمت را بالا برده است.
جای خالی کیفیت
گرانی قیمت خودرو و اظهارات متولیان در این خصوص در شرایطی است که همچنان انحصار در بازار خودروسازی بی‌کیفیت داخلی وجود دارد.
فعالان بازار خودرو افزایش قیمت خودرو در کنار کیفیت پایین آنها را عاملی در جهت رکود این بازار می‌دانند و می‌گویند :افزایش قیمت‌ها منجر به تشدید رکود شده و بدون اینکه رغبتی برای خرید وجود داشته باشد بازار طعم گرانی‌ها را به ذائقه مصرف‌کنندگان می‌خوراند.
براساس نتایج ارزیابی‌ها شاخص IQS در کیفیت خودروهای ایرانی؛ این نکته حاصل شده که در رنکینگ جهانی کیفیت اولیه خودروهای تولیدی در جهان؛ ایران در پایین ترین رتبه قرار دارد.
بررسی وضعیت شاخص IQS در شش کشور آلمان، ژاپن، کره جنوبی، چین، فرانسه و ایران نشان می‌دهد که شاخص IQS در آلمان معادل با ۸۰ (۰.۸ ایراد در سه ماهه اول مالکیت هر خودرو)، در ژاپن ۱۶۵ (۱.۶ ایراد در سه ماهه اول مالکیت هر خودرو)، کره جنوبی ۱۸۵ (۱.۸ ایراد در سه ماهه اولیه مالکیت هر خودرو)، چین ۳۱۸ (۳.۱ ایراد در سه ماهه اول مالکیت هر خودرو)، فرانسه ۴۲۰ (۴.۲ ایراد در سه ماهه اول مالکیت هر خودرو) و ایران ۴۷۸ (۴.۷ ایراد در سه ماهه اول مالکیت هر خودرو) بوده است.
افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو در شرایطی است که مصرف‌کنندگان اعتقادی به کیفیت بالای خودروهای داخلی ندارند و متولیان همواره بر کسب رضایت مشتریان تاکید دارند اما در عین حال از آنجایی که نظارت ویژه‌ای برتولید این خودروها وجود ندارد و در مقابل به واسطه بی‌کیفیت بودن خودروها و مشکلاتی که برای مصرف‌کننده‌ها پیش می‌آید هیچ الزامی برای پاسخگویی از سوی خودروسازان داخلی وجود ندارد و دلیل این ادعا آن است که برخلاف تلاش خودروسازان برای ارایه طرح‌هایی مبنی بر فروش‌های ویژه و اعتباری همچنان مردم به این فروش‌های ویژه بی‌اعتنا هستند و به سخن دیگر جنب و جوشی برای خرید خودرو در همان ساعات ابتدایی طرح‌های فروش وجود ندارد. نتیجه این اتفاق آن است که نه تنها از بازار‌های داخلی استقبال نمی‌شود که هر روز بر تعداد کشته‌شدگان حوادث جاده‌ای در راستای ایمن نبودن خودروها افزوده می‌شود.
به گفته فعالان بازار نکته قابل توجه‌تر در این میان آن است که خودروسازان هم هر خودرویی را وارد طرح فروش‌های اعتباری نمی‌کنند و شرایط را به صورت یک‌طرفه و بدون توجه به خواست مشتری اعلام می‌کنند؛ به نحوی که خودروهای پرتقاضای بازار، هیچ‌گاه در این طرح‌های فروش قرار نمی‌گیرد و همچنان، حاشیه بازار در مورد آنها وجود دارد؛ گویا خودروسازان سود خود را از بازار حاشیه‌ای برخی خودروها می‌برند و نیازی به فروش‌های ویژه برای این مدل‌ها ندارند.
تا پایان امسال تولید پژو ۴۰۵ و پراید متوقف می‌شود
مشاور عالی وزیر صنعت با اشاره به مشکلات کیفی دو خوردو پراید و پژو ۴۰۵ گفت: تا پایان سال ۹۵، این خودروها از خط تولید خارج می‌شوند.
بهروز ریاحی اظهار کرد: شورای سیاست‌گذاری خودرو در دولت یازدهم هر دو هفته یک بار تشکیل جلسه می‌دهد و اقدام به بررسی وضعیت کمی و کیفی خودروها می‌کند. وی افزود: در مقایسه با سه دهه قبل پیشرفت‌های در صنعت خودرو کشور داشته‌ایم اما هنوز نظر مردم را جلب نمی‌کند.
