سی.اف.تی که بعد از مدتها توسط مجلس با همه حواشیاش تصویب شد، با همان صحبت وزیر خارجه که اعلام کرد تضمینی برای بهبود اوضاع با تصویب چنین لایحهای نمیدهد به تصویب رسید و همه به خاطر دارند که برخی رسانههای نزدیک به دولت این تصویب را حاصل دولت قبل! دانسته و الحاق به این کنوانسیون را اجبار دانستند، در کنار آن رئیس اف.ای.تی.اف با صراحت خاصی اعلام کرد که حتی تصویب این کنوانسیونها در مجلس! تضمین خارج شدن نام ایران از لیست سیاه این سازمان را نمیدهد!! اما حالا و بعد از رد این لایحه جنجالی در شورای نگهبان انگار موافقان سی.اف.تی نیز بعد از دیدن این اتفاقات و رفتارهای اروپایی ها در حمایت از تروریستها در مقابل ایران نظرشان را تغییر دادهاند و خواستار تضمین برای رای مجدد به این لایحه شدهاند و اگر تضمین لازم صورت نگیرد احتمالا این لایحه به زبالهدان تاریخ میرود.
تضمینی که صادقی خواست
برای نمونه میتوان به محمود صادقی نماینده مجلس طرفدار اف.ای.تی.اف و سی.اف.تی که در دور نخست برای رای آوردن این لایحه تبلیغات زیادی داشت نام برد که روز گذشته در توییتر خود نوشت: «به نظر میرسد رفع ایرادهای شورای نگهبان به لایحه سی.اف.تی در مجلس امکانپذیر است. اما بدیهی است نمایندگان موافق درصورتی انگیزه دفاع دوباره از لایحه را خواهند داشت که مطمئن شوند مبادلات بانکی بینالمللی ایران به صورت عملی و مؤثر از طریق اس.پی.وی یا هر سازوکار دیگری امکانپذیر خواهد بود.»
واکنشهای متفاوت به لایحه سی.اف.تی
اما هستند نمایندگانی که هنوز از این لایحه دفاع دارند یا آنهایی که با تضمین هم موافق رای مثبت دادن به سی.اف.تی نیستند. یکی از نمایندگان مجلس گفته ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم "سی.اف.تی"، "قابل رفع نیست. نماینده دیگری میگوید این ایرادات قابل رفع است.
بر همین اساس مجتبی ذوالنور، رئیس کمیته هستهای مجلس شورای اسلامی گفته "در صورت پیوستن ایران به "اف.ای.تی.اف"، "تمام سر پلهای دور زدن تحریمها را خودمان به آمریکا معرفی میکنیم و برای دور زدن تحریم ها دچار مشکل میشویم." این نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین گفته ایرادات ۲۲ گانه شورای نگهبان به لایحه "سی.اف.تی" قابل رفع نیست.
در همین زمینه احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس گفته شورای نگهبان لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم سی.اف.تی را رد نکرد، بلکه گفته که اینجای متن یا کلمه با قانون اساسی یا شرع همخوانی ندارد.
احمد توکلی همچنین گفته: «من فکر میکنم موضوع الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم "سی.اف.تی" حل میشود.»
علی بختیار نماینده مجلس شورای اسلامی هم گفته: «ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم "سی.اف.تی" در جلسهای با حضور نمایندگان و اعضای شورای نگهبان برطرف میشود.» این نماینده مجلس همچنین گفته کمیسیون امنیت ملی مجلس نسبت به ایراداتی که شورای نگهبان گرفته اقدام خواهد کرد.
ایرادات اصلی شورای نگهبان به سی.اف.تی، ۱۱ مورد است
اما شورای نگهبان به این لایحه چه نگاهی دارد؟! سخنگوی شورای نگهبان گفت: ایرادات اصلی شورای نگهبان به لایحهسی.اف.تی ، یازده مورد بود و ۱۱ مورد دیگر ایرادات مبنایی است.
عباسعلی کدخدایی در نشست خود با اصحاب رسانه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس اعلام رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، شورای نگهبان طی بندی لایحه سی.اف.تی را خلاف منافع ملی اعلام کرده، نظر شورا در این مورد چیست، گفت: شورای نگهبان ۲۲ ایراد در مورد این لایحه گرفته است و طی یک بند در ذیل آنها هم اعلام کرده با توجه به ایرادات ۲۲ گانه و اینکه الحاق به این کنوانسیون با فرض غیرقابل اصلاح بودن آن، خلاف منافع ملی ایران است.
وی تأکید کرد: لذا اگر مجلس شورای اسلامی بتواند ایرادات ۲۲ گانه را رفع کند، این ایراد هم رفع شده تلقی خواهد شد.
