بازار متشکل ارزی با هیأت مدیره‌ای شامل ۵ شخص حقوقی با عنوان یک OTC از سه‌شنبه به ثبت شرکت‌ها خواهد رسید و به پشتوانه نرم‌افزار بومی معاملاتی فرابورس در ساختمان فردوسی بانک مرکزی آغاز به کار خواهد کرد.
شورای پول و اعتبار در راستای ساماندهی وتوسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای ارز مطابق صورتجلسه ۱۲۶۴ مورخ ۱۸ دی‌ماه ۹۷ با راه‌اندازی بازار متشکل معاملات ارزی با عنوان بازاری خودانتظام موافقت کرد. تازه‌ترین خبرها حاکی است، این بازار با عنوان یک بازار خارج از بورس با پیشخوان مجازی (OTC) با هیأت مدیره‌ای متشکل از ۵ شخص حقوقی شامل یکی از شرکت‌های فعال در زمینه خدمات انفورماتیک بانک مرکزی، فرابورس،کانون صرافان ایران، کانون بانک‌های خصوصی و کانون بانک‌های دولتی از روز سه‌شنبه به ثبت شرکت‌ها خواهد رسید.
این در حالی است که با توجه به تشکیل هیأت موسسان و صورتجلسه آن هم‌اکنون هیأت مدیره مذکور در انتظار تأیید صلاحیت از مراجع ذی‌صلاح همچون حراست کل کشور و آغاز اقدام‌های اجرایی پس از ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها هستند.
بازار متشکل ارزی همچون ارکان بازار سرمایه از تابلوی معاملاتی مستقلی برخوردار خواهد بود که تحت نظارت بانک مرکزی راهبری خواهد شد. با این همه نرم‌افزار معاملاتی این بازار مبتنی بر بستر نرم‌افزار بومی شرکت فرابورس ایران است که به طور مستقل در این بازار فعالیت خواهد کرد.
انتظار می‌رود نحوه فعالیت بازار متشکل معاملات ارزی مطابق با سازوکار معاملات در بازار سهام ایران باشد و مطابق با آنچه که تعیین شده قرار است ۵ یا ۶ ارز در این بازار با حضور بازیگرانی شامل حدود ۶۰۰ صرافی رسمی بانکی و غیربانکی و همچنین با حضور بانک‌ها، عرضه‌کنندگان عمده و بانک مرکزی دادوستد شود. اگرچه هنوز زمان مشخصی برای فعالیت این بازار تعیین نشده اما بازار متشکل معاملات ارزی برمبنای تعیین کشف نرخ صحیح و شفاف و اصلاح قیمتی یا به عبارتی ثبات قیمت‌ها که به تبع آن آرامش در سایر بازارهای موازی را درپی خواهد داشت، فعالیت خواهد کرد. بازار متشکل ارزی به عنوان یک بازار خودانتظام از دستورالعمل و مقرراتی برخوردار خواهد بود که به محض ثبت آن در نزد ادراه ثبت شرکت‌ها از سوی شورای پول و اعتبار تدوین و تبیین خواهد شد.
در گام نخست بازار متشکل معاملات ارزی، فرایند معاملات به صورت نقدی (SPOT) خواهد بود و در ادامه نیز براساس نیازسنجی و پیش‌بینی آن در آینده ابزارهایی همچون گواهی سپرده ارزی و یا اوراق آتی ارز نیز در آن به کار گرفته خواهد شد.
براساس این گزارش بازار متشکل معاملات ارزی در یکی از سالن‌های بزرگ ساختمان فردوسی بانک مرکزی آغاز به کار خواهد کرد و هر نرخی که در این بازار با عنوان قیمت روز اسکناس کشف قیمت شود، با عنوان مبنای قیمت و تعیین‌کننده نرخ‌ها در بازار رسمی و غیررسمی همچون کانال‌های ارزی کانادا، ترکیه و یا دبی شود تا به این ترتیب نرخ غیررسمی و غیرواقعی در بازار ارز از بین برود.
تنها ابهام در مورد راه‌اندازی بازار متشکل معاملات ارزی برای بازیگران این بازار هم‌اکنون نحوه به کارگیری معافیت‌های مالیاتی و اعمال این معافیت‌ها در فرایند معاملات این بازار است؛ چراکه بازیگران این بازار هنوز اطلاعی از اینکه قوانین مالیاتی و معافیت‌ها آیا مشابه بازار سهام در لحظه انجام معامله اعمال خواهد شد و یا در فرایندی زمان‌بر محاسبه می‌شود، ندارند. این موضوع قطعا یکی از عوامل مهم برای رغبت بازیگران بازار به منظور ورود به بازار متشکل ارزی و شفاف شدن معاملات این بازار است.