ریاحی گفت: بیشترین گلایه‌های مردم از خودروسازان در بخش خدمات پس از فروش است و درخصوص قطعات و مدت خواب خودرو برای تعمیر نارضایتی‌های زیادی وجود دارد. مشاور عالی وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: بخشی از این مشکلات ما به قطعه‌سازان بر می‌گردد، البته طراحی و تنوع تولید موجود نیز دچار مشکل است.
ریاحی گفت:با توجه به نیازی که برای تأمین قطعات داریم، به شکل مطلوبی نتوانسته‌ایم قطعه‌سازان را براساس استانداردهای مورد نظر هماهنگ کنیم، هرچند برخی خوب کار کرده‌اند و استانداردهای ما را رعایت می‌کنند.
وی درباره خودروهای که بیشترین ایرادات فنی را دارند تصریح کرد: دو قطعه "سنسور بنزین خودرو پژو ۴۰۵" و "شیشه‌بالابر پراید" بیشترین گلایه‌های مردمی را به خود اختصاص می‌هد.
ریاحی اضافه کرد: سنسور پژو ۴۰۵ سوخت‌رسانی موردنظر را برای این خودرو به شکلی مناسبی نداشته است به‌طوری شکایت‌ها در این خصوص بسیار زیاد است و از هر ۱۰ خودرو تولیدی ما ۶ خودرو با این مشکل مواجه بودند.
وی تصریح کرد: در خورد پراید نیز از هر ۱۰ خودرو تولیدی ۳ تا ۴ خودرو ما با مشکل شیشه بالا بر مواجه بود، به همین منظور پروژه‌ای برای بهبود در این خصوص تعریف شد و اکنون از هر ۱۰ خورد تنها یک خودرو مشکلات این‌چنینی دارد.
ریاحی گفت: تا پایان سال ۹۵ خودروهای پراید و پژو ۴۰۵ از خط تولید باید خارج شوند.
وی اظهار داشت: به صنعت موتورسیکلت در ۱۰ سال گذشته، بیشتر از حد مجاز مجوز داده شده است و برخی تولیدکنندگان در زمینه آلایندگی و کیفیت استانداردها موجود را پاس نمی‌کنند.
ریاحی گفت: آیین‌نامه کیفیت در این خصوص نوشته و به موتورسازان ارائه و پروانه برخی از آنها نیز ابطال شده است اما با توجه به اینکه این وسیله برای امرار معاش و تردد در شهرهای بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخوردها در این خصوص محتاطانه صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه تا پایان سال انتظار داریم حداقل ۳۰ درصد خط تولید موتورسیکلت‌های کاربراتی کاسته شود، تصریح کرد: امیدواریم که در سال‌های آینده خط تولید موتورسیکلت‌های کاربراتی به طور کامل از رده خارج شوند.
ریاحی گفت: خودرو در کشور ۵۵ استاندارد اجباری دارد که ۵۱ مورد درخصوص خورد خودرو و ۴ مورد درخصوص آلایندگی است، اما خودروهای ۲ خودروساز بزرگ کشور تمام استانداردهای کیفی را پاس نمی‌کنند.
وی تصریح کرد: خودروهای وارداتی و تولید داخلی این ۵۵ استاندارد را باید بتواند پاس کنند که در دو خوردساز مطرح ما و خودروهای مونتاژی این وضعیت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ریاحی گفت: برخی از استانداردهای ما درخصوص خودروهای چینی مونتاژ شده در کشور نیز صدق نمی‌کند و حتی در مواردی خودروهای وارداتی نیز این مشکلات را دارند.
وی افزود: مردم زمانی که خودروهای خود را به درب نمایندگی برای خدمات پس از فروش می‌برند برخوردهای مناسبی با آنها صوت نمی‌گیرد این امر باعث شده است که تعداد زیادی از پروانه‌های نمایندگی‌ها در استان‌ها باطل‌شود.
ریاحی گفت: باید اذعان داشت که ایران به آن شکل خودرو ساز نیست و کار خود را با مونتاژ شروع کرده‌است، البته اکنون برخی از خودروهای ما تا ۹۰ درصد ساخت داخل شده‌اند. وی اظهار داشت: در سال ۹۲ ایران ۱۷ تولیدکننده بزرگ خودرو در دنیا بوده است که این رتبه اکنون به ۱۹ رسیده است و ما ۲ پله تزلزل داشته‌ایم.
