افزایش بی‌رویه قیمت کالاها و اجناس، مردم را آزار می‌دهد به گونه‌ای که اجناس و کالاهای مورد نیاز مردم با افزایش روزانه قیمت همراه است، حتی ثبات قیمتی نیز وجود ندارد.
تحولاتی که در بازار ارز و اقتصاد کشور افتاد، قیمت‌های بسیاری از کالاها و خدمات را بالا برد، به گونه‌ای که با درآمدهای ثابت بسیاری از مردم، جبران این رمیدن قیمت‌ها ناممکن گشت.
اکنون بسیاری از خانوارها برای اینکه بتوانند دخل و خرج خود را تنظیم کنند تا به آخر ماه و زمان دریافت حقوق بعدی برسند، باعث شده است تا از هزینه‌های لازم و واجب خود بکاهند.
براساس آمارهای موجود، هم اکنون به خاطر افزایش قیمت بسیاری از اقلام و ارزاق همچون گوشت، مرغ، تخم مرغ، برنج و لبنیات و...، مصرف این مواد غذای به طور چشمگیری کاهش داشته است و حتی وزارت بهداشت به خاطر مصرف کم لبنیات و گوشت هشدار داده است.
زمانی که قیمت‌ها با افزایش نرخ ارز بالا رفت، شوک قیمتی شدیدی به مردم وارد شد، شاید کسی تصور نمی‌کرد که تا این اندازه این شوک قیمتی طول بکشد، اکنون همگان در انتظار پایین تر آمدن قیمت‌هایی هستند که بی‌رویه بالا رفته است، اما همچنان می‌بینند که اتفاقی در این زمینه نمی‌افتد.
به جرأت می‌توان گفت که بسیاری از کالاها و اجناسی که با افزایش قیمت شدید همراه بوده است، ارتباط زیادی با افزایش نرخ ارزهای خارجی به ویژه دلار و یورو ندارد، این اتفاق را می‌توان یک فرصت‌طلبی و سودجویی نامشروع از سوی برخی در این زمینه دانست.
آقای روحانی رئیس‌جمهور روز گذشته در جلسه هیأت دولت در این زمینه گفت؛ «باید تلاش کنیم قیمت اجناسی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، کاهش یابد و در حد لازم کنترل صورت بگیرد و در این راستا همه دستگاه‌ها از جمله ستاد تنظیم بازار و سازمان تعزیرات فعال‌تر باشد و آیین‌نامه‌ها و چارچوب‌هایی که در دولت تصویب می‌شود این موارد مورد توجه قرار بگیرد.»
با وجود تاکیداتی که از سوی مسئولین به ویژه رئیس‌جمهور در این زمینه می‌شود، اما شاهد کاهش قیمت کالاهایی که بی‌رویه افزایش یافته است نیستیم، مقاومتی که از سوی تولیدکنندگان در این زمینه می‌شود، چه دلیل و علتی می‌تواند داشته باشد؟ آیا محصولاتی که تولید داخل است به نرخ ارز ارتباط دارد؟ آیا تولیدکنندگان در این شرایط در فکر سود هنگفت خود از آشفتگی موجود هستند؟ آیا برخی از آنها در راستای اهداف دشمن حرکت می‌کنند؟
بسیاری از کارخانه‌های تولیدی کشور همچنان دولتی هستند و بسیاری دیگر متعلق به بخش خصوصی، روشن است که دولت به سادگی می‌تواند، تولید کننده بخش دولتی را وادار کند تا قیمت‌ها را متعادل و منصفانه کنند و به دست مردم برسانند، اگر برای تولید داخل ارز با قیمت مصوب دولتی داده می‌شود، نباید شاهد افزایش افسار گسیخته قیمت کالاها و اجناس باشیم و اگر چنین کارخانه‌هایی این ارز را دریافت می‌کنند اما محصول خود را گران به مصرف‌کننده می‌رسانند قطعاً باید با آنها برخورد قانونی شود.
شرایط کشور، وضعیت جنگ اقتصادی است، اگر مسئولین به این شرایط اعتقاد دارند، که باید داشته باشند، باید در چنین شرایطی عملکرد مناسب و مقتدرانه تری دیده شود، گمان نمی‌رود که با بخشنامه و مصوبه و دستور بتوان آن‌هایی که با سوء‌استفاده از شرایط اقتصادی سوداگری می‌کنند، وادار به تمکین و اجرای قانون کرد، نیازمند رفتار و برخورد قاطعانه تری است.
اکنون که ارز در بازار کاهش یافته و بانک مرکزی نیز بازار را تحت کنترل دارد و دولت برای تولید، واردات کالاها و اجناس مورد نیاز و مواد اولیه ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت می‌کند، باید شاهد پایین آمدن قیمت‌ها باشیم، اما مردم می‌پرسند با وجود چنین اتفاقی چرا قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد؟ دلیل آن چیست؟ پرواضح است که باید نظارت‌ها و برخوردها دقیق‌تر و شدیدتر باشد، اگر با یک متخلف در این زمینه برخورد مناسبی صورت گیرد قطعاً نتیجه آن بر بازار آشکار خواهد شد. حتی جریمه‌های نقدی نیز نمی‌تواند کارساز و راهگشا باشد، آیا تصمیمی که درباره لبنیات گرفته شد، عملیاتی گشت؟ همچنان قیمت لبنیات با نرخ‌های افزایش یافته عرضه می‌شود، که این موضوع نشان می‌دهد این بخش از تولیدکنندگان کشور به تصمیم گرفته شده تن نداده‌اند.
می‌توان باور کرد که اگر تولیدکنندگان بخش دولتی قیمت‌های خود را متعادل کنند و کاهش دهند، قطعاً بخش خصوصی نیز مجبور به کاهش قیمت خواهد شد. دولت و دیگر دستگاه‌های ذیربط در این شرایط این حق را خواهند داشت که در شرایط جنگ اقتصادی به مصادره آن کارخانه و قرار دادن آن مجموعه و یا مجموعه‌ها تحت اختیار دولت اقدام کند و مدیریت آن را به دست فردی با کفایت و دلسوز بسپارد و از درآمد تولید و فروش محصولات نیز به مالک آن سودی پرداخت کند.
اگر آن واحد تولیدی دولتی است که نیازی به چنین برخوردی نیست، کافی است دولت، وزارت صنعت معدن و تجارت و هر وزارتخانه و سازمان حاکمیتی که دارای واحد تولیدی است، با نظارت و اشراف دولت قیمت کالاهای خود را کاهش دهد و البته مهمتر از آن ایجاد یک ثبات قیمتی در بازار است که باعث خواهد شد فشار روانی نیز از جامعه برچیده شود. شرایط موجود نیازمند تصمیمات عملیاتی تأثیرگذار است.
نویسنده: سیاوش کاویانی