۲۸ آبان‌ماه امسال عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی خبر راه‌اندازی بازار متشکل ارزی خبر داد و از آن زمان تاکنون مطالب متعددی از آن زمان تاکنون درباره این بازار منتشر شده است.از طراحی نرم‌افزار تا افتتاح شرکت بازار متشکل ارزی و تعیین سهامداران این بازار تا تصویب کلیات آن در شورای پول و اعتبار. براساس آخرین خبرها، شیوه‌نامه و دستورالعمل بازار متشکل ارزی تدوین و نهایی شده و تا چند روز آینده این بازار آغاز به کار خواهد کرد.
گفته می‌شود؛ شیوه‌نامه و دستورالعمل بازار متشکل ارزی تدوین و نهایی شده و تا چند روز آینده این بازار آغاز به کار خواهد کرد. شکل‌گیری اتاق تسویه ارزی، معامله نقدی ارز، افزایش شفافیت در معاملات و فضای بازار ارز، حضور صرافی‌ها، صرافی‌های بانک‌ها و بانک مرکزی در این بازار و خرید و فروش ارز توسط این بازیگران، امکان سیاست‌گذاری و مدیریت قیمت‌ها با خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی، خارج کردن بازارهای غیررسمی مانند سبزه‌میدان فردایی از بازیگری در بازار از چارچوب‌ها و اهداف مطرح شده برای بازار متشکل ارزی است.
گفتنی است کارشناسان و فعالان بازار ارز با اشاره به دلایل افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر معتقدند که روش محاسبه نرخ ارز و ساختار بازار ارز باید اصلاح شود که این مهم با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی محقق خواهد شد و توان حکمرانی بانک مرکزی برای مدیریت بازار را به‌شدت افزایش خواهد داد. این افراد همچنین می‌گویند؛ بعد از موضوع کانادا و دوبی، موضوعی که تحولات دو روز اخیر به آن مرتبط است، اف.ای.تی.اف بوده است به این ترتیب که در جلسه مجمع عمومی گروه ویژه اقدام مالی اف.ای.تی.اف، ایران در حالت تعلیق باقی ماند و به لیست سیاه بازنگشت و این خبر خوب فضای مثبتی ایجاد کرد و باعث شد تصمیم به کاهش نرخ ارز در صرافی‌های بانک‌ها گرفته شود اما این تعجیل در کاهش نرخ ارز موجب ایجاد اختلاف قیمت بین ارز صرافی‌های بانک‌ها و ارز بازار و در نتیجه به وجود آمدن یک آربیتراژ در بازار ارز شد.
اختلاف دلار و یورو بالا گرفت
در معامله ارز بانک‌ها اختلاف قیمت بیش از ۱۵۰۰ تومانی در هر یورو مشهود است.
در حالی بانک‌ها مجاز به خرید ارز از متقاضیان هستند که از همان ابتدا هم نرخ اعلامی روزانه آنها با نرخ خرید در بازار آزاد اختلاف قابل توجهی داشت.
گرچه بانک‌ها فروش ارز به طور متعارف نداشته و تنها فروش آنها محدود به ارز مسافرتی شده است، اما همین فروش را با نرخ بازار آزاد انجام می‌دهند و حتی در مواردی دیده می‌شود که نرخ اندکی از بازار بالاتر است.
این در حالی است که بانک‌ها ارز مسافرتی خود یعنی یورو را برای دیروز با حدود قیمت ۱۵ هزار و ۷۸۰ تومان فروختند که هم سطح قیمت بازار است، ولی یورو را با نرخ ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان از مشتریان می‌خرند که تا ۱,۵۸۰ تومان اختلاف قیمت دارد.
در حال حاضر اختلاف قیمتی خرید و فروش ارز در بازار حدود ۲۰۰ تومان است و در این حالت اقدام بانک‌ها در ایجاد اختلاف قیمت را مورد توجه قرار می‌گیرد.اما نرخ خرید دلار در بانک‌ها برای دیروز ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان تعیین شده است. طبق اعلام بانک مرکزی نیز در معاملات بازار آزاد در صرافی‌های مجاز دلار ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان و یورو تا ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت خورده است.