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه تصریح کرد: ماده ۶ کنوانسیون سی.اف.تی هیچگونه حق شرطی را نپذیرفته است و تنها در خصوص ارجاع به داوری حق شرط را قبول کرده، لذا فقهای شورای نگهبان معتقدند زمانی که حق شرطی را آنها قبول نکردهاند، اصل ماده حاکم است.
کدخدایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا شورای نگهبان ایرادات لایحه سی.اف.تی را در روز ۱۳ آبان و پس از موعد مقرر به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد، بیان کرد: مجمع تشخیص مصلحت نظرات خود را درباره لایحه سی.اف.تی برای ما ارسال نکرده بود و ما منتظر بودیم تا این ایرادات را به صورت کامل به مجلس ارائه کنیم.
وی ادامه داد: دوشنبه ۶ آبان فرصت ما تمام شده بود و ما ایرادات خود را برای مجلس ارسال کردیم، اما مجمع تشخیص روز شنبه عصر (۱۲ آبان) نظرات خود را برای ما ارسال کرد که ما هم در روز ۱۳ آبان آن را به صورت رسمی برای مجلس شورای اسلامی ارسال کردیم.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه با توجه به آنکه شورای نگهبان بعد از مهلت قانونی ۲۰ روزه خود نظراتش را درباره سی.اف.تی ارسال کرده، آیا مجلس میتواند به آن پاسخ ندهد، تأکید کرد: ما نظرات خود را مطابق با فرصت قانونی به مجلس ارسال کردیم و تنها نظر مجمع بعد از آن ارسال شد.
کدخدایی گفت: در آییننامه مجمع تشخیص مصلحت، مقید به زمان لحاظ نشده است تا طی زمان مشخصی آنها نظر خود را به شورای نگهبان ارائه کنند، اما شورای نگهبان طی دو بازه زمانی ۱۰ روزه باید نظر خود را نسبت به مصوبات به مجلس ارائه کند، لذا هر زمان که مجمع تشخیص نظراتش را به ما ارائه کند، ما آنها را به مجلس ارسال میکنیم. وی در واکنش به سوالی درباره اینکه نظر شخصی شما درباره لایحه سی.اف.تی چیست، گفت: اینجا در مقام سخنگویی قرار دارم و نمیتوانم نظری دهم، اما در خارج از نشست نظر خود را اعلام میکنم.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه یکی از ایرادات شورای نگهبان نسبت به لایحه سی.اف.تی درباره متن اساسنامه بوده و افرادی که این کنوانسیون را نوشتهاند ایرانی نبوده است، لذا قرار نیست متن این اساسنامه تغییر کند، چگونه مجلس میتواند این ایراد شورای نگهبان را رفع کند، گفت: همه کنوانسیونها و موافقتنامهها اینگونه است. به طور مثال یک مورد ارجاع درباره داوری در متن این لایحه مورد ابهام فقهای شورای نگهبان بوده و آنها حق شرط را کافی ندانستند و خواستهاند تا این موضوع کاملتر شود.
کدخدایی تأکید کرد: قانون اساسی کشورمان ظرفیت بالایی دارد که میتواند هر بنبستی را حل کند. وی در پاسخ به سوالی دیگر درباره اینکه آیا شورای نگهبان هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص را موازی اقدامات خود میداند یا خیر، اظهار کرد: از سال ۸۶ مجمع تشخیص مصلحت نظام وظیفه نظارت بر سیاستهای کلی را برعهده گرفت.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: مقام معظم رهبری براساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی وظیفه نظارتی خود بر سیاستهای کلی را به مجمع تفویض کرد و مجمع تشخیص هم این وظیفه را برعهده یک هیئت ۱۵ نفرهای قرار داد تا بر سیاستهای کلی نظام نظارت داشته باشد.
کدخدایی بیان کرد: مجمع تشخیص مصلحت مسائل را براساس وظایف نظارتی خود اعلام میکند و اکنون این هیئت جانشین مجمع تشخیص مصلحت شده است و قبلا هم درباره مصوبات نظرات خود را اعلام میکرد.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره فضاسازی برخی درباره شورای نگهبان نسبت به بررسی مصوبه سی.اف.تی هم گفت: اگر منشأ این مسائل را میدانستیم، اعلام میکردیم زمانی که کشور آزادی کامل دارد اینگونه مسائل هم پیش میآید. کدخدایی در پایان در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه آیا اعضای شورای نگهبان در زمان بررسی لایحه سی.اف.تی در مجلس حضور خواهند یافت، اظهار کرد: بله، ما طبق روال گذشته که برای بررسی لوایح و مصوبات در مجلس حضور مییافتیم، درباره این لایحه هم حضور خواهیم یافت.
حال باید دید که نهایتا نمایندگان و مجمع تشخیص چه تصمیمی برای این لایحه در چارچوب منافع ملی اتخاذ میکنند.
نویسنده:سوشیانت آسمانی